Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các cơ sở giáo dục đại học và cao đẳng tại Việt Nam, việc xây dựng và phát triển giá trị thương hiệu trở thành yếu tố sống còn để thu hút sinh viên và nâng cao uy tín nhà trường. Theo thống kê, tính đến năm học 2016 – 2017, Việt Nam có hơn 293 trường đại học và hơn 413 trường cao đẳng, tạo nên môi trường cạnh tranh khốc liệt trong tuyển sinh. Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức (CĐCNTĐ) với hơn 30 năm phát triển, đang nỗ lực xây dựng thương hiệu riêng nhằm nâng cao vị thế trong hệ thống giáo dục. Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến giá trị thương hiệu của trường qua đánh giá của sinh viên, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao giá trị thương hiệu. Phạm vi nghiên cứu bao gồm sinh viên đã và đang học tại trường trong giai đoạn từ tháng 08/2017 đến tháng 01/2018. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ nhà trường phát triển chiến lược marketing hiệu quả, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và uy tín thương hiệu trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình giá trị thương hiệu của David Aaker (1991), trong đó giá trị thương hiệu được cấu thành bởi bốn thành phần chính: nhận biết thương hiệu, chất lượng cảm nhận, liên tưởng thương hiệu và trung thành thương hiệu. Nhận biết thương hiệu là khả năng khách hàng nhớ và nhận diện thương hiệu trong một chủng loại sản phẩm nhất định. Chất lượng cảm nhận phản ánh nhận thức của khách hàng về chất lượng tổng thể của dịch vụ so với các đối thủ cạnh tranh. Liên tưởng thương hiệu bao gồm các hình ảnh, cảm xúc và thuộc tính mà khách hàng gắn với thương hiệu, tạo nên sự khác biệt và giá trị tâm lý. Trung thành thương hiệu thể hiện mức độ gắn bó và cam kết của khách hàng với thương hiệu, góp phần duy trì doanh thu ổn định và giảm chi phí thu hút khách hàng mới. Ngoài ra, nghiên cứu cũng tham khảo mô hình của Keller (1993) và các nghiên cứu trong nước nhằm hoàn thiện khung lý thuyết phù hợp với đặc thù giáo dục đại học, cao đẳng tại Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được tiến hành theo hai giai đoạn chính: nghiên cứu sơ bộ định tính và nghiên cứu chính thức định lượng. Giai đoạn sơ bộ sử dụng phương pháp thảo luận nhóm với 10 giảng viên, 10 cựu sinh viên và 10 sinh viên năm cuối nhằm điều chỉnh và hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát. Giai đoạn chính thức thực hiện khảo sát với kích thước mẫu 456 sinh viên năm cuối và cựu sinh viên của trường, sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS với các kỹ thuật phân tích nhân tố khám phá (EFA), kiểm định độ tin cậy Cronbach Alpha, phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến giá trị thương hiệu. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 08/2017 đến tháng 01/2018, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của nhận biết thương hiệu: Nhận biết thương hiệu có tác động tích cực và mạnh mẽ đến giá trị thương hiệu của trường CĐCNTĐ với hệ số hồi quy beta khoảng 0,43 (p < 0,001). Điều này cho thấy khi sinh viên càng nhận biết rõ về thương hiệu trường, giá trị thương hiệu càng được nâng cao.

  2. Chất lượng cảm nhận: Chất lượng cảm nhận cũng có ảnh hưởng tích cực đáng kể với hệ số beta khoảng 0,31 (p < 0,001). Sinh viên đánh giá cao chất lượng đào tạo và dịch vụ sẽ góp phần gia tăng giá trị thương hiệu trường.

  3. Liên tưởng thương hiệu: Liên tưởng thương hiệu có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn, với hệ số beta khoảng 0,13 (p < 0,01). Các liên tưởng tích cực về môi trường học tập, cơ sở vật chất và hình ảnh trường góp phần tạo nên giá trị thương hiệu.

  4. Trung thành thương hiệu: Trung thành thương hiệu có ảnh hưởng mạnh mẽ với hệ số beta khoảng 0,41 (p < 0,001). Sinh viên trung thành, cam kết gắn bó với trường là nhân tố then chốt nâng cao giá trị thương hiệu.

  5. Sự khác biệt theo khoa/ngành: Kết quả phân tích phương sai cho thấy có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê trong đánh giá giá trị thương hiệu và các thành phần giữa các khoa, ngành đào tạo khác nhau tại trường (p < 0,05), phản ánh sự đa dạng trong nhận thức và trải nghiệm của sinh viên.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, khẳng định mô hình của Aaker (1991) là cơ sở lý thuyết vững chắc để đánh giá giá trị thương hiệu trong lĩnh vực giáo dục. Nhận biết thương hiệu và trung thành thương hiệu được xác định là hai nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất, cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng hình ảnh và duy trì mối quan hệ lâu dài với sinh viên. Chất lượng cảm nhận cũng đóng vai trò nền tảng, phản ánh sự hài lòng và kỳ vọng của sinh viên về dịch vụ đào tạo. Liên tưởng thương hiệu tuy có ảnh hưởng thấp hơn nhưng không thể xem nhẹ vì nó tạo ra sự khác biệt và giá trị cảm xúc cho thương hiệu. Sự khác biệt giữa các khoa cho thấy nhà trường cần có chiến lược xây dựng thương hiệu linh hoạt, phù hợp với đặc thù từng ngành. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố và bảng phân tích phương sai so sánh giữa các khoa để minh họa rõ nét hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường hoạt động truyền thông và quảng bá thương hiệu: Nhà trường cần đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông đa kênh nhằm nâng cao nhận biết thương hiệu trong sinh viên và cộng đồng, tập trung vào các điểm mạnh và thành tích nổi bật. Thời gian thực hiện trong 12 tháng tới, do Ban Truyền thông phối hợp với các khoa chủ trì.

