Nghiên cứu đặc điểm điện sinh lý tim và kết quả điều trị hội chứng Wolff Parkinson White ở trẻ em bằng sóng tần số radio

• Tác giả: Nguyễn Thanh Hải
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Quốc Khánh
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Nhi khoa
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm điện sinh lý tim và kết quả điều trị hội chứng Wolff-Parkinson-White ở trẻ em bằng năng lượng sóng có tần số radio
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Cấu tạo cơ tim và hệ thống dẫn truyền tim
• 1.2. Sinh bệnh học hội chứng Wolff-Parkinson-White
• 1.3. Tiền kích thích thất trong hội chứng Wolff-Parkinson-White
• 1.4. Các rối loạn tim nhanh trong Wolff-Parkinson-White
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Phương tiện nghiên cứu
• 2.5.3. Trang thiết bị phòng điện sinh lý
• 2.5.4. Các loại catheter điện cực chẩn đoán
• 2.5.5. Các loại catheter điện cực triệt đốt
• 2.5.6. Các bước tiến hành
• 2.5.6.1. Trước thăm dò điện sinh lý và triệt đốt
• 2.5.6.2. Thăm dò điện sinh lý
• 2.5.6.3. Triệt đốt đường phụ
• 2.5.7. Xử lý số liệu
• 2.5.8. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung nhóm nghiên cứu
• 3.2. Bệnh lý tim mạch khác
• 3.3. Các bệnh tim bẩm sinh
• 3.4. Chỉ định triệt đốt
• 3.5. Đặc điểm điện sinh lý
• 3.6. Đặc điểm điện tâm đồ bề mặt và điện đồ trong tim trước triệt đốt
• 3.7. Đặc điểm nút nhĩ thất
• 3.8. Đặc điểm đường phụ nhĩ thất
• 3.9. Đặc điểm cơn tim nhanh
• 3.10. Kết quả triệt đốt
• 3.10.1. Kết quả chung
• 3.10.2. Các chỉ số triệt đốt
• 3.10.3. Thành công sớm theo nhóm bệnh
• 3.10.4. Các yếu tố nguy cơ thất bại
• 3.10.5. Tái phát theo nhóm bệnh
• 3.10.6. Các yếu tố nguy cơ tái phát
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm nhóm nghiên cứu
• 4.2. Tuổi và cân nặng
• 4.3. Bệnh tim bẩm sinh. Chỉ định can thiệp
• 4.4. Đặc điểm điện sinh lý
• 4.5. Đặc điểm điện tâm đồ bề mặt trước triệt đốt
• 4.6. Đặc điểm dẫn truyền qua nút nhĩ thất và hệ thống His-Purkinjer
• 4.7. Đặc điểm đường phụ nhĩ thất
• 4.8. Đặc điểm điểm điện sinh lý cơn tim nhanh
• 4.9. Đường phụ nguy cơ cao. Hiệu quả triệt đốt
• 4.10. Thành công và thất bại
• 4.11. Nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả triệt đốt
• 4.12. Tử vong do can thiệp
• KIẾN NGHỊ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Đặc điểm điện sinh lý tim

Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm điện sinh lý tim ở trẻ em mắc hội chứng Wolff Parkinson White (WPW). Các đặc điểm này bao gồm sự tồn tại của đường phụ nhĩ thất, cơ chế dẫn truyền bất thường và các rối loạn nhịp tim liên quan. Thăm dò điện sinh lý (TDĐSL) được sử dụng để xác định vị trí và đặc tính của đường phụ, đồng thời phân tích cơ chế gây ra các cơn tim nhanh trên thất (TNTT). Kết quả cho thấy, đường phụ có thể dẫn truyền theo cả hai chiều hoặc chỉ một chiều, gây ra các biểu hiện lâm sàng khác nhau. Điều này giúp phân tầng nguy cơ đột tử và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

1.1. Cấu tạo và chức năng hệ thống dẫn truyền tim

Hệ thống dẫn truyền tim bao gồm nút xoang, nút nhĩ thất (NNT), bó His và mạng lưới Purkinje. Trong hội chứng WPW, sự tồn tại của đường phụ làm thay đổi cơ chế dẫn truyền bình thường, gây ra các cơn tim nhanh. Đường phụ thường là các sợi cơ tim mỏng, nối trực tiếp giữa nhĩ và thất, dẫn truyền nhanh hơn so với hệ thống dẫn truyền bình thường. Điều này dẫn đến hiện tượng tiền kích thích thất (TKTT) trên điện tâm đồ, với các đặc điểm như PR ngắn, QRS rộng và sóng delta.

