Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành du lịch phát triển mạnh mẽ và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn tại Việt Nam, việc nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực ngành Quản trị du lịch-lữ hành, khách sạn, nhà hàng và dịch vụ ăn uống là yêu cầu cấp thiết. Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH) với hơn 20.000 sinh viên đang đào tạo chính quy các ngành này, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động. Tuy nhiên, sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng dịch vụ đào tạo vẫn còn nhiều vấn đề cần được khảo sát và cải thiện.

Nghiên cứu được thực hiện trên 350 sinh viên các ngành Quản trị du lịch-lữ hành, khách sạn, nhà hàng và dịch vụ ăn uống tại HUTECH trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2016. Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các nhân tố chất lượng dịch vụ đào tạo ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo. Nghiên cứu tập trung vào các yếu tố như chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, học phí, hoạt động ngoại khóa, thực hành và đội ngũ nhân viên phục vụ.

Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp nhà trường hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của sinh viên mà còn cung cấp cơ sở dữ liệu khoa học để cải tiến chất lượng đào tạo, nâng cao sự hài lòng và giữ vững uy tín đào tạo trong ngành du lịch và dịch vụ tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng, trong đó có:

  • Lý thuyết kỳ vọng - xác nhận (Expectation-Confirmation Theory) của Oliver (1980), giải thích sự hài lòng là kết quả của việc so sánh giữa kỳ vọng trước khi sử dụng dịch vụ và cảm nhận thực tế sau khi trải nghiệm.
  • Mô hình SERVQUAL của Zeithaml & Bitner (2000), phân tích chất lượng dịch vụ qua 5 yếu tố: độ hữu hình, độ tin cậy, độ đáp ứng, sự đảm bảo và độ thấu cảm.
  • Mô hình chỉ số hài lòng khách hàng Mỹ (ACSI) và châu Âu (ECSI), trong đó sự hài lòng được xem là kết quả của sự tương tác giữa kỳ vọng, chất lượng cảm nhận và giá trị cảm nhận.

Các khái niệm chính được nghiên cứu bao gồm: chất lượng chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, học phí, hoạt động ngoại khóa, thực hành và đội ngũ nhân viên phục vụ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với đại diện khoa, cựu sinh viên và sinh viên hiện tại để xây dựng bảng câu hỏi khảo sát và điều chỉnh các biến quan sát phù hợp.
  • Nghiên cứu định lượng: Khảo sát 350 sinh viên năm 2, 3, 4 và cựu sinh viên ngành Quản trị du lịch-lữ hành, khách sạn, nhà hàng và dịch vụ ăn uống tại HUTECH bằng bảng hỏi Likert 5 mức độ.

Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS 20, sử dụng các kỹ thuật:

  • Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha để đánh giá tính nhất quán của thang đo.
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn và xác định các nhân tố chính.
  • Phân tích hồi quy bội để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự hài lòng của sinh viên.

Quy trình nghiên cứu được thực hiện từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2016, với mẫu khảo sát chính thức gồm 313 phiếu hợp lệ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Xác định 7 nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên: Thực hành, chương trình ngoại khóa, chương trình nội dung đào tạo, học phí, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất và đội ngũ nhân viên. Trong đó, nhân tố thực hành và chương trình ngoại khóa có tác động mạnh nhất.

  2. Mức độ hài lòng chung của sinh viên đạt mức trung bình khá, với điểm trung bình các nhân tố dao động từ khoảng 3,2 đến 3,8 trên thang 5 điểm.

  3. Đội ngũ giảng viên và cơ sở vật chất được đánh giá cần cải thiện nhiều hơn để nâng cao sự hài lòng, với điểm trung bình lần lượt là 3,4 và 3,3.

  4. Sự khác biệt về mức độ hài lòng giữa các nhóm sinh viên: Sinh viên năm 3 có mức độ hài lòng cao hơn so với các năm khác; nữ sinh viên có mức độ hài lòng cao hơn nam sinh viên khoảng 5%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính khiến thực hành và chương trình ngoại khóa có ảnh hưởng lớn là do sinh viên ngành du lịch và dịch vụ rất cần kỹ năng thực tế và trải nghiệm thực tiễn để đáp ứng yêu cầu công việc sau khi ra trường. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy trải nghiệm thực tế và chuẩn bị nghề nghiệp là yếu tố then chốt tạo nên sự hài lòng của sinh viên.

