Luận văn thạc sĩ về động cơ du lịch của sinh viên tại Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Việt Linh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Thúy Anh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành
• Đề tài: Nghiên cứu động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỘNG CƠ DU LỊCH
• 1.1. Động cơ của khách du lịch và các yếu tố tác động
• 1.1.1. Các khái niệm liên quan đến động cơ du lịch
• 1.1.1.1. Du lịch
• 2. CHƯƠNG 2: QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐỘNG CƠ DU LỊCH CỦA SINH VIÊN HÀ NỘI
• 2.1. Địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Cách tiến hành
• 2.3. Phương pháp thực hiện
• 2.4. Quy trình tuyển chọn mẫu
• 2.5. Thu thập dữ liệu
• 2.6. Xử lý dữ liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỘNG CƠ DU LỊCH CỦA SINH VIÊN HÀ NỘI
• 3.1. Đặc điểm sinh viên Hà Nội
• 3.2. Đặc điểm tiêu dùng của sinh viên Hà Nội khi đi du lịch
• 3.3. Kinh phí với vấn đề du lịch của sinh viên Hà Nội
• 3.4. Số ngày lưu trú của sinh viên Hà Nội tại điểm du lịch
• 3.5. Tần suất đi du lịch của sinh viên Hà Nội
• 3.6. Xu hướng du lịch của sinh viên Hà Nội
• 3.7. Động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội
• 4. CHƯƠNG 4: ỨNG DỤNG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỘNG CƠ DU LỊCH SINH VIÊN HÀ NỘI
• 4.1. Đối với đơn vị lữ hành
• 4.2. Đối với hướng dẫn viên
• 4.3. Nhà cung cấp dịch vụ du lịch tại các điểm đến
• 4.4. Đối với tổ chức Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở lý luận về động cơ du lịch

Nghiên cứu động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội bắt đầu bằng việc xác định các khái niệm cơ bản liên quan đến động cơ du lịch. Động cơ du lịch được hiểu là những lý do thúc đẩy cá nhân tham gia vào các hoạt động du lịch. Các yếu tố tác động đến hành vi du lịch của sinh viên bao gồm tâm lý, nhu cầu cá nhân và các yếu tố xã hội. Đặc biệt, sinh viên Hà Nội, với đặc điểm tâm lý và nhu cầu học hỏi cao, thường có xu hướng tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ và phong phú. Theo nghiên cứu, động cơ du lịch của sinh viên không chỉ đơn thuần là nghỉ ngơi mà còn bao gồm việc khám phá, học hỏi và kết nối với bạn bè. Điều này cho thấy rằng du lịch sinh viên không chỉ là một hoạt động giải trí mà còn là một phần quan trọng trong quá trình phát triển cá nhân và xã hội của họ.

1.1. Động cơ và các yếu tố tác động

Động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội được chia thành hai loại chính: động cơ đẩy và động cơ kéo. Động cơ đẩy thường liên quan đến nhu cầu thoát khỏi áp lực học tập, tìm kiếm sự thư giãn và trải nghiệm mới. Ngược lại, động cơ kéo liên quan đến các yếu tố bên ngoài như điểm đến hấp dẫn, chất lượng dịch vụ và các hoạt động giải trí. Nghiên cứu cho thấy rằng sinh viên thường bị thu hút bởi các địa điểm du lịch nổi tiếng, nơi có thể cung cấp cho họ những trải nghiệm độc đáo và đáng nhớ. Sự kết hợp giữa các yếu tố này tạo nên một bức tranh rõ nét về thói quen du lịch của sinh viên, từ đó giúp các đơn vị lữ hành có thể thiết kế các sản phẩm du lịch phù hợp với nhu cầu của họ.

