Nghiên cứu hiệu quả giảm đau ngoài màng cứng ngực bằng ropivacain và fentanyl sau mổ bụng

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

1.1. Đau sau phẫu thuật mở vùng bụng

1.1.1. Đại cương về đau sau mổ

1.1.2. Cơ chế gây đau sau phẫu thuật mở vùng bụng

1.1.3. Đau có nguồn gốc từ thành bụng

1.1.4. Thần kinh chi phối cảm giác trên thành bụng

1.1.5. Ảnh hưởng của đau sau phẫu thuật mở vùng bụng

1.1.5.1. Chức năng vận động

1.1.5.2. Tác động lên hệ hô hấp

1.2. Các phương pháp giảm đau sau mổ mở vùng bụng

1.2.1. Giảm đau toàn thân

1.2.2. Giảm đau bằng gây tê vùng và tê thần kinh ngoại biên

1.2.3. Giảm đau đa mô thức

1.2.4. Giảm đau sau mổ đường ngoài màng cứng

1.2.4.1. Sự phân bố và hấp thu của các thuốc trong khoang màng cứng

1.2.4.2. Phương pháp giảm đau ngoài màng cứng bệnh nhân tự điều khiển

1.2.4.3. Các thông số cài đặt PCEA

1.2.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả giảm đau ngoài màng cứng

1.2.4.5. Dược lý các thuốc sử dụng đường ngoài màng cứng

1.2.4.6. Các nghiên cứu về giảm đau đường ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển trong phẫu thuật bụng

1.2.4.6.1. Trên thế giới

1.2.4.6.2. Tại Việt Nam

1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu

1.3.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân

1.3.3. Tiêu chuẩn loại trừ

1.3.4. Tiêu chuẩn đưa ra khỏi nghiên cứu

1.3.5. Phương pháp nghiên cứu

1.3.5.1. Thiết kế nghiên cứu

1.3.5.2. Cỡ mẫu nghiên cứu và chọn mẫu nghiên cứu

1.3.5.3. Thuốc và phương tiện nghiên cứu

1.3.5.4. Các phương tiện theo dõi và đánh giá

1.3.5.5. Quy trình tiến hành nghiên cứu

1.3.5.5.1. Chuẩn bị bệnh nhân

1.3.5.5.2. Thực hiện kỹ thuật đặt catheter vào khoang ngoài màng cứng ngực

1.4. Xử lý số liệu nghiên cứu

1.5. Đạo đức y học

2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

2.1. Các chỉ tiêu chung

2.2. Đặc điểm về giới, tuổi, chiều cao, cân nặng, BMI và bệnh kèm theo

2.3. Đặc điểm về phẫu thuật

2.4. Đặc điểm về gây tê

2.5. Hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật

2.5.1. Thể tích tiêm liều khởi đầu khoang NMC ngực

2.5.2. Số phân đốt bị ức chế và thời gian khởi phát tác dụng giảm đau

2.5.3. Lượng thuốc dùng để giảm đau sau mổ đường NMC ngực

2.5.4. Điểm VAS trung bình ở các thời điểm sau mổ

2.5.5. Các chỉ số liên quan đến PCEA

2.5.6. Mức độ hài lòng

2.6. Các chỉ tiêu đánh giá ảnh hưởng trên tuần hoàn, hô hấp

2.6.1. Ảnh hưởng trên tuần hoàn

2.6.2. Ảnh hưởng trên hô hấp

2.6.3. Kết quả chỉ số khí máu động mạch

2.7. Đánh giá các tác dụng không mong muốn

DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giảm đau sau mổ bụng

Giảm đau sau mổ bụng là một vấn đề quan trọng trong chăm sóc hậu phẫu. Phẫu thuật mở vùng bụng gây đau đáng kể, ảnh hưởng đến hô hấp, tuần hoàn và quá trình phục hồi của bệnh nhân. Phương pháp giảm đau hiệu quả giúp giảm thiểu biến chứng và rút ngắn thời gian nằm viện. Gây tê ngoài màng cứng được coi là tiêu chuẩn vàng trong giảm đau sau mổ bụng, đặc biệt khi kết hợp với ropivacain và fentanyl. Phương pháp này không chỉ giảm đau hiệu quả mà còn hạn chế tác dụng phụ so với các phương pháp khác.

