Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và yếu tố nguy cơ ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 mắc bệnh động mạch chi dưới mạn tính

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Tổng quan về BĐMCDMT ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

1.2. Giải phẫu động mạch chi dưới

1.3. Khái niệm bệnh động mạch chi dưới mạn tính

1.4. Dịch tễ học

1.5. Cơ chế bệnh sinh của bệnh động mạch chi dưới ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

1.6. Các yếu tố nguy cơ của BĐMCDMT

1.7. BĐMCDMT và các biến chứng mạch máu

1.8. Biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng của BĐMCDMT

1.9. Triệu chứng lâm sàng của bệnh động mạch chi dưới mạn tính

1.10. Các phương pháp thăm dò chẩn đoán BĐMCDMT ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

1.11. Tình hình nghiên cứu về BĐMCDMT ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

1.11.1. Các nghiên cứu trên thế giới

1.11.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam

2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu

2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân

2.3. Tiêu chuẩn loại trừ

2.4. Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Thiết kế nghiên cứu

2.4.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

2.4.3. Tiến hành nghiên cứu

2.4.4. Phương pháp thu thập số liệu

2.4.5. Các quy trình kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu

2.4.6. Các tiêu chuẩn sử dụng trong nghiên cứu

2.4.6.1. Chẩn đoán bệnh động mạch chi dưới mạn tính

2.4.6.2. Phân loại giai đoạn lâm sàng của BĐMCDMT

2.4.6.3. Tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường

2.4.6.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán THA

2.4.6.5. Tiêu chuẩn và phân loại BMI

2.4.6.6. Tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn Lipid máu

2.4.6.7. Phân loại và ý nghĩa chỉ số ABI

2.4.6.8. Siêu âm động mạch chi dưới

2.4.6.9. Tiêu chuẩn phân loại tổn thương động mạch chi dưới trên hình ảnh chụp động mạch cản quang

2.4.6.10. Tiêu chuẩn chẩn đoán hẹp động mạch cảnh

2.4.6.11. Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh mạch máu não

2.4.6.12. Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh động mạch vành ổn định

2.4.7. Xử lý số liệu

2.4.8. Đạo đức trong nghiên cứu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu

3.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, yếu tố nguy cơ và hình ảnh tổn thương động mạch chi dưới của nhóm nghiên cứu

3.2.1. Đặc điểm lâm sàng của nhóm nghiên cứu

3.2.2. Đặc điểm cận lâm sàng của nhóm nghiên cứu

3.2.3. Đặc điểm các yếu tố nguy cơ ở nhóm BĐMCDMT có ĐTĐ týp 2

3.2.4. Đặc điểm hình ảnh tổn thương ĐMCD của nhóm nghiên cứu

3.2.5. Mối liên quan giữa một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và các YTNC với đặc điểm tổn thương động mạch chi dưới trên chụp ĐM cản quang qua da ở bệnh nhân BĐMCDMT có đái tháo đường týp 2

3.2.6. Liên quan giữa đặc điểm LS, CLS, YTNC với hình thái tổn thương ĐM chi dưới theo phân loại TASC II

3.2.7. Liên quan giữa đặc điểm LS, CLS, YTNC với mức độ tổn thương ĐM chi dưới

3.2.8. Liên quan giữa đặc điểm LS, CLS, YTNC với số lượng động mạch tổn thương

4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN

4.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu

4.2. Đặc điểm về tuổi và giới

4.3. Đặc điểm BMI

4.4. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, một số YTNC của bệnh động mạch chi dưới ở bệnh nhân BĐMCDMT có đái tháo đường týp 2

4.4.1. Đặc điểm lâm sàng của nhóm nghiên cứu

4.4.2. Triệu chứng lâm sàng theo phân loại Rutherford

4.4.3. Đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân BĐMCDMT có ĐTĐ týp 2

4.4.4. Một số yếu tố nguy cơ ở nhóm bệnh nhân có ĐTĐ týp 2

4.4.5. Mối liên quan giữa một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và YTNC với đặc điểm tổn thương ĐM chi dưới trên DSA ở bệnh nhân BĐMCDMT có ĐTĐ týp 2

4.4.6. Mối liên quan giữa một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, YTNC với hình thái tổn thương ĐM chi dưới phân loại theo TASC II ở bệnh nhân BĐMCDMT có ĐTĐ týp 2

4.4.7. Mối liên quan giữa một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và YTNC với mức độ tổn thương ĐM chi dưới trên DSA ở bệnh nhân BĐMCDMT có ĐTĐ týp 2

4.4.8. Mối liên quan giữa một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và YTNC với số lượng ĐM chi dưới tổn thương trên DSA ở bệnh nhân BĐMCDMT có ĐTĐ týp 2

MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về bệnh động mạch chi dưới mạn tính ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

Bệnh động mạch chi dưới mạn tính (BĐMCDMT) là một bệnh lý phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2, đặc trưng bởi sự vữa xơ các mạch máu cung cấp máu cho chi dưới. Bệnh thường tiến triển âm thầm và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như loét, hoại tử, và cắt cụt chi. Đái tháo đường làm tăng nguy cơ mắc BĐMCDMT lên 2-4 lần, với tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở những bệnh nhân có thời gian mắc đái tháo đường kéo dài và kiểm soát đường huyết kém. Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy, khoảng 10-20% bệnh nhân BĐMCDMT có kèm theo đái tháo đường, và tỷ lệ này ngày càng gia tăng do sự phổ biến của bệnh đái tháo đường trên toàn cầu.

