Tổng quan nghiên cứu
Hệ thống phanh là một trong những bộ phận quan trọng nhất trên ô tô, đảm bảo an toàn khi vận hành, đặc biệt đối với các xe vận tải cỡ lớn như xe tải, xe buýt, xe đầu kéo và rơ-moóc. Theo thống kê, tại Việt Nam, số lượng xe ô tô các loại đang lưu hành khoảng trên 385.000 chiếc, trong đó 32% tập trung tại TP. Hồ Chí Minh, với nhu cầu bổ sung hàng năm khoảng 12.000 chiếc. Hệ thống phanh khí nén được sử dụng phổ biến trên các loại xe này do khả năng tạo mô-men phanh lớn và điều khiển nhẹ nhàng. Tuy nhiên, hệ thống phanh khí nén truyền thống còn tồn tại nhược điểm về thời gian trễ và thời gian phản ứng, làm tăng quãng đường phanh và ảnh hưởng đến an toàn giao thông.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá và cải tiến hệ thống dẫn động phanh khí nén trên xe vận tải cỡ lớn, đặc biệt là rơ-moóc siêu trường tại TP. Hồ Chí Minh, bằng cách thiết kế hệ thống phanh điện khí nén có điều khiển điện tử nhằm giảm thời gian trễ và nâng cao hiệu quả phanh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào động lực học dẫn động phanh khí nén, thiết kế hệ thống điều khiển điện tử và mô hình thử nghiệm trên rơ-moóc siêu trường. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao an toàn giao thông, giảm thiểu tai nạn do lỗi hệ thống phanh, đồng thời góp phần phát triển công nghiệp ô tô trong nước.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết động lực học dẫn động phanh khí nén và mô hình điều khiển điện tử PID. Động lực học dẫn động phanh khí nén được mô hình hóa bằng phương pháp tương đương mạch điện, trong đó áp suất khí nén tương đương với điện áp, lưu lượng khí tương đương với dòng điện, và thể tích bình chứa tương đương với điện dung tụ điện. Phương trình lưu lượng khí qua tiết lưu được xây dựng dựa trên hàm lưu lượng khí động học của Metlyuk, với các tham số như hệ số lưu lượng, áp suất đầu vào và đầu ra, thể tích bình chứa.
Mô hình điều khiển điện tử sử dụng thuật toán PID để điều chỉnh van điện từ trong hệ thống phanh điện khí nén, nhằm giảm thời gian phản ứng và tăng độ chính xác điều khiển lực phanh. Các khái niệm chính bao