Nghiên cứu hiệu quả kiểm soát hen bằng oxit nitric khí thở ra ở trẻ trên 5 tuổi tại Bệnh viện Nhi Trung ương

• Tác giả: Đỗ Thị Hạnh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Diệu Thúy
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Nhi khoa
• Đề tài: Nghiên cứu hiệu quả kiểm soát hen bằng oxit nitric khí thở ra ở trẻ trên 5 tuổi tại Bệnh viện Nhi Trung ương
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Khái niệm hen phế quản
• 1.2. Dịch tễ học hen phế quản
• 1.3. Các yếu tố nguy cơ gây hen phế quản
• 1.4. Cơ chế sinh bệnh học của hen phế quản
• 1.5. Viêm đường thở
• 1.6. Hen tăng bạch cầu ái toan
• 1.7. Hen không tăng bạch cầu ái toan
• 1.8. Tăng phản ứng đường thở
• 1.9. Thay đổi cơ trơn phế quản
• 1.10. Tắc nghẽn đường thở
• 1.11. Tái tạo lại cấu trúc đường thở
• 1.12. Sinh tổng hợp Oxide nitric
• 1.13. Nguồn gốc của NO tại phế quản
• 1.14. Nguồn gốc của NO tại phế nang
• 1.15. Mô hình khí động học của NO trong khí thở
• 1.16. Tác dụng sinh lý của Oxide nitric
• 1.17. Phương pháp đo nồng độ Oxide nitric khí thở ra
• 1.18. Các yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ Oxide nitric
• 1.19. Chẩn đoán hen ở trẻ em trên 5 tuổi và người lớn
• 1.20. Tiêu chuẩn chẩn đoán hen theo GINA 2015
• 1.21. Khuyến cáo chẩn đoán hen theo nồng độ FeNO
• 1.22. Kiểm soát hen
• 1.23. Phân mức độ kiểm soát hen theo GINA 2015
• 1.24. Đánh giá kiểm soát hen theo ACT
• 1.25. Kiểm soát hen theo nồng độ FeNO
• 1.26. Một số nghiên cứu về nồng độ Oxide nitric khí thở ra tại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
• 2.5. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.6. Tiêu chuẩn chẩn đoán hen ở trẻ em trên 5 tuổi và người lớn
• 2.7. Các xét nghiệm cận lâm sàng
• 2.8. Phương pháp nghiên cứu
• 2.9. Thiết kế nghiên cứu
• 2.10. Cỡ mẫu nghiên cứu
• 2.11. Các biến số nghiên cứu
• 2.12. Xử lý số liệu
• 2.13. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm về chức năng hô hấp
• 3.3. Đặc điểm Oxide nitric khí thở ra của nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 3.4. Phân bố các nhóm kiểu hình hen
• 3.5. Mối liên quan giữa nồng độ NO đường thở (FeNO và CANO) với một số đặc điểm cận lâm sàng
• 3.6. Mối liên quan giữa FeNO và CANO
• 3.7. Mối tương quan giữa nồng độ Oxide Nitric với chỉ số FEV1
• 3.8. Mối tương quan giữa nồng độ Oxide nitric và bạch cầu ái toan trong máu ngoại vi
• 3.9. Đánh giá kiểm soát hen
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Giá trị Oxide nitric khí thở ra. Kiểu hình hen phế quản
• 4.3. Mối tương quan giữa nồng độ Oxide nitric khí thở ra và một số đặc điểm cận lâm sàng
• 4.4. Đánh giá tình trạng kiểm soát hen ở trẻ em
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Kiểm soát hen và oxit nitric khí thở ra

Nghiên cứu tập trung vào hiệu quả kiểm soát hen bằng cách sử dụng oxit nitric (NO) trong khí thở ra (FeNO) ở trẻ em trên 5 tuổi tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Kiểm soát hen là mục tiêu chính trong điều trị hen suyễn, đặc biệt ở trẻ em, nơi việc đánh giá chính xác tình trạng bệnh là thách thức. Oxit nitric được coi là chất chỉ điểm sinh học quan trọng, phản ánh tình trạng viêm đường thở. Nghiên cứu này nhấn mạnh vai trò của FeNO trong việc đánh giá hiệu quả điều trị và theo dõi kiểm soát hen.