II. Quy trình nghiên cứu động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội

Quy trình nghiên cứu được thực hiện thông qua các phương pháp thu thập dữ liệu đa dạng, bao gồm khảo sát và phỏng vấn sâu. Đối tượng nghiên cứu là sinh viên tại các trường đại học và cao đẳng trên địa bàn Hà Nội. Việc lựa chọn mẫu được thực hiện một cách ngẫu nhiên để đảm bảo tính đại diện cho toàn bộ sinh viên. Dữ liệu thu thập được sẽ được xử lý và phân tích nhằm xác định rõ các động cơ du lịch của sinh viên. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp hiểu rõ hơn về hành vi du lịch của sinh viên mà còn cung cấp thông tin quý giá cho các đơn vị lữ hành trong việc phát triển sản phẩm và dịch vụ du lịch phù hợp.

2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu

Phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm việc sử dụng bảng hỏi và phỏng vấn sâu. Bảng hỏi được thiết kế để thu thập thông tin về kinh nghiệm du lịch, xu hướng du lịch và động cơ du lịch của sinh viên. Phỏng vấn sâu được thực hiện với một số sinh viên để có cái nhìn sâu sắc hơn về tâm lý và nhu cầu của họ. Qua đó, nghiên cứu không chỉ dừng lại ở việc thu thập số liệu mà còn đi sâu vào phân tích tâm lý và hành vi của sinh viên trong các chuyến đi du lịch. Điều này giúp tạo ra một bức tranh toàn diện về động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội.

III. Kết quả nghiên cứu động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội chủ yếu xoay quanh nhu cầu khám phá và trải nghiệm. Sinh viên thường có xu hướng lựa chọn các địa điểm du lịch gần gũi, dễ tiếp cận và có chi phí hợp lý. Các yếu tố như chất lượng dịch vụ, sự đa dạng của hoạt động giải trí và khả năng kết nối với bạn bè cũng đóng vai trò quan trọng trong quyết định đi du lịch của họ. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kinh nghiệm du lịch tích cực có thể ảnh hưởng đến quyết định du lịch trong tương lai của sinh viên, từ đó tạo ra một chu kỳ tích cực trong việc tham gia vào các hoạt động du lịch.

3.1. Đặc điểm tiêu dùng của sinh viên Hà Nội khi đi du lịch

Đặc điểm tiêu dùng của sinh viên Hà Nội khi đi du lịch thể hiện rõ qua các lựa chọn về hình thức lưu trú, thời gian lưu trú và tần suất đi du lịch. Sinh viên thường ưu tiên các hình thức lưu trú tiết kiệm như nhà nghỉ, homestay hoặc cắm trại. Thời gian lưu trú thường ngắn, từ một đến ba ngày, phù hợp với lịch học và ngân sách hạn chế. Tần suất đi du lịch của sinh viên cũng khá cao, đặc biệt vào các dịp lễ, cuối tuần hoặc trong kỳ nghỉ hè. Điều này cho thấy rằng mặc dù có nhiều hạn chế về tài chính, sinh viên vẫn tìm cách để thỏa mãn nhu cầu khám phá và trải nghiệm của mình.

IV. Ứng dụng kết quả nghiên cứu động cơ du lịch sinh viên Hà Nội

Kết quả nghiên cứu về động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Đối với các đơn vị lữ hành, việc hiểu rõ động cơ và nhu cầu của sinh viên sẽ giúp họ thiết kế các sản phẩm du lịch phù hợp, từ đó thu hút được lượng khách hàng tiềm năng này. Ngoài ra, các tổ chức Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên cũng có thể sử dụng thông tin này để tổ chức các hoạt động du lịch, tạo cơ hội cho sinh viên trải nghiệm và học hỏi. Việc này không chỉ giúp sinh viên phát triển kỹ năng mà còn góp phần vào việc nâng cao nhận thức về du lịch bền vững trong cộng đồng.

