Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và đột biến gen SCN5A ở bệnh nhân hội chứng Brugada

• Tác giả: Đặng Duy Phương
• Người hướng dẫn: GS. Đỗ Doãn Lợi
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và đột biến gen SCN5A ở bệnh nhân hội chứng Brugada
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ HỘI CHỨNG BRUGADA
• 1.2. Sơ lược về điện thế hoạt động màng tế bào cơ tim
• 1.3. Chẩn đoán và phân loại hội chứng Brugada
• 1.4. Các đặc điểm dịch tễ
• 1.5. Sinh bệnh học
• 1.6. Tiền sử và triệu chứng
• 1.7. ĐỘT BIẾN GEN SCN5A TRONG HỘI CHỨNG BRUGADA
• 1.8. Rối loạn di truyền trong hội chứng Brugada
• 1.9. Vai trò của đột biến gen SCN5A trong hội chứng Brugada
• 1.10. NGHIÊN CỨU ĐỘT BIẾN GEN SCN5A TRONG HỘI CHỨNG BRUGADA TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn mẫu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4.2. Các bước tiến hành nghiên cứu
• 2.4.3. Các kỹ thuật áp dụng trong nghiên cứu
• 2.5. ĐỊA ĐIỂM TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU
• 2.6. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 2.7. DỤNG CỤ, TRANG THIẾT BỊ, HÓA CHẤT NGHIÊN CỨU
• 2.7.1. Dụng cụ, thiết bị nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
• 2.7.2. Thiết bị, hóa chất xét nghiệm đột biến gen
• 2.8. VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA MẪU NGHIÊN CỨU
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG
• 3.2.1. Đặc điểm lâm sàng
• 3.2.2. Đặc điểm cận lâm sàng
• 3.3. KẾT QUẢ XÁC ĐỊNH ĐỘT BIẾN GEN SCN5A VÀ MỐI LIÊN QUAN GIỮA ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VỚI TÌNH TRẠNG ĐỘT BIẾN GEN SCN5A TRÊN BỆNH NHÂN HỘI CHỨNG BRUGADA
• 3.3.1. Kết quả xác định đột biến gen SCN5A
• 3.3.2. Trường hợp bệnh nhân hội chứng Brugada mang đồng thời hai đột biến gen SCN5A
• 3.3.3. Kết quả xác định đột biến gen SCN5A ở các thành viên gia đình người mang đột biến gen SCN5A
• 3.3.4. Sự khác biệt giữa các đặc điểm lâm sàng và tình trạng đột biến gen
• 3.3.5. Sự khác biệt giữa đặc điểm cận lâm sàng và tình trạng đột biến gen
• 3.3.6. Mối liên quan giữa các đặc điểm và tình trạng có đột biến gen
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA HỘI CHỨNG BRUGADA
• 4.1.1. Đặc điểm nhân trắc của mẫu nghiên cứu
• 4.1.2. Đặc điểm lâm sàng của mẫu nghiên cứu
• 4.1.3. Đặc điểm cận lâm sàng của mẫu nghiên cứu
• 4.2. ĐỘT BIẾN GEN SCN5A VÀ MỐI LIÊN QUAN GIỮA ĐỘT BIẾN GEN SCN5A VỚI CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA BỆNH NHÂN HỘI CHỨNG BRUGADA
• 4.2.1. Tỉ lệ đột biến gen
• 4.2.2. Vị trí và phân loại. Tính sinh bệnh của đột biến gen
• 4.2.3. Khảo sát phả hệ của người bệnh mang đột biến gen SCN5A
• 4.2.4. So sánh sự khác biệt giữa nhóm có đột biến và nhóm không đột biến gen SCN5A
• 4.2.5. Mối liên quan giữa sự hiện diện của đột biến gen SCN5A và một số đặc điểm của bệnh nhân Brugada
• 4.3. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• 4.4. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• PHỤ LỤC
• 1. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT VÀ ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ ANH – VIỆT
• 2. DANH MỤC BẢNG
• 3. DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• 4. DANH MỤC HÌNH

I. Đặc điểm lâm sàng

Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân hội chứng Brugada, bao gồm các triệu chứng như ngất, đột tử, và rối loạn nhịp tim. Các dữ liệu lâm sàng được thu thập từ bệnh nhân cho thấy tỷ lệ cao nam giới mắc bệnh, với tuổi khởi phát trung bình là 40. Các triệu chứng thường gặp bao gồm ngất không rõ nguyên nhân và rối loạn nhịp thất. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng đột biến gen.

