Nghiên cứu tính đa hình SNP và đột biến gen liên quan đến ung thư buồng trứng

• Trường học: Trường Đại Học Y Dược
• Chuyên ngành: Y Học
• Đề tài: Nghiên Cứu SNP Và Đột Biến Gen Trong Ung Thư Buồng Trứng
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Ung thư buồng trứng
• 1.2. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh UTBT
• 1.3. Yếu tố nguy cơ
• 1.4. Đột biến gen BRCA1/2 liên quan đến UTBT
• 1.5. Hội chứng ung thư vú – buồng trứng di truyền
• 1.6. Tỉ lệ đột biến BRCA1/2
• 1.7. Nguy cơ mắc ung thư
• 1.8. Đa hình đơn nucleotide RAD51, XRCC3 liên quan đến UTBT
• 1.9. Đa hình đơn nucleotide một số gen liên quan đến UTBT
• 1.10. Đa hình đơn nucleotide gen RAD51 liên quan đến UTBT
• 1.11. Đa hình đơn nucleotide gen XRCC3 liên quan đến UTBT
• 1.12. Tình hình nghiên cứu trong nước và ngoài nước
• 1.12.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
• 1.12.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Các chỉ số nghiên cứu
• 2.5. Dụng cụ, trang thiết bị, hóa chất
• 2.6. Quy trình nghiên cứu
• 2.7. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.8. Xử lý số liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu của đề tài
• 2.10. Kinh phí thực hiện đề tài
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Xác định đột biến gen BRCA1 và BRCA2 ở bệnh nhân UTBT
• 3.2. Đặc điểm chung của các bệnh nhân được xác định ĐB BRCA1/2
• 3.3. Kết quả xác định ĐB gen BRCA1 và BRCA2
• 3.4. Mối liên quan giữa đột biến BRCA1/2 và mô bệnh học
• 3.5. Xác định ĐB BRCA1/2 ở người thân các bệnh nhân và lập phả hệ
• 3.6. Xác định các SNP RAD51, XRCC3 và mối liên quan với UTBT
• 3.7. Đặc điểm chung và lâm sàng nhóm UTBT và nhóm chứng
• 3.8. Xác định SNP RAD51-rs1801320 và mối liên quan với UTBT
• 3.9. Xác định SNP RAD51-rs1801321 và mối liên quan với UTBT
• 3.10. Xác định SNP XRCC3-rs861539 và mối liên quan với UTBT
• 3.11. Xác định SNP XRCC3-rs1799794 và mối liên quan với UTBT
• 3.12. Xác định SNP XRCC3-rs1799796 và mối liên quan với UTBT
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Xác định đột biến gen BRCA1 và BRCA2 ở bệnh nhân UTBT
• 4.2. Đặc điểm chung của các bệnh nhân được xác định ĐB BRCA1/2
• 4.3. Kết quả xác định ĐB gen BRCA1/2
• 4.4. Mối liên quan giữa đột biến BRCA1/2 và mô bệnh học
• 4.5. Xác định ĐB BRCA1/2 ở người thân các bệnh nhân và lập phả hệ
• 4.6. Xác định các SNP XRCC3, RAD51 và mối liên quan với UTBT
• 4.7. Đặc điểm chung và lâm sàng nhóm UTBT và nhóm chứng
• 4.8. Xác định SNP RAD51-rs1801320 và mối liên quan với UTBT
• 4.9. Xác định SNP RAD51-rs1801321 và mối liên quan với UTBT
• 4.10. Xác định SNP XRCC3-rs861539 và mối liên quan với UTBT
• 4.11. Xác định SNP XRCC3-rs1799794 và mối liên quan với UTBT
• 4.12. Xác định SNP XRCC3-rs1799796 và mối liên quan với UTBT
• CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• A.1. DANH MỤC BẢNG
• A.2. DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• A.3. DANH MỤC HÌNH

