Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nồng độ cytokin ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu

• Tác giả: Ngô Thúy Hà
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hồng
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Nội Tiêu hóa
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Sàng, Cận Lâm Sàng Và Nồng Độ Một Số Cytokin Ở Bệnh Nhân Viêm Loét Đại Trực Tràng Chảy Máu
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đại cương và dịch tễ học bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 1.2. Dịch tễ học
• 1.3. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 1.3.1. Đặc điểm lâm sàng
• 1.3.2. Đặc điểm cận lâm sàng
• 1.4. Tiến triển và biến chứng
• 1.5. Phân độ bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 1.6. Cơ chế bệnh sinh bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 1.7. Nguyên lý phản ứng phát hiện cytokin bằng phản ứng miễn dịch huỳnh quang
• 1.8. Điều trị bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 1.8.1. Tại Việt Nam
• 1.8.2. Trên thế giới
• 1.9. Các nghiên cứu cytokin ở bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu trên thế giới và Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Cách chọn mẫu
• 2.2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.2.4. Các bước tiến hành
• 2.2.4.1. Chọn bệnh nhân
• 2.2.4.2. Khám lâm sàng
• 2.2.4.3. Xét nghiệm một số chỉ số sinh hóa, huyết học và miễn dịch
• 2.2.4.4. Kỹ thuật nội soi
• 2.2.4.5. Kỹ thuật sinh thiết làm mô bệnh học
• 2.2.5. Các tiêu chuẩn dùng trong nghiên cứu
• 2.2.6. Xử lý và phân tích số liệu
• 2.2.7. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nồng độ TNF-α, IL1β, IL-6, IL-8, IL-10 ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 3.1.1. Đặc điểm lâm sàng
• 3.1.2. Đặc điểm cận lâm sàng
• 3.1.3. Nồng độ TNF-α, IL1β, IL-6, IL-8, IL-10
• 3.2. Mối liên quan giữa nồng độ cytokin với đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và mức độ nặng ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 3.2.1. Mối liên quan với đặc điểm lâm sàng
• 3.2.2. Mối liên quan với đặc điểm cận lâm sàng
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nồng độ TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-8, IL-10 ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 4.1.1. Đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 4.1.2. Đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 4.1.3. Nồng độ TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-8, IL-10 của nhóm bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 4.1.4. Liên quan giữa nồng độ một số cytokin với một số biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 4.1.5. Bàn luận về mối liên quan với đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• 4.1.6. Bàn luận về mối liên quan với đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Đặc điểm lâm sàng

Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân viêm loét đại trực tràng chảy máu (VLĐTTCM) được mô tả chi tiết trong nghiên cứu. Các triệu chứng phổ biến bao gồm đau bụng, tiêu chảy liên tục, và sự xuất hiện của máu hoặc chất nhầy trong phân. Đau quặn bụng kèm theo mót rặn thường xảy ra khi tổn thương ở trực tràng. Các triệu chứng này phản ánh mức độ nghiêm trọng của bệnh và sự lan rộng của tổn thương trong đại trực tràng.

1.1 Triệu chứng tiêu hóa

Các triệu chứng tại đường tiêu hóa là dấu hiệu chính của VLĐTTCM. Đau bụng và tiêu chảy là những biểu hiện thường gặp nhất, đặc biệt là khi có máu hoặc chất nhầy trong phân. Đau quặn bụng và mót rặn thường xuất hiện khi tổn thương ở trực tràng, cho thấy sự liên quan trực tiếp giữa vị trí tổn thương và triệu chứng lâm sàng.

1.2 Biểu hiện toàn thân

Ngoài các triệu chứng tiêu hóa, bệnh nhân VLĐTTCM còn có thể gặp các biểu hiện toàn thân như sốt, sút cân, và mệt mỏi. Những triệu chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn bệnh nặng, phản ánh tình trạng viêm toàn thân và sự tiến triển của bệnh.

II. Đặc điểm cận lâm sàng

Đặc điểm cận lâm sàng của VLĐTTCM bao gồm các xét nghiệm sinh hóa, huyết học và miễn dịch. Các chỉ số như CRP (C-reactive protein), máu lắng, và nồng độ cytokine (TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-8, IL-10) được đo lường để đánh giá mức độ viêm và tiến triển của bệnh. Kết quả nội soi và mô bệnh học cũng được sử dụng để xác định vị trí và mức độ tổn thương.

2.1 Xét nghiệm sinh hóa và huyết học

Các xét nghiệm sinh hóa và huyết học như CRP, máu lắng, và nồng độ hemoglobin được sử dụng để đánh giá mức độ viêm và thiếu máu ở bệnh nhân VLĐTTCM. Những chỉ số này có mối liên quan chặt chẽ với mức độ nghiêm trọng của bệnh và giúp theo dõi hiệu quả điều trị.

2.2 Nồng độ cytokine

Nồng độ các cytokine như TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-8, và IL-10 được đo lường để đánh giá mức độ viêm và phản ứng miễn dịch trong VLĐTTCM. Các cytokine này có vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của bệnh và là mục tiêu tiềm năng trong các liệu pháp điều trị.

III. Nồng độ cytokine và mối liên quan

Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa nồng độ cytokine và các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân VLĐTTCM. Các cytokine như TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-8, và IL-10 có liên quan đến mức độ nghiêm trọng của bệnh, vị trí tổn thương, và các biểu hiện lâm sàng như sốt, sút cân, và thiếu máu.

3.1 Liên quan với đặc điểm lâm sàng

Nồng độ cytokine có mối liên quan chặt chẽ với các biểu hiện lâm sàng của VLĐTTCM. Ví dụ, nồng độ TNF-α và IL-6 tăng cao thường liên quan đến các triệu chứng nặng như sốt, sút cân, và tiêu chảy nhiều. Điều này cho thấy vai trò của các cytokine trong việc điều hòa phản ứng viêm và tiến triển của bệnh.

3.2 Liên quan với đặc điểm cận lâm sàng

Nồng độ cytokine cũng có mối liên quan với các đặc điểm cận lâm sàng như mức độ viêm (CRP, máu lắng) và thiếu máu (nồng độ hemoglobin). Sự tăng cao của các cytokine tiền viêm như TNF-α và IL-6 thường đi kèm với mức độ viêm nặng và thiếu máu nghiêm trọng, phản ánh sự tiến triển của bệnh.