1.1. Giải phẫu động mạch chi dưới

Hệ thống động mạch chi dưới bao gồm các động mạch chính như động mạch chậu, động mạch đùi, động mạch khoeo, và các nhánh nhỏ hơn cung cấp máu cho cẳng chân và bàn chân. Sự tắc nghẽn hoặc hẹp các động mạch này do vữa xơ là nguyên nhân chính gây ra BĐMCDMT. Đặc biệt, động mạch chậu ngoài và động mạch đùi là những vị trí thường bị tổn thương nhất, dẫn đến thiếu máu cục bộ ở chi dưới.

1.2. Khái niệm bệnh động mạch chi dưới mạn tính

BĐMCDMT được định nghĩa là tình trạng vữa xơ các mạch máu cung cấp máu cho chi dưới, gây ra các triệu chứng như đau cách hồi, loét, hoặc hoại tử. Bệnh thường tiến triển chậm và có thể không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Đái tháo đường là một yếu tố nguy cơ chính làm tăng tỷ lệ mắc và mức độ nghiêm trọng của BĐMCDMT, đặc biệt là ở những bệnh nhân có kiểm soát đường huyết kém.

II. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân BĐMCDMT có đái tháo đường týp 2

Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân BĐMCDMT có đái tháo đường týp 2 thường bao gồm các triệu chứng như đau cách hồi, loét bàn chân, và hoại tử chi. Các triệu chứng này thường nặng hơn so với bệnh nhân không mắc đái tháo đường do tổn thương thần kinh ngoại vi làm giảm cảm giác đau. Đặc điểm cận lâm sàng bao gồm các chỉ số như chỉ số cổ chân-cánh tay (ABI) thấp, hình ảnh tổn thương động mạch trên siêu âm Doppler, và chụp động mạch cản quang. Các xét nghiệm này giúp chẩn đoán chính xác vị trí và mức độ tổn thương động mạch.

2.1. Triệu chứng lâm sàng

Các triệu chứng lâm sàng của BĐMCDMT ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 thường bao gồm đau cách hồi, loét bàn chân, và hoại tử chi. Đau cách hồi là triệu chứng phổ biến nhất, xuất hiện khi bệnh nhân đi bộ và giảm khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, do tổn thương thần kinh ngoại vi, nhiều bệnh nhân có thể không cảm nhận được cơn đau, dẫn đến chẩn đoán muộn và tăng nguy cơ biến chứng.

2.2. Đặc điểm cận lâm sàng

Các phương pháp cận lâm sàng như đo chỉ số cổ chân-cánh tay (ABI), siêu âm Doppler, và chụp động mạch cản quang là những công cụ quan trọng trong chẩn đoán BĐMCDMT. ABI thấp (<0.9) là dấu hiệu đặc trưng của bệnh. Siêu âm Doppler giúp đánh giá mức độ hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch, trong khi chụp động mạch cản quang là tiêu chuẩn vàng để xác định vị trí và hình thái tổn thương.

III. Yếu tố nguy cơ và mối liên quan với tổn thương động mạch chi dưới

Các yếu tố nguy cơ chính của BĐMCDMT ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 bao gồm tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, và kiểm soát đường huyết kém. Những yếu tố này không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà còn ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của tổn thương động mạch. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan chặt chẽ giữa các yếu tố nguy cơ này với hình thái và mức độ tổn thương động mạch trên chụp cản quang.

3.1. Yếu tố nguy cơ chính

Các yếu tố nguy cơ chính của BĐMCDMT bao gồm tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, và kiểm soát đường huyết kém. Những yếu tố này làm tăng nguy cơ vữa xơ động mạch, dẫn đến hẹp hoặc tắc nghẽn các mạch máu chi dưới. Đặc biệt, đái tháo đường là yếu tố nguy cơ độc lập, làm tăng nguy cơ mắc BĐMCDMT lên 2-4 lần so với người không mắc bệnh.

3.2. Mối liên quan với tổn thương động mạch

Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan chặt chẽ giữa các yếu tố nguy cơ và mức độ tổn thương động mạch trên chụp cản quang. Bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ thường có tổn thương động mạch nặng hơn, với nhiều vị trí hẹp hoặc tắc nghẽn. Điều này làm tăng nguy cơ biến chứng như loét, hoại tử, và cắt cụt chi.