Nghiên cứu hiệu quả chi phí và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân suy thận mãn giai đoạn cuối thông qua chạy thận nhân tạo và thẩm phân phúc mạc

• Tác giả: Phạm Ngọc Trung Hiếu
• Người hướng dẫn: Ts. Trương Đăng Thụy
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kinh tế phát triển (Quản trị lĩnh vực sức khỏe)
• Đề tài: Nghiên cứu hiệu quả chi phí và chất lượng cuộc sống bệnh nhân suy thận mãn giai đoạn cuối qua chạy thận nhân tạo và thẩm phân phúc mạc
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ kinh tế
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu tổng quát
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
• 1.5. Cấu trúc của luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Khái niệm CLCS và các thang đo
• 2.1.1. Khái niệm CLCS
• 2.1.2. Thang đo CLCS
• 2.1.2.1. Thang đo lường chung (Generic instrument)
• 2.1.2.2. Thang đo lường bệnh chuyên biệt (Disease specific instruments)
• 2.1.3. Bộ câu hỏi Short Form 36 (SF-36)
• 2.2. Cơ sở lý thuyết kinh tế
• 2.2.1. Phân tích chi phí - hiệu quả (CEA)
• 2.2.2. Chi phí điều trị trực tiếp và gián tiếp (CPĐT)
• 2.2.3. Lược khảo các nghiên cứu về phân tích chi phí – hiệu quả trong điều trị STM bằng CTNT và TPPM trên thế giới
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Giới thiệu mô hình nghiên cứu
• 3.1.1. Mô hình hồi qui tuyến tính (OLS)
• 3.1.2. Mô hình đánh giá ghép cặp dựa trên điểm xu hướng (PSM)
• 3.2. Khung phân tích
• 3.3. Mô hình phân tích
• 3.3.1. Mô hình kinh tế lượng đề xuất
• 3.3.1.1. Mô hình hồi qui OLS
• 3.3.1.2. Mô hình PSM
• 3.3.2. Phương trình hồi quy
• 3.3.3. Các biến trong mô hình
• 3.4. Thiết kế nghiên cứu
• 3.5. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.1.1. Đặc điểm thông tin chung của người bệnh
• 4.1.2. Điểm số CLCS của nghiên cứu
• 4.1.2.1. So sánh điểm số CLCS với 2 loại hình lọc thận
• 4.1.2.2. So sánh giữa điểm số CLCS và các đặc tính mẫu
• 4.2. Kết quả mô hình
• 4.2.1. Kết quả hồi quy mô hình Các thang điểm CLCS
• 4.2.2. Đánh giá tác động của cách lọc TPPM lên các thang điểm CLCS thông qua phương pháp PSM
• 4.2.2.1. Thực hiện hồi qui Logit với các biến độc lập
• 4.2.2.2. Tác động của TPPM lên các thang điểm CLCS bằng phương pháp PSM
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Hàm ý chính sách
• 5.2. Hạn chế đề tài
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1

I. Chi phí điều trị suy thận

Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích chi phí điều trị suy thận của hai phương pháp chạy thận nhân tạo (CTNT) và thẩm phân phúc mạc (TPPM). Kết quả cho thấy, chi phí y tế cho bệnh nhân sử dụng CTNT thường cao hơn so với TPPM do yêu cầu về cơ sở vật chất và nhân lực chuyên môn. Tuy nhiên, hiệu quả chi phí của TPPM lại được đánh giá cao hơn khi xét đến yếu tố chất lượng cuộc sống bệnh nhân. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, chi phí điều trị trực tiếp và gián tiếp như chi phí đi lại và sinh hoạt của người nhà có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định lựa chọn phương pháp điều trị.

1.1. So sánh chi phí giữa CTNT và TPPM

Kết quả nghiên cứu cho thấy, chi phí điều trị suy thận của CTNT dao động từ 15-20 triệu đồng/tháng, trong khi TPPM chỉ khoảng 10-12 triệu đồng/tháng. Sự chênh lệch này chủ yếu do CTNT yêu cầu thiết bị hiện đại và nhân viên y tế được đào tạo chuyên sâu. Tuy nhiên, hiệu quả chi phí của TPPM lại vượt trội khi xét đến yếu tố chất lượng sống bệnh nhân, đặc biệt là khả năng tự chủ trong điều trị.

