Nghiên cứu đặc điểm bệnh do ấu trùng Cysticercus Tenuicollis gây ra ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên và đề xuất biện pháp phòng chống

• Tác giả: Nguyễn Thu Trang
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Thị Kim Lan
• Trường học: Đại học Thái Nguyên - Trường Đại học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Ký sinh trùng và vi sinh vật học Thú y
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm bệnh do ấu trùng Cysticercus tenuicollis gây ra ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên, đề xuất biện pháp phòng chống
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 1.2. Sơ lược quá trình nghiên cứu về thành phần loài sán dây ký sinh ở chó
• 1.3. Đặc điểm hình thái, cấu tạo chung của sán dây
• 1.4. Đặc điểm sinh học của sán dây T. hydatigena và ấu trùng C.
• 1.5. Kỹ thuật sinh học phân tử trong định danh sán dây và ấu trùng sán dây
• 1.6. Một số đặc điểm bệnh ấu trùng C. tenuicollis và bệnh sán dây T.
• 1.7. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
• 1.7.1. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.7.2. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.8. Khái quát một số đặc điểm của tỉnh Thái Nguyên
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, vật liệu, thời gian, địa điểm nghiên cứu
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Vật liệu nghiên cứu
• 2.1.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.2.1. Đặc điểm hình thái, phân tử của ấu trùng C. tenuicollis và sán dây T.
• 2.2.2. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê tại các huyện, thành thuộc tỉnh Thái Nguyên
• 2.2.3. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn và bệnh sán dây T. hydatigena trên chó
• 2.2.4. Nghiên cứu sử dụng kháng nguyên chẩn đoán bệnh ấu trùng C.
• 2.2.5. Nghiên cứu và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra trên lợn và dê
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp định danh sán dây T. hydatigena và ấu trùng C.
• 2.3.2. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh ấu trùng C.
• 2.3.3. Phương pháp nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn và bệnh sán dây T. hydatigena trên chó
• 2.3.4. Phương pháp thu kháng nguyên và sử dụng kháng nguyên chẩn đoán bệnh ấu trùng C.
• 2.3.5. Phương pháp nghiên cứu biện pháp phòng chống bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên
• 2.3.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Đặc điểm hình thái phân tử của ấu trùng C. tenuicollis thu thập ở lợn, dê và sán dây T. hydatigena thu thập ở chó nuôi tại tỉnh Thái Nguyên
• 3.2. Mô tả hình thái của ấu trùng C. tenuicollis và sán dây T. hydatigena thu thập tại Thái Nguyên
• 3.3. Thẩm định loài đối với ấu trùng C. tenuicollis và sán dây T. hydatigena bằng phân tích phân tử
• 3.4. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê tại một số huyện, thành phố thuộc tỉnh Thái Nguyên
• 3.5. Tình hình nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê tại một số huyện, thành phố thuộc tỉnh Thái Nguyên. Xác định tương quan giữa tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở chó với tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê
• 3.6. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và bệnh sán dây T.
• 3.7. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn gây nhiễm
• 3.8. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn ở ngoài thực địa
• 3.9. Nghiên cứu bệnh do sán dây T. hydatigena gây ra trên chó gây nhiễm
• 3.10. Nghiên cứu sử dụng kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ấu trùng C.
• 3.11. Một số chỉ tiêu đánh giá kháng nguyên dùng để chẩn đoán bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra ở lợn. Thử nghiệm kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê trên thực địa
• 3.12. Nghiên cứu và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra
• 3.13. Nghiên cứu hiệu lực của một số thuốc tẩy sán dây T. hydatigena cho chó
• 3.14. Thử nghiệm thuốc diệt ấu trùng C. tenuicollis trên lợn
• 3.15. Đề xuất biện pháp phòng chống bệnh ấu trùng C. tenuicollis cho lợn và dê ở tỉnh Thái Nguyên
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• 1. Tài liệu tiếng Việt
• 2. Tài liệu tiếng Anh
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• PHỤ LỤC 1: MỘT SỐ HÌNH ẢNH CỦA ĐỀ TÀI
• PHỤ LỤC 2: TRÌNH TỰ GEN CỦA SÁN DÂY T. hydatigena VÀ ẤU TRÙNG C. tenuicollis TẠI THÁI NGUYÊN
• PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ XỬ LÝ THỐNG KÊ SỐ LIỆU CỦA ĐỀ TÀI

