Luận Văn Thạc Sĩ: Hoạt Tính Chống Oxy Hóa Và Thành Phần Hóa Học Của Tinh Dầu Gừng Ở Việt Nam

• Tác giả: Bùi Thị Mai
• Người hướng dẫn: TS. Lê Hồng Luyến
• Trường học: Đại học Quốc Gia Hà Nội - Trường Đại học Y Dược
• Chuyên ngành: Dược học
• Đề tài: Nghiên cứu hoạt tính chống oxy hóa và thành phần hóa học của một số loại tinh dầu gừng ở Việt Nam
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH ẢNH
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Khái quát về họ Gừng (Zingiberaceae)
• 1.2. Cây gừng đen Thái Lan (Kaempferia parviflora)
• 1.3. Cây gừng đen Việt Nam (Distichochlamys citrea)
• 1.4. Cây gừng gió (Zingiber zerumbet)
• 1.5. Hoạt tính chống oxy hóa
• 1.6. Gốc tự do
• 1.7. Hệ thống chống oxy hóa trong cơ thể. Một số phương pháp đánh giá tác dụng chống oxy hóa
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, nguyên liệu, thiết bị nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Nguyên liệu, hóa chất
• 2.4. Dụng cụ, thiết bị nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6. Đánh giá tác dụng chống oxy hóa của các loại tinh dầu
• 2.7. Phân tích thành phần hóa học của các loại tinh dầu
• 2.8. Xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Kết quả đánh giá tác dụng chống oxy hóa của các loại tinh dầu gừng
• 3.2. Theo mô hình trung hòa gốc tự do DPPH
• 3.3. Theo mô hình trung hòa gốc tự do ABTS+
• 3.4. Kết quả phân tích hàm lượng polyphenol toàn phần có trong các loại tinh dầu gừng
• 3.5. Kết quả phân tích hàm lượng flavonoid toàn phần có trong các loại tinh dầu gừng
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Hoạt tính chống oxy hóa của tinh dầu gừng

Nghiên cứu tập trung vào hoạt tính chống oxy hóa của các loại tinh dầu gừng phổ biến tại Việt Nam, bao gồm Kaempferia parviflora, Distichochlamys citrea, Zingiber zerumbet, và Zingiber officinale. Các phương pháp đánh giá như DPPH và ABTS được sử dụng để đo lường khả năng trung hòa gốc tự do. Kết quả cho thấy tinh dầu gừng có khả năng chống oxy hóa mạnh, đặc biệt là loại Zingiber officinale với giá trị IC50 thấp nhất. Điều này khẳng định tiềm năng ứng dụng của tinh dầu gừng trong việc bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do oxy hóa.

1.1. Phương pháp đánh giá hoạt tính chống oxy hóa

Các phương pháp DPPH và ABTS được sử dụng để đánh giá hoạt tính chống oxy hóa của tinh dầu gừng. DPPH đo lường khả năng trung hòa gốc tự do 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl, trong khi ABTS đánh giá khả năng khử gốc ABTS•+. Kết quả cho thấy Zingiber officinale có giá trị IC50 thấp nhất, chứng tỏ khả năng chống oxy hóa vượt trội. Phương pháp này cung cấp cơ sở khoa học để so sánh hiệu quả của các loại tinh dầu gừng khác nhau.

1.2. Kết quả và ý nghĩa thực tiễn

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng tinh dầu gừng có khả năng chống oxy hóa mạnh, đặc biệt là Zingiber officinale. Điều này mở ra tiềm năng ứng dụng trong ngành dược liệu và thực phẩm chức năng. Hoạt tính chống oxy hóa của tinh dầu gừng có thể giúp ngăn ngừa các bệnh liên quan đến stress oxy hóa, như ung thư và lão hóa sớm.

II. Thành phần hóa học của tinh dầu gừng

Nghiên cứu phân tích thành phần hóa học của tinh dầu gừng bằng phương pháp sắc ký khí ghép khối phổ (GC-MS). Kết quả cho thấy sự hiện diện của các hợp chất chính như 1,8-cineole, β-sesquiphellandrene, và zerumbone. Các thành phần này không chỉ quyết định mùi hương đặc trưng mà còn đóng vai trò quan trọng trong hoạt tính chống oxy hóa và các tác dụng dược lý khác. Sự đa dạng về thành phần hóa học giữa các loại gừng khác nhau cũng được ghi nhận, phản ánh ảnh hưởng của điều kiện địa lý và khí hậu.

2.1. Phân tích thành phần hóa học

Phương pháp GC-MS được sử dụng để phân tích thành phần hóa học của tinh dầu gừng. Các hợp chất chính được xác định bao gồm 1,8-cineole, β-sesquiphellandrene, và zerumbone. Những thành phần này không chỉ tạo nên mùi hương đặc trưng mà còn đóng vai trò quan trọng trong hoạt tính chống oxy hóa và các tác dụng dược lý khác. Sự khác biệt về thành phần hóa học giữa các loại gừng phản ánh ảnh hưởng của điều kiện địa lý và khí hậu.

2.2. Ứng dụng trong dược liệu

Các thành phần hóa học trong tinh dầu gừng như 1,8-cineole và zerumbone có tiềm năng ứng dụng trong ngành dược liệu. Chúng được chứng minh có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, và chống ung thư. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học để phát triển các sản phẩm từ tinh dầu gừng nhằm hỗ trợ điều trị bệnh và nâng cao sức khỏe.

III. So sánh các loại tinh dầu gừng tại Việt Nam

Nghiên cứu so sánh hoạt tính chống oxy hóa và thành phần hóa học của bốn loại tinh dầu gừng phổ biến tại Việt Nam: Kaempferia parviflora, Distichochlamys citrea, Zingiber zerumbet, và Zingiber officinale. Kết quả cho thấy Zingiber officinale có hoạt tính chống oxy hóa mạnh nhất và hàm lượng polyphenol cao nhất. Sự khác biệt về thành phần hóa học và hiệu quả chống oxy hóa giữa các loại gừng phản ánh sự đa dạng sinh học và tiềm năng ứng dụng của chúng trong các lĩnh vực khác nhau.

3.1. Đặc điểm của từng loại tinh dầu gừng

Mỗi loại tinh dầu gừng có thành phần hóa học và hoạt tính chống oxy hóa khác nhau. Zingiber officinale nổi bật với hàm lượng polyphenol cao và khả năng chống oxy hóa mạnh. Kaempferia parviflora và Distichochlamys citrea có thành phần đặc trưng như 1,8-cineole và β-sesquiphellandrene. Zingiber zerumbet chứa nhiều zerumbone, một hợp chất có tiềm năng trong điều trị ung thư.

3.2. Ý nghĩa của sự đa dạng hóa học

Sự đa dạng về thành phần hóa học và hoạt tính chống oxy hóa giữa các loại tinh dầu gừng phản ánh tiềm năng ứng dụng đa dạng của chúng. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học để lựa chọn loại tinh dầu gừng phù hợp cho các mục đích sử dụng khác nhau, từ dược liệu đến công nghiệp thực phẩm và mỹ phẩm.