4.1. Đối với đơn vị lữ hành

Đối với các đơn vị lữ hành, việc nắm bắt được động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội sẽ giúp họ phát triển các gói tour hấp dẫn, phù hợp với nhu cầu và ngân sách của sinh viên. Các chương trình khuyến mãi, giảm giá cho sinh viên có thể được triển khai để thu hút khách hàng trẻ tuổi này. Hơn nữa, việc tạo ra các trải nghiệm độc đáo và khác biệt sẽ giúp nâng cao giá trị sản phẩm du lịch, từ đó tạo ra sự cạnh tranh trong ngành du lịch. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà còn góp phần vào sự phát triển của ngành du lịch địa phương.

Tổng quan nghiên cứu

Du lịch đã trở thành một nhu cầu thiết yếu trong đời sống xã hội và phát triển nhanh chóng trên toàn cầu. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO), số lượt khách du lịch quốc tế tăng từ 25,3 triệu năm 1950 lên 1,2 tỷ năm 2016, dự báo đạt khoảng 1,6 tỷ vào năm 2020. Đặc biệt, giới trẻ, trong đó có sinh viên, ngày càng trở thành lực lượng khách du lịch quan trọng, tạo nên các xu hướng mới trong ngành. Hà Nội, với vai trò là thủ đô và trung tâm văn hóa, giáo dục, kinh tế của Việt Nam, tập trung lượng lớn sinh viên từ nhiều tỉnh thành, tạo nên sự đa dạng về nhu cầu và động cơ du lịch.

Luận văn tập trung nghiên cứu động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội trong giai đoạn 2016-2017 nhằm làm rõ các yếu tố thúc đẩy và ảnh hưởng đến hành vi du lịch của nhóm đối tượng này. Mục tiêu cụ thể là phân tích các động cơ đẩy và kéo trong du lịch, từ đó đề xuất giải pháp hỗ trợ các đơn vị lữ hành, tổ chức Đoàn Thanh niên – Hội Sinh viên thiết kế sản phẩm và hoạt động phù hợp. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển ngành du lịch Hà Nội, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức và trải nghiệm du lịch lành mạnh cho sinh viên, tạo ra lợi thế cạnh tranh cho địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về động cơ du lịch, trong đó nổi bật là mô hình động cơ đẩy và kéo (Push and Pull Motivation). Động cơ đẩy xuất phát từ yếu tố nội tại cá nhân như nhu cầu nghỉ ngơi, khám phá, giao tiếp xã hội; động cơ kéo là các yếu tố bên ngoài như sức hấp dẫn của điểm đến, chất lượng dịch vụ, cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, tháp nhu cầu của Maslow được áp dụng để phân tích nhu cầu du lịch từ cơ bản đến nâng cao, bao gồm nhu cầu sinh lý, an toàn, xã hội, tự thể hiện và tự hoàn thiện.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Động cơ du lịch: Lý do thúc đẩy cá nhân thực hiện hành vi du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu và mong muốn.
• Nhu cầu du lịch: Bao gồm nhu cầu cơ bản (vận chuyển, lưu trú, ăn uống), nhu cầu đặc trưng (giải trí, tham quan, giao tiếp) và nhu cầu bổ sung (dịch vụ thông tin, làm đẹp).
• Nhân tố ảnh hưởng: Tâm lý (ham muốn khám phá, trải nghiệm) và nhân khẩu học (tuổi, giới tính, thu nhập, trình độ học vấn).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bảng hỏi với 181 sinh viên tại các trường đại học, cao đẳng, học viện trên địa bàn Hà Nội trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2017. Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên không phân bổ đồng đều nhằm đảm bảo tính đại diện đa dạng về giới tính, độ tuổi và ngành học.