1.1. Triệu chứng lâm sàng

Các triệu chứng lâm sàng chính bao gồm ngất, đột tử, và rối loạn nhịp tim. Ngất thường xảy ra đột ngột và không có dấu hiệu báo trước, trong khi rối loạn nhịp tim có thể dẫn đến đột tử nếu không được điều trị kịp thời. Nghiên cứu cũng ghi nhận rằng các triệu chứng này thường xuất hiện ở nam giới nhiều hơn nữ giới.

1.2. Phân bố tuổi và giới tính

Nghiên cứu cho thấy bệnh nhân hội chứng Brugada chủ yếu là nam giới, chiếm khoảng 90% tổng số ca bệnh. Tuổi khởi phát trung bình là 40, với một số trường hợp được phát hiện ở độ tuổi trẻ hơn. Điều này cho thấy hội chứng Brugada có thể ảnh hưởng đến các trụ cột gia đình, gây ra nhiều hệ lụy cho thế hệ sau.

II. Đặc điểm cận lâm sàng

Nghiên cứu cũng tập trung vào đặc điểm cận lâm sàng của bệnh nhân hội chứng Brugada, bao gồm các kết quả điện tâm đồ (ECG) và các xét nghiệm di truyền. Điện tâm đồ là công cụ chính để chẩn đoán hội chứng Brugada, với các dạng típ 1, típ 2, và típ 3. Nghiên cứu cũng sử dụng các kỹ thuật phân tích gen để xác định các đột biến gen SCN5A, một gen liên quan đến hội chứng Brugada.

2.1. Điện tâm đồ ECG

Điện tâm đồ là công cụ chính để chẩn đoán hội chứng Brugada. Nghiên cứu ghi nhận ba dạng điện tâm đồ chính: típ 1, típ 2, và típ 3. Típ 1 được coi là đặc trưng nhất, với sự chênh lên của đoạn ST ở các chuyển đạo V1-V3. Các dạng típ 2 và típ 3 có thể xuất hiện trong các tình trạng khác nhau và cần được xác định rõ để chẩn đoán chính xác.

2.2. Xét nghiệm di truyền

Nghiên cứu sử dụng các kỹ thuật phân tích gen để xác định các đột biến gen SCN5A. Kết quả cho thấy khoảng 20-25% bệnh nhân có đột biến trên gen này. Các đột biến này đa dạng và phân bố rải rác trên chiều dài của gen, gây ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của kênh natri trong tế bào cơ tim.

III. Đột biến gen SCN5A

Nghiên cứu tập trung vào việc xác định và phân tích các đột biến gen SCN5A ở bệnh nhân hội chứng Brugada. Kết quả cho thấy khoảng 20-25% bệnh nhân có đột biến trên gen này. Các đột biến này đa dạng và phân bố rải rác trên chiều dài của gen, gây ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của kênh natri trong tế bào cơ tim. Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên quan giữa các đột biến gen và biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân.

3.1. Tỷ lệ đột biến gen SCN5A

Nghiên cứu ghi nhận khoảng 20-25% bệnh nhân hội chứng Brugada có đột biến gen SCN5A. Đây là gen mã hóa cho kênh natri trong tế bào cơ tim, và các đột biến trên gen này có thể gây mất hoặc giảm chức năng của kênh natri, dẫn đến rối loạn nhịp tim và các triệu chứng khác của hội chứng Brugada.

3.2. Mối liên quan giữa đột biến gen và biểu hiện lâm sàng

Nghiên cứu chỉ ra rằng các đột biến gen SCN5A có liên quan đến biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân hội chứng Brugada. Các bệnh nhân có đột biến gen thường có triệu chứng nặng hơn, bao gồm ngất và rối loạn nhịp tim nghiêm trọng. Điều này cho thấy việc xác định đột biến gen có thể giúp dự đoán tiên lượng và điều trị cho bệnh nhân.