1.2. Tác động của chi phí đến chất lượng cuộc sống

Nghiên cứu nhấn mạnh rằng, chi phí y tế cho bệnh nhân không chỉ bao gồm chi phí điều trị trực tiếp mà còn cả chi phí gián tiếp như đi lại và sinh hoạt của người nhà. Những chi phí này có tác động lớn đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân, đặc biệt là ở nhóm bệnh nhân có thu nhập thấp. Kết quả cho thấy, bệnh nhân sử dụng TPPM có chất lượng sống bệnh nhân cao hơn do giảm thiểu được các chi phí phát sinh.

II. Chất lượng cuộc sống bệnh nhân

Nghiên cứu sử dụng bộ câu hỏi SF-36 để đánh giá chất lượng cuộc sống bệnh nhân suy thận mãn giai đoạn cuối. Kết quả cho thấy, bệnh nhân sử dụng TPPM có điểm số cao hơn ở các thang đo sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần so với nhóm sử dụng CTNT. Điều này cho thấy, TPPM không chỉ hiệu quả về mặt chi phí mà còn cải thiện đáng kể chất lượng sống bệnh nhân. Nghiên cứu cũng chỉ ra các yếu tố như mức thu nhập, thời gian tập thể dục, và chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân.

2.1. Đánh giá chất lượng cuộc sống qua SF 36

Bộ câu hỏi SF-36 được sử dụng để đo lường chất lượng cuộc sống bệnh nhân qua tám thang đo, bao gồm sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần, và hoạt động xã hội. Kết quả cho thấy, bệnh nhân sử dụng TPPM có điểm số cao hơn ở các thang đo sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần, đặc biệt là ở nhóm bệnh nhân có thời gian tập thể dục trên 3 ngày/tuần.

2.2. Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Nghiên cứu chỉ ra rằng, các yếu tố như mức thu nhập, thời gian tập thể dục, và chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân. Bệnh nhân có thu nhập cao và duy trì thói quen tập thể dục thường xuyên có điểm số chất lượng sống bệnh nhân cao hơn. Ngoài ra, chế độ ăn giàu rau, củ, quả và đạm cũng góp phần cải thiện sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần.

III. So sánh hiệu quả giữa CTNT và TPPM

Nghiên cứu so sánh hiệu quả chi phí và chất lượng cuộc sống bệnh nhân giữa hai phương pháp chạy thận nhân tạo (CTNT) và thẩm phân phúc mạc (TPPM). Kết quả cho thấy, TPPM không chỉ có hiệu quả chi phí cao hơn mà còn cải thiện đáng kể chất lượng sống bệnh nhân. Điều này được thể hiện qua điểm số cao hơn ở các thang đo sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần của bệnh nhân sử dụng TPPM. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng, việc lựa chọn phương pháp điều trị cần cân nhắc cả yếu tố chi phí điều trị suy thận và chất lượng cuộc sống bệnh nhân.

3.1. Hiệu quả chi phí của TPPM

Nghiên cứu chỉ ra rằng, thẩm phân phúc mạc (TPPM) có hiệu quả chi phí cao hơn so với chạy thận nhân tạo (CTNT). Điều này được thể hiện qua việc TPPM có chi phí thấp hơn nhưng lại mang lại chất lượng sống bệnh nhân cao hơn, đặc biệt là ở các thang đo sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần.

3.2. Chất lượng cuộc sống giữa hai phương pháp

Kết quả nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân sử dụng TPPM có chất lượng cuộc sống bệnh nhân cao hơn so với nhóm sử dụng CTNT. Điều này được thể hiện qua điểm số cao hơn ở các thang đo sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng, việc lựa chọn phương pháp điều trị cần cân nhắc cả yếu tố chi phí điều trị suy thận và chất lượng cuộc sống bệnh nhân.