1.1. Cơ chế gây đau sau mổ bụng

Đau sau mổ bụng có nguồn gốc từ hai yếu tố chính: đau từ thành bụng và đau từ các tạng trong ổ bụng. Đau từ thành bụng xuất phát từ tổn thương mô và kích thích thụ cảm thể đau. Đau từ tạng do co thắt, căng giãn hoặc kích thích hóa học. Cả hai loại đau này đều dẫn truyền qua hệ thần kinh, gây ra cảm giác đau cấp tính và mãn tính nếu không được kiểm soát kịp thời.

1.2. Ảnh hưởng của đau sau mổ

Đau sau mổ bụng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp, tuần hoàn và vận động của bệnh nhân. Nó làm giảm khả năng thông khí, tăng nguy cơ biến chứng hô hấp và kéo dài thời gian phục hồi. Đau cũng gây stress, dẫn đến rối loạn chuyển hóa và nội tiết, làm tăng chi phí điều trị và tỷ lệ tử vong.

II. Phương pháp giảm đau ngoài màng cứng

Phương pháp giảm đau ngoài màng cứng (PCEA) là một kỹ thuật tiên tiến, cho phép bệnh nhân tự điều chỉnh liều thuốc giảm đau. Phương pháp này sử dụng ropivacain kết hợp với fentanyl để đạt hiệu quả giảm đau tối ưu. Ropivacain là một thuốc tê ít độc, ít ức chế vận động so với các thuốc tê khác, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn. Fentanyl là một opioid mạnh, tăng cường hiệu quả giảm đau mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

2.1. Hiệu quả của ropivacain và fentanyl

Nghiên cứu cho thấy ropivacain ở các nồng độ 0,1%, 0,125% và 0,2% kết hợp với fentanyl đều mang lại hiệu quả giảm đau cao. Tuy nhiên, nồng độ 0,125% được đánh giá là tối ưu, cân bằng giữa hiệu quả và an toàn. Phương pháp này giảm đau hiệu quả, giảm lượng thuốc tiêu thụ và tăng mức độ hài lòng của bệnh nhân.

2.2. An toàn và tác dụng phụ

PCEA sử dụng ropivacain và fentanyl được đánh giá là an toàn, ít gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm buồn nôn, chóng mặt và ngứa, nhưng đều ở mức độ nhẹ và có thể kiểm soát được. Phương pháp này không ảnh hưởng đáng kể đến huyết động và chức năng hô hấp của bệnh nhân.

III. Ứng dụng thực tiễn và kết luận

Nghiên cứu này khẳng định hiệu quả của giảm đau ngoài màng cứng bằng ropivacain và fentanyl sau mổ bụng. Phương pháp này không chỉ giảm đau hiệu quả mà còn an toàn, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng chăm sóc hậu phẫu và giảm thiểu chi phí điều trị. Đây là một hướng đi tiềm năng trong lĩnh vực gây mê hồi sức và quản lý đau sau mổ.

3.1. Ý nghĩa lâm sàng

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng khoa học về hiệu quả và an toàn của ropivacain và fentanyl trong giảm đau ngoài màng cứng. Điều này giúp các bác sĩ có thêm lựa chọn trong việc quản lý đau sau mổ, đặc biệt là các ca phẫu thuật bụng phức tạp.

3.2. Hướng nghiên cứu tương lai

Cần có thêm các nghiên cứu so sánh hiệu quả của ropivacain ở các nồng độ khác nhau và kết hợp với các loại thuốc giảm đau khác. Đồng thời, nghiên cứu về tác động lâu dài của phương pháp này cũng cần được thực hiện để đánh giá toàn diện hơn.

Nghiên Cứu Hiệu Quả Giảm Đau Ngoài Màng Cứng Ngực Bằng Ropivacain Kết Hợp Fentanyl Sau Phẫu Thuật Mở Bụng