1.1. Vai trò của oxit nitric trong kiểm soát hen

Oxit nitric (NO) là một phân tử được sản xuất bởi tế bào biểu mô đường thở, phản ánh tình trạng viêm. Nồng độ NO trong khí thở ra (FeNO) tăng cao ở bệnh nhân hen suyễn, đặc biệt ở trẻ em. FeNO được sử dụng như một công cụ không xâm lấn để đánh giá kiểm soát hen và đáp ứng điều trị. Nghiên cứu chỉ ra rằng FeNO có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán hen, giúp theo dõi hiệu quả của corticosteroid dạng hít.

1.2. Ứng dụng FeNO trong lâm sàng

FeNO được sử dụng rộng rãi trong lâm sàng để đánh giá kiểm soát hen ở trẻ em. Nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy FeNO giúp phân biệt giữa hen kiểm soát và không kiểm soát. Điều này hỗ trợ bác sĩ trong việc điều chỉnh phác đồ điều trị, đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu. FeNO cũng giúp dự đoán nguy cơ tái phát cơn hen cấp, đặc biệt ở trẻ em có cơ địa dị ứng.

II. Đặc điểm hen suyễn ở trẻ em trên 5 tuổi

Nghiên cứu tập trung vào hen suyễn ở trẻ em trên 5 tuổi, một nhóm tuổi có đặc điểm lâm sàng và sinh bệnh học riêng biệt. Hen suyễn ở trẻ em thường liên quan đến cơ địa dị ứng và viêm đường thở tăng bạch cầu ái toan. Nghiên cứu này phân tích các kiểu hình hen khác nhau và mối liên quan giữa nồng độ FeNO với các đặc điểm cận lâm sàng như FEV1, số lượng bạch cầu ái toan và nồng độ IgE.

2.1. Kiểu hình hen và cơ địa dị ứng

Hen suyễn ở trẻ em được phân loại thành các kiểu hình hen khác nhau, bao gồm hen tăng bạch cầu ái toan và hen không tăng bạch cầu ái toan. Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em có cơ địa dị ứng thường có nồng độ FeNO cao hơn, phản ánh tình trạng viêm đường thở nghiêm trọng hơn. Điều này giúp xác định nhóm trẻ có nguy cơ cao cần điều trị tích cực hơn.

2.2. Mối liên quan giữa FeNO và các chỉ số cận lâm sàng

Nghiên cứu tìm thấy mối tương quan chặt chẽ giữa nồng độ FeNO và các chỉ số cận lâm sàng như FEV1, số lượng bạch cầu ái toan và nồng độ IgE. FeNO cao thường đi kèm với giảm FEV1 và tăng bạch cầu ái toan, phản ánh tình trạng viêm đường thở nghiêm trọng. Điều này khẳng định vai trò của FeNO trong đánh giá mức độ nặng của hen và hiệu quả điều trị.

III. Nghiên cứu y học và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu này là một phần của nghiên cứu y học nhằm cải thiện hiệu quả điều trị hen suyễn ở trẻ em. Việc sử dụng oxit nitric trong khí thở ra (FeNO) như một công cụ chẩn đoán và theo dõi đã mang lại nhiều lợi ích trong thực tiễn lâm sàng. Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Nhi Trung ương, một cơ sở y tế hàng đầu tại Việt Nam, đã cung cấp dữ liệu quan trọng về kiểm soát hen ở trẻ em.

3.1. Giá trị của nghiên cứu trong thực tiễn

Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khoa học về việc sử dụng FeNO trong kiểm soát hen ở trẻ em. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng rộng rãi trong các cơ sở y tế, giúp cải thiện hiệu quả điều trị và giảm tỷ lệ tái phát cơn hen cấp. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hen suyễn đang gia tăng ở trẻ em trên toàn cầu.

3.2. Hướng phát triển trong tương lai

Nghiên cứu mở ra hướng phát triển mới trong việc sử dụng các chất chỉ điểm sinh học như FeNO để đánh giá kiểm soát hen. Cần thêm các nghiên cứu dài hạn để xác định vai trò của FeNO trong dự đoán tiến triển bệnh và đáp ứng điều trị. Điều này sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân hen suyễn, đặc biệt ở trẻ em.