Nghiên cứu biến đổi mức lọc cầu thận và độ thẩm thấu nước tiểu ở bệnh nhân trước và sau tán sỏi niệu quản ngược dòng

• Tác giả: Nguyễn Minh Tuấn
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Việt Thắng
• Trường học: Học viện Quân Y
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Nghiên cứu biến đổi mức lọc cầu thận, độ thẩm thấu nước tiểu ở bệnh nhân trước và sau tán sỏi niệu quản ngược dòng bằng nội soi
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỎI NIỆU QUẢN
• 1.1.1. Sỏi tiết niệu và một số yếu tố nguy cơ hình thành sỏi
• 1.1.2. Quá trình hình thành sỏi niệu quản
• 1.1.3. Lâm sàng, cận lâm sàng, biến chứng, chẩn đoán, điều trị sỏi niệu quản
• 1.2. THAY ĐỔI CHỨC NĂNG LỌC CỦA CẦU THẬN VÀ CHỨC NĂNG CÔ ĐẶC CỦA ỐNG THẬN Ở BỆNH NHÂN SỎI NIỆU QUẢN
• 1.2.1. Biến đổi chức năng lọc của cầu thận ở bệnh nhân sỏi niệu quản
• 1.2.2. Suy giảm chức năng ống thận ở bệnh nhân sỏi niệu quản
• 1.3. NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ THAY ĐỔI MỨC LỌC CẦU THẬN, ĐỘ THẨM THẤU NƯỚC TIỂU Ở BỆNH NHÂN TRƯỚC VÀ SAU TÁN SỎI
• 1.3.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.3.2. Nghiên cứu trong nước
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân nghiên cứu
• 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
• 2.2.3. Các tiêu chuẩn chẩn đoán, phân loại sử dụng trong nghiên cứu
• 2.3. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 2.4. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Đặc điểm tuổi, giới và chỉ số khối cơ thể
• 3.1.2. Một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM MỨC LỌC CẦU THẬN, ĐỘ THẨM THẤU NƯỚC TIỂU Ở NHÓM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Đặc điểm mức lọc cầu thận và độ thẩm thấu nước tiểu ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 3.2.2. Liên quan giữa mức lọc cầu thận, độ thẩm thấu nước tiểu với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân nghiên cứu
• 3.3. BIẾN ĐỔI MỨC LỌC CẦU THẬN VÀ ĐỘ THẨM THẤU NƯỚC TIỂU SAU CAN THIỆP NỘI SOI TÁN SỎI NIỆU QUẢN NGƯỢC DÒNG
• 3.3.1. Kết quả của biện pháp nội soi tán sỏi ngược dòng
• 3.3.2. Biến đổi mức lọc cầu thận, độ thẩm thấu nước tiểu trước và sau 1 tuần tán sỏi
• 3.3.3. Biến đổi mức lọc cầu thận, độ thẩm thấu nước tiểu trước và sau tán sỏi 6 tháng
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Đặc điểm tuổi, giới và chỉ số khối cơ thể
• 4.1.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
• 4.2. ĐẶC ĐIỂM MỨC LỌC CẦU THẬN, ĐỘ THẨM THẤU NƯỚC TIỂU Ở BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU
• 4.2.1. Đặc điểm mức lọc cầu thận và độ thẩm thấu nước tiểu ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 4.2.2. Liên quan giữa mức lọc cầu thận, độ thẩm thấu nước tiểu với một số đặc điểm bệnh nhân sỏi niệu quản
• 4.3. BIẾN ĐỔI MỨC LỌC CẦU THẬN, ĐỘ THẨM THẤU NƯỚC TIỂU SAU 1 TUẦN VÀ 6 THÁNG TÁN SỎI NIỆU QUẢN NGƯỢC DÒNG BẰNG NỘI SOI
• 4.3.1. Kết quả chung của kỹ thuật
• 4.3.2. Biến đổi mức lọc cầu thận và độ thẩm thấu nước tiểu sau 1 tuần tán sỏi niệu quản bằng nội soi ngược dòng
• 4.3.3. Biến đổi mức lọc cầu thận và độ thẩm thấu nước tiểu sau 6 tháng
• 4.4. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Biến đổi mức lọc cầu thận và độ thẩm thấu nước tiểu

Nghiên cứu tập trung vào biến đổi mức lọc cầu thận (MLCT) và độ thẩm thấu nước tiểu (ĐTTNT) ở bệnh nhân trước và sau tán sỏi niệu quản ngược dòng. MLCT và ĐTTNT là hai chỉ số quan trọng đánh giá chức năng thận, đặc biệt trong bối cảnh bệnh nhân mắc sỏi niệu quản. Sỏi niệu quản gây tắc nghẽn đường tiểu, dẫn đến ứ niệu và giãn đài bể thận, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thận. Nghiên cứu này nhằm xác định mức độ suy giảm chức năng thận trước can thiệp và sự hồi phục sau phương pháp tán sỏi.

