Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu rối loạn chức năng bệnh lý u tuyến yên và đánh giá hiệu quả điều trị vi phẫu thuật

• Tác giả: Lê Đình Huy Khanh
• Người hướng dẫn: Nguyễn Hùng Minh
• Trường học: Học Viện Quân Y
• Chuyên ngành: Ngoại thần kinh và sọ não
• Đề tài: Nghiên cứu rối loạn chức phận bệnh lý u tuyến yên và đánh giá kết quả điều trị vi phẫu thuật u tuyến yên qua đường mũi - xoang bướm
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Một số đặc điểm giải phẫu ứng dụng
• 1.2. Vùng hạ đồi
• 1.3. Khoang mũi
• 1.4. Xương bướm
• 1.5. Hoành yên
• 1.6. Xoang hang
• 2. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CHÍNH, HÌNH ẢNH CỘNG HƯỞNG TỪ VÀ MỘT SỐ RỐI LOẠN NỘI TIẾT BỆNH LÝ U TUYẾN YÊN
• 4.1. Triệu chứng lâm sàng
• 4.2. Đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ u tuyến yên
• 4.3. Xét nghiệm nội tiết
• 5. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT U TUYẾN YÊN QUA ĐƯỜNG MŨI - XOANG BƯỚM
• 5.1. Kết quả phẫu thuật
• 5.2. Đánh giá các triệu chứng lâm sàng sau mổ lúc tái khám
• 5.3. Đánh giá kết quả lấy u trên cộng hưởng từ sau mổ 3 tháng
• 5.4. Đánh giá sự thay đổi xét nghiệm nội tiết sau mổ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu và tổng quan

U tuyến yên là một loại u lành tính, chiếm khoảng 10-15% các loại u trong sọ. Bệnh lý này gây ra các rối loạn nội tiết do sự tăng sinh quá mức của tế bào thùy trước tuyến yên, dẫn đến sản xuất dư thừa hormone. Vi phẫu thuật qua đường mũi và xoang bướm đã trở thành phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá kết quả điều trị và các biến chứng phẫu thuật liên quan đến phương pháp này.

1.1. Đặc điểm giải phẫu và bệnh lý

Tuyến yên nằm trong hố yên, kết nối với vùng hạ đồi qua cuống tuyến yên. Các rối loạn chức năng tuyến yên gây ra các triệu chứng lâm sàng đa dạng, bao gồm tăng tiết prolactin, hormone tăng trưởng, và hormone hướng vỏ thượng thận. Chẩn đoán u tuyến yên dựa trên các triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm nội tiết, và hình ảnh cộng hưởng từ.

1.2. Lịch sử phẫu thuật u tuyến yên

Từ thập niên 60, phẫu thuật nội soi qua đường mũi và xoang bướm đã được phát triển và hoàn thiện. Phương pháp này giúp giảm thiểu xâm lấn và cải thiện tỷ lệ hồi phục thị lực. Tại Việt Nam, phương pháp này được áp dụng từ năm 2000 và đã mang lại nhiều kết quả tích cực.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện trên các bệnh nhân được chẩn đoán u tuyến yên và điều trị bằng vi phẫu thuật qua đường mũi và xoang bướm. Các tiêu chuẩn chọn bệnh và loại trừ được áp dụng để đảm bảo tính chính xác của kết quả. Phương pháp thu thập số liệu và phân tích dữ liệu được thực hiện theo quy trình chuẩn.

2.1. Đối tượng và tiêu chuẩn nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu bao gồm các bệnh nhân có u tuyến yên được chẩn đoán qua cộng hưởng từ và xét nghiệm nội tiết. Các tiêu chuẩn loại trừ bao gồm bệnh nhân có bệnh lý nặng kèm theo hoặc không đủ điều kiện phẫu thuật.

2.2. Phương pháp đánh giá kết quả

Kết quả điều trị được đánh giá dựa trên sự cải thiện các triệu chứng lâm sàng, hình ảnh cộng hưởng từ sau phẫu thuật, và sự thay đổi các chỉ số nội tiết. Các biến chứng phẫu thuật như rò dịch não tủy cũng được ghi nhận và phân tích.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy vi phẫu thuật qua đường mũi và xoang bướm mang lại hiệu quả cao trong điều trị u tuyến yên. Tỷ lệ hồi phục thị lực và cải thiện các triệu chứng lâm sàng đạt mức khả quan. Tuy nhiên, các biến chứng phẫu thuật như rò dịch não tủy vẫn cần được quan tâm và xử lý kịp thời.

3.1. Kết quả điều trị

Kết quả phẫu thuật nội soi cho thấy tỷ lệ lấy u hoàn toàn đạt trên 90%. Các triệu chứng lâm sàng như đau đầu, rối loạn thị giác được cải thiện đáng kể. Hình ảnh cộng hưởng từ sau phẫu thuật cho thấy sự biến mất hoặc giảm kích thước khối u.

3.2. Biến chứng và hồi phục

Các biến chứng phẫu thuật như rò dịch não tủy xảy ra ở một số bệnh nhân, nhưng được xử lý hiệu quả bằng các biện pháp y tế. Thời gian hồi phục sau phẫu thuật trung bình từ 3 đến 6 tháng, với sự cải thiện rõ rệt về chất lượng cuộc sống.

IV. Kết luận và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu khẳng định hiệu quả của vi phẫu thuật qua đường mũi và xoang bướm trong điều trị u tuyến yên. Phương pháp này không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng lâm sàng mà còn giảm thiểu các biến chứng phẫu thuật. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc áp dụng vào thực tiễn lâm sàng, đặc biệt tại các bệnh viện chuyên khoa thần kinh.

4.1. Ý nghĩa lâm sàng

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng khoa học về hiệu quả của phẫu thuật nội soi trong điều trị u tuyến yên, giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Đồng thời, nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi và quản lý các biến chứng phẫu thuật.

4.2. Hướng nghiên cứu tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu để cải thiện kỹ thuật phẫu thuật và giảm thiểu các biến chứng phẫu thuật. Các nghiên cứu dài hạn về hồi phục sau phẫu thuật cũng cần được thực hiện để đánh giá toàn diện hiệu quả của phương pháp này.