1.2. Cơ chế gây rối loạn nhịp tim

Các cơn tim nhanh trong hội chứng WPW thường do cơ chế vòng vào lại nhĩ thất. Vòng vào lại này được hình thành bởi sự kết hợp giữa hệ thống dẫn truyền bình thường và đường phụ. Khi có một kích thích sớm, sự khác biệt về thời gian dẫn truyền và tính trơ giữa hai đường tạo điều kiện cho cơn tim nhanh xuất hiện. Có hai loại tim nhanh vào lại nhĩ thất (TNVLNT): chiều xuôi và chiều ngược. Trong đó, TNVLNT chiều xuôi là phổ biến nhất, với dẫn truyền xuống thất qua hệ thống bình thường và ngược lên nhĩ qua đường phụ.

II. Điều trị hội chứng Wolff Parkinson White bằng sóng tần số radio

Phương pháp triệt đốt qua catheter bằng năng lượng sóng tần số radio (RFCA) được áp dụng để điều trị hội chứng WPW ở trẻ em. RFCA nhằm loại bỏ đường phụ, ngăn chặn các cơn tim nhanh và giảm nguy cơ đột tử. Nghiên cứu đánh giá hiệu quả và tính an toàn của RFCA trong nhóm bệnh nhi, với các chỉ số thành công, tỷ lệ tái phát và các yếu tố nguy cơ liên quan. Kết quả cho thấy, RFCA là phương pháp hiệu quả với tỷ lệ thành công cao và ít biến chứng, đặc biệt khi được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm.

2.1. Nguyên lý và kỹ thuật triệt đốt

RFCA sử dụng năng lượng sóng tần số radio để tạo ra tổn thương nhiệt tại vị trí đường phụ, từ đó ngăn chặn dẫn truyền bất thường. Quy trình bao gồm việc xác định chính xác vị trí đường phụ thông qua TDĐSL, sau đó đặt catheter và phát năng lượng để triệt đốt. Kỹ thuật này đòi hỏi độ chính xác cao và sự hiểu biết sâu về giải phẫu tim, đặc biệt ở trẻ em có kích thước tim nhỏ và cấu trúc phức tạp.

2.2. Kết quả và yếu tố ảnh hưởng

Nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ thành công của RFCA đạt trên 90%, với tỷ lệ tái phát thấp. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả bao gồm vị trí và số lượng đường phụ, kinh nghiệm của bác sĩ can thiệp, và cân nặng của bệnh nhi. Trẻ em có cân nặng thấp thường có nguy cơ biến chứng cao hơn, nhưng với sự tiến bộ trong công nghệ và kỹ thuật, RFCA ngày càng an toàn và hiệu quả hơn.

III. Ý nghĩa và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu cung cấp cái nhìn toàn diện về đặc điểm điện sinh lý tim và hiệu quả của RFCA trong điều trị hội chứng WPW ở trẻ em. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp cải thiện chất lượng chẩn đoán và điều trị mà còn góp phần vào việc xây dựng các hướng dẫn lâm sàng cho các bác sĩ nhi khoa. RFCA được khẳng định là phương pháp điều trị ưu tiên, thay thế cho các phương pháp truyền thống như dùng thuốc chống loạn nhịp, nhờ tính hiệu quả và an toàn cao.

3.1. Đóng góp vào y học lâm sàng

Nghiên cứu đã làm rõ các đặc điểm điện sinh lý của hội chứng WPW ở trẻ em, giúp các bác sĩ hiểu sâu hơn về cơ chế bệnh sinh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. RFCA được chứng minh là phương pháp hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ đột tử và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhi.

3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Cần tiếp tục nghiên cứu trên quy mô lớn hơn để đánh giá hiệu quả lâu dài của RFCA ở trẻ em. Đồng thời, nghiên cứu các yếu tố nguy cơ và biến chứng liên quan đến kỹ thuật này, đặc biệt ở nhóm bệnh nhi có cân nặng thấp hoặc mắc các bệnh tim bẩm sinh phức tạp.