1.1. Biến đổi mức lọc cầu thận

Mức lọc cầu thận (MLCT) là chỉ số quan trọng đánh giá khả năng lọc máu của thận. Trong nghiên cứu, MLCT được đo trước và sau tán sỏi niệu quản ngược dòng để đánh giá sự thay đổi chức năng thận. Kết quả cho thấy, trước can thiệp, MLCT giảm đáng kể do tắc nghẽn đường tiểu gây ứ niệu và tổn thương cầu thận. Sau 1 tuần và 6 tháng tán sỏi, MLCT có xu hướng hồi phục, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân không có bệnh thận mạn tính (BTMT).

1.2. Độ thẩm thấu nước tiểu

Độ thẩm thấu nước tiểu (ĐTTNT) phản ánh khả năng cô đặc nước tiểu của ống thận. Nghiên cứu chỉ ra rằng, ĐTTNT giảm đáng kể ở bệnh nhân sỏi niệu quản do tổn thương ống thận. Sau tán sỏi, ĐTTNT có xu hướng tăng dần, cho thấy sự hồi phục chức năng ống thận. Tuy nhiên, sự hồi phục này phụ thuộc vào thời gian tắc nghẽn và mức độ tổn thương thận trước can thiệp.

II. Phương pháp tán sỏi niệu quản ngược dòng

Phương pháp tán sỏi niệu quản ngược dòng bằng nội soi là kỹ thuật hiệu quả và ít biến chứng, được áp dụng rộng rãi trong điều trị sỏi niệu quản. Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của phương pháp này trong việc cải thiện chức năng thận và giảm thiểu biến chứng. Kết quả cho thấy, tỷ lệ thành công của kỹ thuật cao, với ít biến chứng như nhiễm trùng hoặc chảy máu.

2.1. Kỹ thuật tán sỏi

Kỹ thuật tán sỏi niệu quản ngược dòng sử dụng nội soi và laser để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ, dễ dàng đào thải qua đường tiểu. Nghiên cứu nhấn mạnh tính an toàn và hiệu quả của phương pháp này, đặc biệt ở bệnh nhân có sỏi niệu quản 1/3 dưới. Kỹ thuật này cũng giúp giảm thời gian nằm viện và chi phí điều trị.

2.2. Biến chứng và hạn chế

Mặc dù hiệu quả, phương pháp tán sỏi vẫn có một số biến chứng như nhiễm trùng đường tiểu, chảy máu hoặc tổn thương niệu quản. Nghiên cứu chỉ ra rằng, tỷ lệ biến chứng thấp và có thể kiểm soát được bằng các biện pháp hỗ trợ y tế. Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi trang thiết bị hiện đại và bác sĩ có kinh nghiệm.

III. Ứng dụng thực tiễn và giá trị nghiên cứu

Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn cao trong việc điều trị sỏi niệu quản và bảo vệ sức khỏe thận. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đánh giá hiệu quả của phương pháp tán sỏi trong việc cải thiện chức năng thận. Đồng thời, nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc can thiệp sớm để ngăn ngừa tổn thương thận vĩnh viễn.

3.1. Giá trị trong lâm sàng

Nghiên cứu cung cấp dữ liệu quan trọng về biến đổi sinh lý của thận trước và sau tán sỏi, giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Đặc biệt, việc theo dõi MLCT và ĐTTNT sau can thiệp giúp đánh giá hiệu quả điều trị và tiên lượng hồi phục chức năng thận.

3.2. Hướng nghiên cứu tương lai

Nghiên cứu đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo như đánh giá dài hạn hiệu quả của phương pháp tán sỏi, tìm hiểu các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng thận, và phát triển các phương pháp điều trị ít xâm lấn hơn. Điều này sẽ góp phần nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc bệnh nhân sỏi niệu quản.