Mức độ hài lòng trung bình khá phản ánh thực trạng chất lượng đào tạo hiện tại của HUTECH, đồng thời chỉ ra những điểm cần cải tiến như nâng cao năng lực giảng viên và đầu tư cơ sở vật chất hiện đại hơn. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả này tương đồng với xu hướng sinh viên quan tâm nhiều đến chất lượng giảng dạy và điều kiện học tập.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện điểm trung bình từng nhân tố và bảng so sánh mức độ hài lòng theo nhóm sinh viên để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường hoạt động thực hành: Đầu tư trang thiết bị thực hành hiện đại, mở rộng địa điểm thực hành phù hợp với chuyên ngành, tổ chức các buổi thực hành thực tế định kỳ. Mục tiêu nâng điểm trung bình nhân tố thực hành lên trên 4,0 trong vòng 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và khoa chuyên ngành.

  2. Phát triển chương trình ngoại khóa: Tổ chức thêm các hoạt động kỹ năng mềm, hội thảo nghề nghiệp, ngày hội việc làm và các chương trình giao lưu với doanh nghiệp. Mục tiêu tăng sự tham gia của sinh viên lên 30% trong năm học tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Phòng công tác sinh viên và khoa.

  3. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng sư phạm và chuyên môn, khuyến khích giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học và thực tế ngành. Mục tiêu cải thiện điểm đánh giá giảng viên lên trên 3,8 trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và phòng đào tạo.

  4. Cải thiện cơ sở vật chất: Nâng cấp phòng học, thư viện, khuôn viên và các tiện ích phục vụ học tập; đảm bảo môi trường học tập sạch sẽ, hiện đại và thân thiện. Mục tiêu đạt điểm hài lòng cơ sở vật chất trên 3,7 trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý cơ sở vật chất và nhà trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban giám hiệu và nhà quản lý giáo dục đại học: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách nâng cao chất lượng đào tạo và dịch vụ sinh viên, từ đó tăng cường uy tín và hiệu quả đào tạo.

  2. Giảng viên và cán bộ khoa Quản trị du lịch-lữ hành, khách sạn, nhà hàng và dịch vụ ăn uống: Tham khảo để cải tiến phương pháp giảng dạy, thiết kế chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế và mong muốn của sinh viên.

  3. Sinh viên ngành du lịch và dịch vụ: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của bản thân, từ đó chủ động tham gia các hoạt động học tập và ngoại khóa nhằm nâng cao kỹ năng và trải nghiệm.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên cao học chuyên ngành Quản trị kinh doanh và Giáo dục đại học: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, mô hình lý thuyết và kết quả phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về chất lượng dịch vụ đào tạo và sự hài lòng sinh viên.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của sinh viên ngành du lịch và dịch vụ?
    Thực hành và chương trình ngoại khóa là hai nhân tố có tác động mạnh nhất, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng trên 30% trong mô hình hồi quy, phản ánh nhu cầu thực tế của sinh viên về kỹ năng nghề nghiệp.

  2. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, sử dụng khảo sát bảng hỏi với 313 mẫu hợp lệ, phân tích dữ liệu bằng SPSS 20 qua các kỹ thuật Cronbach’s Alpha, EFA và hồi quy bội.

  3. Mức độ hài lòng chung của sinh viên hiện nay ra sao?
    Sinh viên đánh giá mức độ hài lòng ở mức trung bình khá, với điểm trung bình khoảng 3,5 trên thang 5 điểm, cho thấy còn nhiều tiềm năng để cải thiện.

  4. Có sự khác biệt về sự hài lòng giữa các nhóm sinh viên không?
    Có, sinh viên năm 3 và nữ sinh viên có mức độ hài lòng cao hơn các nhóm khác, điều này có thể do sự khác biệt về kỳ vọng và trải nghiệm học tập.

  5. Những đề xuất nào được đưa ra để nâng cao sự hài lòng của sinh viên?
    Đề xuất tập trung vào tăng cường thực hành, phát triển chương trình ngoại khóa, nâng cao chất lượng giảng viên và cải thiện cơ sở vật chất, với các mục tiêu cụ thể và thời gian thực hiện rõ ràng.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định 7 nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên ngành Quản trị du lịch-lữ hành, khách sạn, nhà hàng và dịch vụ ăn uống tại HUTECH.
  • Thực hành và chương trình ngoại khóa là hai nhân tố có tác động mạnh nhất đến sự hài lòng.
  • Mức độ hài lòng chung của sinh viên đạt mức trung bình khá, với nhu cầu cải thiện rõ ràng ở đội ngũ giảng viên và cơ sở vật chất.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và dịch vụ sinh viên trong vòng 1-2 năm tới.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho nhà trường và các bên liên quan trong việc nâng cao hiệu quả đào tạo và sự hài lòng của sinh viên.

Hành động tiếp theo: Nhà trường và khoa chuyên ngành cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi và đánh giá sự hài lòng của sinh viên định kỳ để điều chỉnh kịp thời. Các nhà quản lý giáo dục và giảng viên được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao chất lượng đào tạo và dịch vụ.