Nghiên cứu đặc điểm sinh học và sinh thái của rệp sáp Paracoccus marginatus trên cây dâu tằm Morus alba tại Hà Nội (2021-2022)

• Tác giả: Nguyễn Hoà Biên
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Ngọc Anh
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Nông học
• Đề tài: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh thái của rệp sáp Paracoccus marginatus (Homoptera: Pseudococcidae) hại cây dâu tằm Morus alba năm 2021-2022 tại Hà Nội
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN I: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích và yêu cầu
• 2. PHẦN II: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC VÀ NGOÀI NƯỚC
• 2.1. Tình hình sản xuất dâu tằm và sâu hại trên cây dâu tằm
• 2.1.1. Tình hình sản xuất dâu tằm
• 2.1.2. Tình hình sâu hại trên dâu tằm
• 2.2. Thành phần rệp sáp hại cây trồng và thiệt hại do chúng gây nên
• 3. PHẦN III: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Điều tra thành phần rệp sáp hại cây dâu tằm tại Ngọc Thụy, Gia Lâm, Hà Nội
• 3.4.2. Nhân nuôi nguồn rệp sáp làm thí nghiệm
• 3.4.3. Nghiên cứu đặc điểm hình thái, sinh vật học của rệp sáp Paracoccus marginatus
• 3.5. Công thức tính toán. Xử lý số liệu
• 4. PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thành phần rệp sáp trên cây dâu tằm tại Ngọc Thụy – Long Biên – Hà Nội năm 2021-2022
• 4.2. Tỷ lệ hại và chỉ số hại của rệp sáp trên dâu tằm tại Ngọc Thụy - Long Biên - Hà Nội năm 2021 -2022
• 4.3. Nghiên cứu hình thái, đặc điểm sinh học và sinh thái học của rệp sáp Paracoccus marginatus
• 4.3.1. Triệu chứng của rệp sáp Paracoccus marginatus
• 4.3.2. Đặc điểm hình thái của rệp sáp Paracoccus marginatus
• 4.3.3. Đặc điểm sinh học, sinh thái học của rệp sáp Paracoccus marginatus
• 4.3.3.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ, thức ăn đến thời gian phát dục của rệp Paracoccus marginatus
• 4.3.3.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tỷ lệ giới tính của rệp Paracoccus marginatus
• 4.3.3.3. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sức sinh sản và thời gian sống của trưởng thành rệp Paracoccus marginatus
• 5. PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về rệp sáp Paracoccus marginatus và cây dâu tằm Morus alba

Rệp sáp Paracoccus marginatus là một loài côn trùng thuộc họ Pseudococcidae, gây hại trên nhiều loại cây trồng, đặc biệt là cây dâu tằm Morus alba. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích đặc điểm sinh học và đặc điểm sinh thái của loài rệp sáp này tại Hà Nội trong giai đoạn 2021-2022. Paracoccus marginatus chích hút các bộ phận như lá, đọt non, quả và hoa của cây dâu tằm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Việc nghiên cứu này nhằm cung cấp dữ liệu khoa học để phát triển các biện pháp phòng trừ hiệu quả.

1.1. Tầm quan trọng của cây dâu tằm Morus alba

Cây dâu tằm Morus alba là một loại cây có giá trị kinh tế cao, được trồng chủ yếu để lấy lá làm thức ăn cho tằm. Cây này cũng được sử dụng trong y học và làm thực phẩm. Tại Việt Nam, cây dâu tằm được trồng rộng rãi ở các vùng như Hà Nội, Lâm Đồng, và Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, sự xuất hiện của rệp sáp Paracoccus marginatus đã gây thiệt hại đáng kể đến sản lượng và chất lượng của cây dâu tằm.

1.2. Tác động của rệp sáp Paracoccus marginatus

Rệp sáp Paracoccus marginatus không chỉ gây hại trên cây dâu tằm mà còn ảnh hưởng đến nhiều loại cây trồng khác như cam, xoài, và cà phê. Chúng chích hút nhựa cây, làm suy yếu sự phát triển của cây và gây ra các bệnh lý như vàng lá, rụng quả. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố sinh học và sinh thái ảnh hưởng đến sự phát triển của loài rệp sáp này, từ đó đề xuất các biện pháp kiểm soát hiệu quả.

II. Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Nghiên cứu được thực hiện tại phòng thí nghiệm của Bộ môn Côn trùng, Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Các thí nghiệm được tiến hành ở hai mức nhiệt độ 25°C và 30°C, với hai loại thức ăn là khoai tây và lá dâu tằm Morus alba. Kết quả cho thấy, nhiệt độ cao hơn làm giảm thời gian phát dục của rệp sáp Paracoccus marginatus. Vòng đời của rệp sáp dao động từ 30,73 ngày đến 39,00 ngày tùy thuộc vào nhiệt độ và loại thức ăn.

2.1. Đặc điểm sinh học của rệp sáp Paracoccus marginatus

Nghiên cứu đã xác định được các giai đoạn phát triển của rệp sáp Paracoccus marginatus, bao gồm trứng, ấu trùng, nhộng giả và trưởng thành. Thời gian phát dục của rệp sáp ngắn hơn ở nhiệt độ 30°C so với 25°C. Sức sinh sản của trưởng thành cái cũng cao hơn khi được nuôi bằng lá dâu tằm Morus alba, với trung bình 150,40 quả/con cái ở nhiệt độ 25°C.

2.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ và thức ăn

Nhiệt độ và loại thức ăn có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của rệp sáp Paracoccus marginatus. Ở nhiệt độ 30°C, thời gian phát dục của rệp sáp ngắn hơn so với 25°C. Thức ăn là lá dâu tằm Morus alba cũng giúp tăng sức sinh sản của rệp sáp so với khoai tây. Kết quả này cho thấy, việc kiểm soát nhiệt độ và loại thức ăn có thể là một biện pháp hiệu quả để hạn chế sự phát triển của loài rệp sáp này.

III. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã cung cấp những hiểu biết quan trọng về đặc điểm sinh học và đặc điểm sinh thái của rệp sáp Paracoccus marginatus trên cây dâu tằm Morus alba tại Hà Nội trong giai đoạn 2021-2022. Kết quả cho thấy, nhiệt độ và loại thức ăn có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của loài rệp sáp này. Việc kiểm soát các yếu tố này có thể giúp giảm thiểu thiệt hại do rệp sáp Paracoccus marginatus gây ra trên cây dâu tằm.

3.1. Ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu này có thể được áp dụng trong việc phát triển các biện pháp phòng trừ hiệu quả đối với rệp sáp Paracoccus marginatus. Các biện pháp như kiểm soát nhiệt độ, sử dụng loại thức ăn phù hợp, và áp dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có thể giúp giảm thiểu thiệt hại do loài rệp sáp này gây ra trên cây dâu tằm Morus alba.

3.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố sinh thái khác ảnh hưởng đến sự phát triển của rệp sáp Paracoccus marginatus, như độ ẩm, ánh sáng, và các loại thiên địch. Đồng thời, việc phát triển các giống cây dâu tằm Morus alba kháng rệp sáp cũng là một hướng nghiên cứu tiềm năng trong tương lai.