I. Tổng quan về ung thư buồng trứng

Ung thư buồng trứng (UTBT) là một trong những loại ung thư phổ biến ở phụ nữ, với tỉ lệ mắc và tử vong cao. Theo GLOBOCAN, năm 2020 có 313,959 ca mắc mới và hơn 200,000 ca tử vong do UTBT. Tại Việt Nam, UTBT đứng thứ ba trong các bệnh ung thư phụ khoa, với 1,404 ca mắc mới và 923 ca tử vong. Nguyên nhân của UTBT vẫn chưa được làm rõ, nhưng có nhiều yếu tố nguy cơ như tiền sử bệnh tật, di truyền, và môi trường. Đặc biệt, đột biến gen BRCA1 và BRCA2 có liên quan chặt chẽ đến nguy cơ mắc UTBT. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể cải thiện tỉ lệ sống sót, nhưng hiện tại, hơn 70% trường hợp được chẩn đoán ở giai đoạn muộn.

1.1. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh

Nguyên nhân của UTBT có thể liên quan đến quá trình tổn thương và sửa chữa tế bào buồng trứng. Các tế bào biểu mô, tế bào mầm và tế bào đệm-sinh dục đều có thể phát triển thành UT. Đặc biệt, UT biểu mô chiếm hơn 90% các trường hợp. Các yếu tố như hormone, tiền sử bệnh tật, và di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của UTBT. Nghiên cứu cho thấy rằng những phụ nữ có tiền sử gia đình mắc UTBT có nguy cơ cao hơn gấp 2-5 lần so với người bình thường.

1.2. Đột biến gen BRCA1 2 và nguy cơ mắc ung thư

Đột biến gen BRCA1 và BRCA2 là yếu tố di truyền chính liên quan đến UTBT. Khoảng 10% trường hợp UTBT có liên quan đến di truyền, trong đó 90% là do đột biến BRCA1/2. Phụ nữ mang đột biến này có nguy cơ mắc UTBT cao hơn nhiều so với người bình thường, với tỉ lệ lên tới 27-63%. Việc xét nghiệm di truyền cho những người có tiền sử gia đình mắc UTBT là rất cần thiết để có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.

II. Nghiên cứu SNP và đột biến gen

Nghiên cứu về đa hình đơn nucleotide (SNP) và đột biến gen trong UTBT đã chỉ ra rằng SNP không trực tiếp gây bệnh nhưng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh. Các SNP như rs861539, rs1799794, rs1799796 của gen XRCC3 và rs1801320, rs1801321 của gen RAD51 đã được nghiên cứu nhiều. Những SNP này có thể làm thay đổi biểu hiện của protein, từ đó ảnh hưởng đến chức năng sửa chữa DNA. Việc hiểu rõ mối liên quan giữa SNP và UTBT có thể giúp phát triển các phương pháp sàng lọc và chẩn đoán hiệu quả hơn.

2.1. Phân tích SNP RAD51 và XRCC3

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng SNP RAD51 và XRCC3 có thể liên quan đến nguy cơ mắc UTBT. Cụ thể, SNP RAD51-rs1801320 và rs1801321 đã được xác định có mối liên quan với nguy cơ mắc UTBT. Tương tự, SNP XRCC3-rs861539 cũng cho thấy sự liên quan đáng kể. Việc phân tích các SNP này có thể giúp xác định những cá nhân có nguy cơ cao, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

2.2. Tác động của SNP đến biểu hiện gen

SNP có thể ảnh hưởng đến biểu hiện gen và chức năng của protein. Nghiên cứu cho thấy rằng một số SNP có thể làm giảm khả năng sửa chữa DNA, dẫn đến tăng nguy cơ mắc UTBT. Việc hiểu rõ cơ chế này có thể giúp phát triển các liệu pháp điều trị mới và cải thiện khả năng chẩn đoán sớm. Các nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc xác định các SNP có liên quan và cơ chế tác động của chúng đến sự phát triển của UTBT.