  2. Nâng cao chất lượng đào tạo và dịch vụ: Cải tiến chương trình học, phương pháp giảng dạy và cơ sở vật chất để đáp ứng nhu cầu thực tế và kỳ vọng của sinh viên, từ đó nâng cao chất lượng cảm nhận. Kế hoạch triển khai trong 2 năm, do Ban Đào tạo và Ban Quản lý cơ sở vật chất thực hiện.

  3. Xây dựng chương trình gắn kết và trung thành sinh viên: Phát triển các hoạt động hỗ trợ sinh viên, chương trình cựu sinh viên, tạo môi trường học tập thân thiện và phát triển kỹ năng mềm nhằm tăng cường lòng trung thành. Thời gian thực hiện 18 tháng, do Phòng Công tác sinh viên và Ban Hỗ trợ sinh viên chủ trì.

  4. Phát triển các liên tưởng thương hiệu tích cực: Tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao, hoạt động xã hội và hợp tác doanh nghiệp để tạo dựng hình ảnh thương hiệu đa chiều, giàu cảm xúc và giá trị xã hội. Kế hoạch thực hiện liên tục, do Ban Đối ngoại và các khoa phối hợp triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu, nâng cao uy tín và chất lượng đào tạo.

  2. Phòng Marketing và Truyền thông các trường đại học, cao đẳng: Áp dụng mô hình và phương pháp nghiên cứu để thiết kế các chương trình quảng bá thương hiệu hiệu quả, phù hợp với đặc thù giáo dục.

  3. Giảng viên và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị giáo dục: Tham khảo cơ sở lý thuyết và kết quả phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về giá trị thương hiệu trong giáo dục đại học.

  4. Sinh viên và cựu sinh viên: Hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị thương hiệu trường, từ đó có thể đóng góp ý kiến xây dựng và phát triển môi trường học tập.

Câu hỏi thường gặp

  1. Giá trị thương hiệu là gì và tại sao quan trọng với trường cao đẳng?
    Giá trị thương hiệu là tổng hợp các lợi ích mà trường nhận được từ việc xây dựng hình ảnh, uy tín trong mắt sinh viên và xã hội. Nó giúp trường thu hút sinh viên, nâng cao chất lượng đào tạo và cạnh tranh hiệu quả trên thị trường giáo dục.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến giá trị thương hiệu của trường?
    Nghiên cứu cho thấy nhận biết thương hiệu và trung thành thương hiệu là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, tiếp theo là chất lượng cảm nhận và liên tưởng thương hiệu.

  3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính sơ bộ qua thảo luận nhóm và nghiên cứu định lượng chính thức với khảo sát 456 sinh viên, phân tích dữ liệu bằng SPSS với các kỹ thuật EFA, Cronbach Alpha và hồi quy tuyến tính đa biến.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng cảm nhận của sinh viên về trường?
    Nâng cao chất lượng cảm nhận có thể thực hiện bằng cách cải tiến chương trình đào tạo, nâng cấp cơ sở vật chất, đào tạo giảng viên và tăng cường dịch vụ hỗ trợ sinh viên nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập và phát triển cá nhân.

  5. Tại sao có sự khác biệt trong đánh giá giá trị thương hiệu giữa các khoa?
    Sự khác biệt xuất phát từ đặc thù ngành học, chương trình đào tạo, môi trường học tập và trải nghiệm của sinh viên tại từng khoa, do đó cần có chiến lược xây dựng thương hiệu phù hợp với từng nhóm đối tượng.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định bốn nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến giá trị thương hiệu của trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức: nhận biết thương hiệu, chất lượng cảm nhận, liên tưởng thương hiệu và trung thành thương hiệu.
  • Nhận biết thương hiệu và trung thành thương hiệu có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao giá trị thương hiệu.
  • Có sự khác biệt đáng kể trong đánh giá giá trị thương hiệu giữa các khoa, ngành đào tạo, đòi hỏi chiến lược thương hiệu linh hoạt và đa dạng.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để nhà trường xây dựng các giải pháp nâng cao giá trị thương hiệu trong giai đoạn tiếp theo.
  • Đề xuất các bước tiếp theo bao gồm triển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển chương trình gắn kết sinh viên và xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực.

Nhà trường và các bên liên quan được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để phát triển thương hiệu bền vững, góp phần nâng cao vị thế trong hệ thống giáo dục đại học, cao đẳng Việt Nam.