Nghiên cứu đặc điểm sinh học và phân bố các loài lan Orchidaceae tại xã Lạng San, khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, tỉnh Bắc Kạn

• Tác giả: Hoàng Văn Thực
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Văn Thông
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Sinh Học Và Phân Bố Loài Lan Orchidaceae Tại Xã Lạng San, Khu Bảo Tồn Kim Hỷ, Bắc Kạn
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2. Ý nghĩa của đề tài
• 1.2.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.2.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
• 2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở khoa học các vấn đề nghiên cứu
• 2.1.1. Về cơ sở sinh học
• 2.1.2. Về cơ sở bảo tồn
• 2.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
• 2.2.1. Tình hình nghiên cứu thực vật quý hiếm trên thế giới
• 2.2.2. Nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.2.2.1. Tổng quan về nghiên cứu về sinh thái
• 2.2.2.2. Các nghiên cứu có liên quan
• 2.2.2.3. Tổng quan về công tác bảo tồn nguồn gen
• 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp phỏng vấn người dân
• 3.3.2. Phương pháp điều tra theo tuyến
• 3.3.3. Điều tra đặc điểm sinh thái học
• 3.3.4. Lấy mẫu, bảo quản và phân tích đất
• 3.3.5. Phương pháp nội nghiệp
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Đặc điểm hình thái của các loài Lan
• 4.2. Đặc điểm phân bố của các loài Lan
• 4.2.1. Phân bố theo tuyến
• 4.2.2. Phân bố theo trạng thái rừng
• 4.2.3. Phân bố theo độ cao
• 4.3. Các loài Lan người dân thu hái và gây trồng
• 4.4. Một số đặc điểm sinh thái của các loài Lan
• 4.4.1. Các loài cây chủ (giá thể) của các loài Lan thường sống cộng sinh
• 4.4.2. Đặc điểm ánh sáng nơi các loài Lan phân bố
• 4.4.3. Đặc điểm nhiệt độ, độ ẩm không khí nơi các loài Lan phân bố
• 4.4.4. Đặc điểm tái sinh của loài
• 4.4.5. Đặc điểm đất nơi loài cây nghiên cứu phân bố
• 4.5. Đặc điểm phân loại và phân hạng bảo tồn của các loài Lan
• 4.5.1. Đặc điểm phân loại các loài Lan trong khu vực nghiên cứu
• 4.5.2. Đặc điểm phân hạng bảo tồn các loài Lan
• 4.6. Thuận lợi và khó khăn trong bảo tồn và phát triển loài
• 4.7. Đề xuất một số biện pháp bảo tồn và phát triển loài
• 4.7.1. Đề xuất biện pháp bảo tồn
• 4.7.2. Đề xuất biện pháp phát triển loài
• 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặc điểm sinh học của các loài lan Orchidaceae

Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm sinh học của các loài lan thuộc họ Orchidaceae tại xã Lạng San, khu bảo tồn Kim Hỷ, Bắc Kạn. Các loài lan được phân tích về hình thái thân, rễ, lá, hoa, và quả. Kết quả cho thấy sự đa dạng về hình thái, phản ánh khả năng thích nghi cao với môi trường sống. Nghiên cứu cũng chỉ ra các đặc điểm sinh thái như độ tàn che, nhiệt độ, độ ẩm, và đặc tính đất nơi các loài lan phân bố. Những thông tin này là cơ sở quan trọng cho việc bảo tồn và phát triển các loài lan trong khu vực.

1.1. Hình thái và cấu trúc

Các loài lan tại xã Lạng San có hình thái đa dạng, từ thân leo đến thân đứng, với hệ rễ phát triển mạnh để hấp thụ dinh dưỡng. Lá của chúng thường dày, có lớp cutin bảo vệ, giúp giảm thoát hơi nước. Hoa có cấu trúc phức tạp, thích nghi với quá trình thụ phấn nhờ côn trùng. Quả của các loài lan thường là quả nang, chứa nhiều hạt nhỏ, phù hợp với việc phát tán nhờ gió.

1.2. Đặc điểm sinh thái

Các loài lan phân bố chủ yếu ở những khu vực có độ tàn che cao, nhiệt độ và độ ẩm ổn định. Đất tại các khu vực này thường giàu mùn, có độ pH trung tính đến hơi axit. Nghiên cứu cũng ghi nhận sự tương tác giữa các loài lan với cây chủ (giá thể) trong quá trình cộng sinh, giúp chúng tận dụng nguồn dinh dưỡng hiệu quả hơn.

II. Phân bố loài lan Orchidaceae tại khu vực nghiên cứu

Nghiên cứu đã xác định sự phân bố loài lan tại xã Lạng San, khu bảo tồn Kim Hỷ, Bắc Kạn theo các yếu tố như tuyến điều tra, trạng thái rừng, và độ cao. Kết quả cho thấy các loài lan phân bố không đồng đều, tập trung nhiều ở các khu vực rừng nguyên sinh và rừng thứ sinh có độ cao từ 500 đến 1.000 mét. Sự phân bố này phụ thuộc vào điều kiện hệ sinh thái và môi trường sống cụ thể.

2.1. Phân bố theo tuyến điều tra

Các loài lan được ghi nhận phân bố dọc theo các tuyến điều tra, với mật độ cao hơn ở những khu vực có độ ẩm và ánh sáng phù hợp. Điều này cho thấy sự nhạy cảm của các loài lan với điều kiện môi trường xung quanh.

2.2. Phân bố theo độ cao

Nghiên cứu chỉ ra rằng các loài lan phân bố chủ yếu ở độ cao từ 500 đến 1.000 mét, nơi có điều kiện khí hậu và đất đai thuận lợi. Đây là khu vực có đa dạng sinh học cao, phù hợp với sự phát triển của các loài lan.

III. Bảo tồn và phát triển loài lan Orchidaceae

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn thực vật và phát triển bền vững các loài lan tại khu bảo tồn Kim Hỷ. Các giải pháp bao gồm bảo vệ môi trường sống, hạn chế khai thác quá mức, và tăng cường nhận thức cộng đồng về giá trị của các loài lan. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đa dạng sinh học trong khu vực để đảm bảo sự tồn tại lâu dài của các loài lan.

3.1. Biện pháp bảo tồn

Các biện pháp bảo tồn được đề xuất bao gồm thiết lập các khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, hạn chế tác động của con người, và tăng cường giám sát các loài lan quý hiếm. Nghiên cứu cũng khuyến nghị việc xây dựng các vườn sưu tập để bảo tồn ex situ.

3.2. Phát triển bền vững

Để phát triển bền vững, nghiên cứu đề xuất việc kết hợp bảo tồn với phát triển kinh tế địa phương, thông qua các mô hình du lịch sinh thái và trồng lan có kiểm soát. Điều này không chỉ bảo vệ các loài lan mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng.