Phân Lập Và Xác Định Cấu Trúc Các Hợp Chất Có Hoạt Tính Sinh Học Từ Nấm Tổ Ong Lông Thô Và Nấm Linh Chi

• Tác giả: Nguyễn Thị Bích Ngọc
• Người hướng dẫn: PGS. TS Trần Đình Thắng
• Trường học: Trường Đại Học Vinh
• Chuyên ngành: Hóa Hữu Cơ
• Đề tài: Nghiên Cứu Cấu Trúc Hợp Chất Sinh Học Từ Nấm Tổ Ong Lông Thô Và Nấm Linh Chi
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ Hóa Học
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Vinh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Đối tượng nghiên cứu
• 0.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Những đóng góp mới của luận án
• 0.6. Cấu trúc của luận án
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đặc điểm hình thái cơ bản và phân loại nấm linh chi
• 1.2. Các hợp chất có hoạt tính sinh học được phân lập từ nấm linh chi (Ganoderma lucidum)
• 1.2.1. Peptit và protein
• 1.3. Đặc điểm chung về hình thái
• 1.4. Thành phần hóa học
• 1.4.1. Nấm tổ ong lông thô (Hexagonia apiaria)
• 1.4.1.1. Đặc điểm hình thái và phân bố
• 1.4.1.2. Thành phần hoá học và hoạt tính sinh học
• 1.4.2. Nấm linh chi (Ganoderma pfeifferi)
• 1.4.2.1. Đặc điểm hình thái và phân bố
• 1.4.2.2. Thành phần hóa học
• 1.4.2.3. Hoạt tính sinh học
• 1.4.3. Nấm linh chi đen bóng (Ganoderma mastoporum)
• 1.4.3.1. Đặc điểm hình thái và phân bố
• 1.4.3.2. Thành phần hóa học
• 1.4.3.3. Hoạt tính sinh học
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ THỰC NGHIỆM
• 2.1. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2. Các phương pháp xử lý mẫu và chiết
• 2.3. Các phương pháp phân tích, phân tách các hỗn hợp và phân lập các hợp chất
• 2.4. Phương pháp khảo sát cấu trúc các hợp chất
• 2.5. Hóa chất và thiết bị
• 2.6. Dụng cụ và thiết bị
• 2.7. Nghiên cứu các hợp chất từ nấm tổ ong lông thô (Hexagonia apiaria)
• 2.7.1. Chiết xuất, phân lập, xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được
• 2.7.2. Các dữ liệu vật lý và phổ
• 2.8. Nghiên cứu các hợp chất từ nấm linh chi (Ganoderma pfeifferi)
• 2.8.1. Chiết xuất, phân lập, xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được
• 2.8.2. Các dữ liệu vật lý và phổ
• 2.8.3. Axit 3β-hydroxy-5α-lanosa-7,9,24(E)-trien-26-oic (GCM3)
• 2.8.4. Axit 7-oxo-ganoderic Z (GPM 5)
• 2.9. Nghiên cứu các hợp chất phân lập từ nấm linh chi đen bóng (Ganoderma mastoporum)
• 2.9.1. Chiết xuất, phân lập, xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được
• 2.9.2. Các dữ liệu vật lý và phổ
• 2.9.3. Ergosta -7,22-dien-3β-ol (GCM 2)
• 2.9.4. Ergosta-7,22-dien-3-on (GCM 7)
• 2.9.5. 3β,5α-dihydroxy-(22E,24R)-Ergosta-7,22-dien-6-on (GCM 8)
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Nấm tổ ong lông thô (Hexagonia apiaria)
• 3.1.1. Phân lập hợp chất
• 3.1.2. Xác định cấu trúc
• 3.1.3. Hợp chất HAM 1 (Hexagonin A)
• 3.1.4. Hợp chất HAM 2 (Hexagonin B)
• 3.1.5. Hợp chất HAM 3 (Hexagonin C)
• 3.1.6. Hợp chất HAM 4 (Hexagonin D)
• 3.1.7. Hợp chất HAM 5 (Hexagonin E)
• 3.1.8. Hợp chất HAM 6 (Hexatenuin A)
• 3.1.9. Hợp chất HAM 7 (Ergosterol)
• 3.1.10. Hợp chất HAM 8 (Axit ursolic)
• 3.1.11. Hợp chất HAM 9 (Ergosterol peroxit)
• 3.1.12. Thử hoạt tính sinh học
• 3.2. Nấm linh chi (Ganoderma pfeifferi)
• 3.2.1. Phân lập một số hợp chất
• 3.2.2. Xác định cấu trúc
• 3.2.3. Hợp chất GPM1
• 3.2.4. Hợp chất GPM2
• 3.2.5. Hợp chất GPM3
• 3.2.6. Hợp chất GPM4
• 3.2.7. Hợp chất GPM5
• 3.2.8. Hợp chất GPM6
• 3.2.9. Thử hoạt tính sinh học
• 3.3. Nấm linh chi đen bóng (Ganoderma mastoporum)
• 3.3.1. Phân lập một số hợp chất
• 3.3.2. Xác định cấu trúc
• 3.3.3. Hợp chất GCM1
• 3.3.4. Hợp chất GCM2
• 3.3.5. Hợp chất GCM3
• 3.3.6. Hợp chất GCM4
• 3.3.7. Hợp chất GCM5
• 3.3.8. Hợp chất GCM6
• 3.3.9. Hợp chất GCM7
• 3.3.10. Hợp chất GCM8
• 3.3.11. Thử hoạt tính sinh học
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về nghiên cứu cấu trúc hợp chất sinh học từ nấm

Nấm là một nguồn tài nguyên sinh học phong phú, chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học. Nghiên cứu cấu trúc hợp chất sinh học từ nấm tổ ong lông thô và nấm linh chi không chỉ giúp hiểu rõ hơn về thành phần hóa học mà còn mở ra cơ hội ứng dụng trong y học và công nghệ sinh học.

