Nghiên cứu vai trò của chỉ điểm sinh học NGAL trong chẩn đoán và tiên lượng hội chứng tim thận type 1

• Tác giả: Phan Thái Hảo
• Người hướng dẫn: GS. Huỳnh Văn Minh
• Trường học: Đại học Huế - Trường Đại học Y Dược
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Nghiên cứu giá trị của chỉ điểm sinh học NGAL trong chẩn đoán và tiên lượng hội chứng tim thận type 1
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Huế

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ HỘI CHỨNG TIM THẬN TYPE 1
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ KẾT NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu
• 3.2. Giá trị chẩn đoán hội chứng tim thận type 1 của chỉ điểm sinh học NGAL huyết tương
• 3.3. Giá trị tiên lượng tử vong ở bệnh nhân suy tim cấp hoặc suy tim mất bù cấp của chỉ điểm sinh học NGAL huyết tương
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung mẫu nghiên cứu
• 4.2. Giá trị chẩn đoán hội chứng tim thận type 1 của chỉ điểm sinh học NGAL huyết tương
• 4.3. Giá trị tiên lượng tử vong ở bệnh nhân suy tim cấp hoặc suy tim mất bù cấp của chỉ điểm sinh học NGAL huyết tương
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về hội chứng tim thận type 1

Hội chứng tim thận type 1 (CRS1) là một rối loạn cấp tính trong đó suy tim dẫn đến tổn thương thận cấp. Đây là loại phổ biến nhất trong năm loại hội chứng tim thận, chiếm tỷ lệ từ 25% đến 33% trong các nghiên cứu. CRS1 được phân loại thành bốn phân type dựa trên tình trạng tổn thương tim và thận. Cơ chế bệnh sinh chính bao gồm thuyết huyết động học, thuyết viêm và thuyết thần kinh nội tiết. CRS1 có liên quan đến tăng tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian nằm viện và giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

1.1. Định nghĩa và phân loại

Hội chứng tim thận type 1 được định nghĩa là tình trạng rối loạn chức năng tim cấp dẫn đến tổn thương thận cấp. Theo phân loại của Ronco và cộng sự, CRS1 được chia thành bốn phân type: tổn thương tim mới dẫn đến tổn thương thận mới, tổn thương tim mới dẫn đến tổn thương thận cấp trên nền mạn, suy tim mất bù cấp dẫn đến tổn thương thận cấp, và suy tim mất bù cấp dẫn đến tổn thương thận cấp trên nền mạn.

1.2. Cơ chế bệnh sinh

Cơ chế bệnh sinh của CRS1 bao gồm ba yếu tố chính: thuyết huyết động học, thuyết viêm và thuyết thần kinh nội tiết. Thuyết huyết động học tập trung vào việc giảm cung lượng tim dẫn đến giảm tưới máu thận. Thuyết viêm nhấn mạnh vai trò của các cytokine gây viêm trong tổn thương thận. Thuyết thần kinh nội tiết liên quan đến sự kích hoạt hệ thống renin-angiotensin-aldosterone và hệ thống thần kinh giao cảm.

II. Vai trò của chỉ điểm sinh học NGAL

Neutrophil gelatinase-associated lipocalin (NGAL) là một chỉ điểm sinh học quan trọng trong chẩn đoán và tiên lượng hội chứng tim thận type 1. NGAL được sản xuất từ bạch cầu hạt trung tính và tế bào ống thận, tăng nhanh trong tổn thương thận cấp. Nghiên cứu cho thấy NGAL có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán tổn thương thận cấp, đặc biệt ở bệnh nhân suy tim cấp. NGAL cũng có giá trị tiên lượng tử vong và biến cố tim mạch ở nhóm bệnh nhân này.

2.1. Cơ chế hoạt động của NGAL

NGAL là một protein liên kết với sắt, có vai trò bảo vệ tế bào thận khỏi tổn thương do thiếu máu cục bộ và độc tố. Khi thận bị tổn thương, NGAL được giải phóng nhanh chóng vào máu và nước tiểu, trở thành một chỉ điểm sinh học nhạy cảm và đặc hiệu cho tổn thương thận cấp.

2.2. Giá trị chẩn đoán của NGAL

Nghiên cứu cho thấy NGAL có độ nhạy lên đến 90% và độ đặc hiệu 99% trong chẩn đoán tổn thương thận cấp. NGAL huyết tương và nước tiểu đều có giá trị chẩn đoán cao, đặc biệt ở bệnh nhân suy tim cấp. NGAL cũng giúp phát hiện sớm CRS1, từ đó hỗ trợ can thiệp điều trị kịp thời.

III. Nghiên cứu giá trị của NGAL trong CRS1

Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá giá trị của NGAL trong chẩn đoán và tiên lượng hội chứng tim thận type 1. Kết quả cho thấy NGAL huyết tương có giá trị chẩn đoán cao với diện tích dưới đường cong ROC (AUC) đạt 0,85. NGAL cũng có giá trị tiên lượng tử vong trong bệnh viện, sau 30 ngày và 12 tháng theo dõi. Nghiên cứu khẳng định NGAL là một chỉ điểm sinh học hữu ích trong quản lý bệnh nhân CRS1.

3.1. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện trên 200 bệnh nhân suy tim cấp nhập viện tại Bệnh viện Nhân dân 115. NGAL huyết tương được đo bằng phương pháp ELISA. Các chỉ số lâm sàng và cận lâm sàng được thu thập để đánh giá giá trị chẩn đoán và tiên lượng của NGAL.

3.2. Kết quả nghiên cứu

Kết quả cho thấy NGAL huyết tương có giá trị chẩn đoán cao với độ nhạy 85% và độ đặc hiệu 90%. NGAL cũng có giá trị tiên lượng tử vong trong bệnh viện (AUC = 0,78), sau 30 ngày (AUC = 0,75) và 12 tháng (AUC = 0,72). Nghiên cứu khẳng định NGAL là một công cụ hữu ích trong quản lý bệnh nhân CRS1.