Bên cạnh đó, phỏng vấn sâu được thực hiện với 10 sinh viên nhằm khai thác sâu các quan điểm, kinh nghiệm và động cơ du lịch cá nhân. Phương pháp Snowball được áp dụng để mở rộng đối tượng phỏng vấn, đảm bảo thu thập thông tin phong phú và đa chiều. Dữ liệu được xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh tỷ lệ phần trăm và tổng hợp nội dung phỏng vấn để làm rõ các chủ đề nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nguồn kinh phí du lịch của sinh viên: 48,6% sinh viên cho biết kinh phí du lịch chủ yếu được hỗ trợ từ gia đình, trong khi một phần khác tự kiếm thu nhập từ làm thêm hoặc tiết kiệm.
2. Mức chi tiêu cho chuyến đi: 75,1% sinh viên chi tiêu dưới 5 triệu đồng cho mỗi chuyến du lịch, 17,1% chi từ 5 đến 10 triệu đồng, phản ánh khả năng tài chính hạn chế nhưng vẫn có nhu cầu du lịch rõ rệt.
3. Tần suất và thời gian lưu trú: Sinh viên thường đi du lịch với tần suất trung bình khoảng 1-2 lần mỗi năm, thời gian lưu trú chủ yếu từ 2 đến 5 ngày, phù hợp với lịch học và khả năng tài chính.
4. Động cơ du lịch chính: Động cơ đẩy phổ biến là nhu cầu nghỉ ngơi, giải trí, khám phá và học hỏi; động cơ kéo tập trung vào sức hấp dẫn của điểm đến như văn hóa, lịch sử, thiên nhiên và các hoạt động giải trí. Tỷ lệ sinh viên lựa chọn động cơ đẩy chiếm khoảng 60%, động cơ kéo chiếm 40%.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sinh viên Hà Nội có động cơ du lịch đa dạng, trong đó nhu cầu nghỉ ngơi và khám phá chiếm ưu thế, phù hợp với đặc điểm tâm lý tuổi trẻ ham học hỏi và trải nghiệm. Mức chi tiêu và tần suất du lịch phản ánh sự cân đối giữa nhu cầu và khả năng tài chính, đồng thời cho thấy du lịch không còn là hoạt động xa xỉ mà đã trở thành nhu cầu thiết yếu.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, động cơ đẩy và kéo của sinh viên Hà Nội tương đồng với xu hướng chung của giới trẻ toàn cầu, tuy nhiên mức chi tiêu thấp hơn do điều kiện kinh tế. Việc lựa chọn điểm đến chịu ảnh hưởng mạnh bởi các yếu tố văn hóa, lịch sử và sự thuận tiện trong tiếp cận, phù hợp với các lý thuyết về sức hấp dẫn điểm đến và khả năng tiếp cận.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức chi tiêu, tần suất du lịch và bảng so sánh tỷ lệ các động cơ đẩy và kéo, giúp minh họa rõ nét hơn các xu hướng hành vi của sinh viên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển sản phẩm du lịch phù hợp với sinh viên: Các đơn vị lữ hành cần thiết kế tour du lịch ngắn ngày, chi phí hợp lý, tập trung vào trải nghiệm văn hóa, lịch sử và giải trí phù hợp với nhu cầu nghỉ ngơi và khám phá của sinh viên. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng.
2. Tăng cường truyền thông và quảng bá: Sử dụng các kênh mạng xã hội, tổ chức sự kiện giới thiệu sản phẩm du lịch dành riêng cho sinh viên nhằm nâng cao nhận thức và thu hút nhóm khách hàng này. Chủ thể thực hiện: các công ty lữ hành, tổ chức Đoàn Thanh niên. Thời gian: 3-6 tháng.
3. Hỗ trợ tài chính và khuyến mãi: Xây dựng các chương trình ưu đãi, giảm giá dành cho sinh viên, phối hợp với các trường đại học để tạo điều kiện thuận lợi về tài chính cho sinh viên tham gia du lịch. Thời gian: liên tục.
4. Tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan: Đề xuất tổ chức Đoàn Thanh niên – Hội Sinh viên phối hợp với các doanh nghiệp du lịch và nhà cung cấp dịch vụ để tổ chức các hoạt động du lịch tập thể, teambuilding, kết hợp giáo dục và giải trí. Thời gian: 6 tháng đến 1 năm.
5. Nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm: Đào tạo nhân lực phục vụ du lịch có kỹ năng giao tiếp, hiểu biết về tâm lý sinh viên, đảm bảo sự hài lòng và tạo ấn tượng tốt cho khách du lịch trẻ. Chủ thể: các doanh nghiệp du lịch, trường đào tạo nghề. Thời gian: 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản lý và hoạch định chính sách du lịch: Nhận diện rõ nhu cầu và động cơ du lịch của sinh viên để xây dựng chính sách phát triển du lịch bền vững, phù hợp với nhóm khách hàng trẻ.
2. Doanh nghiệp lữ hành và dịch vụ du lịch: Thiết kế sản phẩm, dịch vụ và chiến lược marketing hướng đến sinh viên, tận dụng tiềm năng thị trường này để tăng doanh thu và mở rộng khách hàng.
3. Tổ chức Đoàn Thanh niên – Hội Sinh viên: Lập kế hoạch tổ chức các hoạt động du lịch, giáo dục trải nghiệm nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng sống và tinh thần đoàn kết cho sinh viên.
4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành du lịch, quản trị dịch vụ: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, kết quả và phân tích để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo hoặc ứng dụng thực tiễn trong ngành.