1.1. Đặc điểm và phân loại nấm tổ ong lông thô

Nấm tổ ong lông thô (Hexagonia apiaria) là một trong những loài nấm quý hiếm, có giá trị dinh dưỡng và dược lý cao. Nấm này thường mọc trên các cây gỗ mục và có hình dạng đặc trưng dễ nhận biết.

1.2. Đặc điểm và phân loại nấm linh chi

Nấm linh chi (Ganoderma) được biết đến với nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe. Các loài nấm linh chi như Ganoderma lucidum và Ganoderma pfeifferi có chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền.

II. Thách thức trong nghiên cứu hợp chất sinh học từ nấm

Mặc dù nấm có nhiều lợi ích, việc nghiên cứu và khai thác hợp chất sinh học từ nấm vẫn gặp nhiều thách thức. Các vấn đề như sự đa dạng về loài, điều kiện sinh trưởng và phương pháp chiết xuất là những yếu tố cần được xem xét.

2.1. Đa dạng loài nấm và ảnh hưởng đến nghiên cứu

Việt Nam có khoảng 2500 loài nấm, trong đó nhiều loài chưa được nghiên cứu đầy đủ. Sự đa dạng này tạo ra khó khăn trong việc xác định và phân lập các hợp chất có hoạt tính sinh học.

2.2. Điều kiện sinh trưởng và ảnh hưởng đến hoạt tính sinh học

Điều kiện môi trường như độ ẩm, nhiệt độ và chất dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và hoạt tính sinh học của nấm. Việc kiểm soát các yếu tố này là rất quan trọng trong nghiên cứu.

III. Phương pháp chiết xuất và phân lập hợp chất từ nấm

Các phương pháp chiết xuất và phân lập hợp chất từ nấm tổ ong lông thô và nấm linh chi rất đa dạng. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ quyết định đến chất lượng và hiệu quả của hợp chất thu được.

3.1. Phương pháp chiết xuất bằng dung môi

Chiết xuất bằng dung môi là phương pháp phổ biến nhất để thu được hợp chất từ nấm. Các dung môi như ethanol, methanol và nước thường được sử dụng để tối ưu hóa quá trình chiết xuất.

3.2. Phương pháp sắc ký trong phân lập hợp chất

Sắc ký là một kỹ thuật quan trọng trong việc phân lập các hợp chất từ nấm. Các phương pháp như sắc ký cột và sắc ký lớp mỏng giúp tách biệt các hợp chất có hoạt tính sinh học.

IV. Kết quả nghiên cứu hợp chất sinh học từ nấm

Nghiên cứu đã thu được nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học từ nấm tổ ong lông thô và nấm linh chi. Những hợp chất này có tiềm năng ứng dụng trong y học và công nghệ sinh học.

4.1. Hợp chất từ nấm tổ ong lông thô

Từ nấm tổ ong lông thô, đã phân lập được nhiều hợp chất triterpenoid và sterol, trong đó có hexagonin A, B, C, D, E và axit ursolic, có khả năng kháng viêm cao.

4.2. Hợp chất từ nấm linh chi

Nấm linh chi cung cấp nhiều hợp chất như ergosterol và các triterpenoid, có tác dụng ức chế sự hình thành NO, hỗ trợ điều trị các bệnh lý như ung thư và viêm nhiễm.

V. Ứng dụng thực tiễn của hợp chất sinh học từ nấm

Các hợp chất sinh học từ nấm tổ ong lông thô và nấm linh chi có nhiều ứng dụng trong y học và công nghệ sinh học. Việc phát triển các sản phẩm từ nấm có thể mang lại lợi ích lớn cho sức khỏe con người.

5.1. Ứng dụng trong y học

Hợp chất từ nấm có thể được sử dụng để phát triển các loại thuốc mới, hỗ trợ điều trị các bệnh như ung thư, viêm gan và các bệnh lý khác.

5.2. Ứng dụng trong công nghệ sinh học

Nấm cũng có thể được ứng dụng trong công nghệ sinh học để sản xuất các chế phẩm sinh học, giúp cải thiện sức khỏe và bảo vệ môi trường.

VI. Kết luận và triển vọng nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu cấu trúc hợp chất sinh học từ nấm tổ ong lông thô và nấm linh chi mở ra nhiều cơ hội mới trong lĩnh vực y học và công nghệ sinh học. Cần tiếp tục nghiên cứu để khai thác tối đa tiềm năng của các loài nấm này.

6.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu nấm

Nghiên cứu nấm không chỉ giúp hiểu rõ hơn về thành phần hóa học mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nguồn tài nguyên sinh học quý giá của Việt Nam.

6.2. Hướng đi cho nghiên cứu trong tương lai

Cần có các nghiên cứu sâu hơn về các loài nấm khác, cũng như phát triển các phương pháp chiết xuất và phân lập hiệu quả hơn để tối ưu hóa việc khai thác các hợp chất có hoạt tính sinh học.