Câu hỏi thường gặp

1. Động cơ du lịch của sinh viên Hà Nội chủ yếu là gì?
   Động cơ chính bao gồm nhu cầu nghỉ ngơi, giải trí, khám phá và học hỏi. Sinh viên cũng bị thu hút bởi các điểm đến có giá trị văn hóa, lịch sử và thiên nhiên hấp dẫn.

2. Sinh viên thường chi tiêu bao nhiêu cho mỗi chuyến du lịch?
   Phần lớn sinh viên chi tiêu dưới 5 triệu đồng cho mỗi chuyến đi, phù hợp với khả năng tài chính và nguồn hỗ trợ từ gia đình hoặc thu nhập cá nhân.

3. Tần suất đi du lịch của sinh viên như thế nào?
   Sinh viên thường đi du lịch 1-2 lần mỗi năm, với thời gian lưu trú từ 2 đến 5 ngày, phù hợp với lịch học và điều kiện kinh tế.

4. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến quyết định điểm đến của sinh viên?
   Yếu tố quan trọng gồm sức hấp dẫn của điểm đến (văn hóa, lịch sử, thiên nhiên), khả năng tiếp cận thuận tiện, chất lượng dịch vụ và giá cả hợp lý.

5. Làm thế nào để các đơn vị du lịch thu hút sinh viên hiệu quả hơn?
   Cần phát triển sản phẩm du lịch phù hợp về chi phí và nội dung, tăng cường truyền thông qua mạng xã hội, tổ chức các chương trình ưu đãi và hợp tác với các tổ chức sinh viên để tạo sự gắn kết.

Kết luận

• Sinh viên Hà Nội là nhóm khách du lịch trẻ có nhu cầu đa dạng, chủ yếu tập trung vào nghỉ ngơi, khám phá và giao tiếp xã hội.
• Mức chi tiêu và tần suất du lịch của sinh viên phản ánh sự cân đối giữa nhu cầu và khả năng tài chính, du lịch không còn là hoạt động xa xỉ.
• Động cơ du lịch của sinh viên bao gồm cả yếu tố nội tại (động cơ đẩy) và yếu tố bên ngoài (động cơ kéo), ảnh hưởng bởi đặc điểm tâm lý và nhân khẩu học.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để các đơn vị lữ hành, tổ chức sinh viên và nhà quản lý phát triển sản phẩm, chính sách phù hợp.
• Các bước tiếp theo cần tập trung vào triển khai các giải pháp thực tiễn, nâng cao chất lượng dịch vụ và mở rộng nghiên cứu về các nhóm khách du lịch trẻ khác.

Hành động ngay hôm nay để khai thác tiềm năng du lịch sinh viên Hà Nội, góp phần phát triển ngành du lịch bền vững và nâng cao trải nghiệm du lịch cho thế hệ trẻ!