I. Tính cấp thiết của đề tài

Bệnh do ấu trùng Cysticercus Tenuicollis gây ra là một vấn đề nghiêm trọng trong ngành chăn nuôi tại Việt Nam, đặc biệt là ở tỉnh Thái Nguyên. Cysticercus Tenuicollis là ấu trùng của sán dây Taenia hydatigena, có khả năng gây bệnh cho nhiều loài gia súc như lợn và dê. Theo nghiên cứu, bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của vật nuôi mà còn có thể gây ra những thiệt hại kinh tế lớn cho người chăn nuôi. Việc kiểm soát bệnh này trở nên khó khăn do triệu chứng không điển hình và việc chẩn đoán bệnh còn nhiều hạn chế. Do đó, việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp phòng chống hiệu quả là rất cần thiết. Theo Nguyễn Thị Kim Lan (2012), ấu trùng Cysticercus Tenuicollis thường ký sinh trên bề mặt các cơ quan trong xoang bụng của vật chủ, gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng, gầy yếu và có thể dẫn đến tử vong. Tình hình này càng trở nên nghiêm trọng hơn khi việc giết mổ gia súc không được kiểm soát chặt chẽ, làm tăng nguy cơ lây lan bệnh.

II. Mục tiêu của đề tài

Mục tiêu chính của nghiên cứu này là đánh giá tình hình nhiễm ấu trùng Cysticercus Tenuicollis ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên. Nghiên cứu sẽ xác định các đặc điểm gây bệnh của Cysticercus Tenuicollis và bệnh sán dây T. hydatigena ở chó. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng sẽ xây dựng các biện pháp phòng chống bệnh hiệu quả, phù hợp với điều kiện chăn nuôi tại địa phương. Kết quả của nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin khoa học quan trọng về đặc điểm dịch tễ của bệnh, từ đó giúp người chăn nuôi có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu tỷ lệ nhiễm bệnh mà còn bảo vệ sức khỏe cho cả vật nuôi và con người.

III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học quan trọng, cung cấp thông tin về đặc điểm dịch tễ của bệnh do ấu trùng Cysticercus Tenuicollis gây ra ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp nâng cao hiểu biết về bệnh ký sinh trùng này, từ đó tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu sẽ giúp người chăn nuôi áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại do bệnh gây ra. Việc xây dựng các biện pháp phòng chống bệnh sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe cho vật nuôi và con người, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi. Những đóng góp mới của đề tài sẽ là cơ sở cho các nghiên cứu và ứng dụng trong tương lai.

IV. Đặc điểm hình thái và sinh học của ấu trùng Cysticercus Tenuicollis

Đặc điểm hình thái của ấu trùng Cysticercus Tenuicollis rất đa dạng, với kích thước không đồng đều. Chúng thường có hình dạng bọc nước, mang đầu sán dây T. hydatigena. Theo Nguyễn Thị Kim Lan (2012), ấu trùng này thường bám trên bề mặt màng treo ruột, lách, gan, thận và phổi của vật chủ. Sự phát triển của ấu trùng diễn ra trong môi trường nội tạng của vật chủ, gây ra nhiều triệu chứng lâm sàng nghiêm trọng. Việc nhận diện và phân tích hình thái của ấu trùng là rất quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, ấu trùng có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể vật chủ mà không gây ra triệu chứng rõ ràng, điều này làm cho việc phát hiện và điều trị trở nên khó khăn.

V. Biện pháp phòng chống bệnh do ấu trùng Cysticercus Tenuicollis

Để phòng chống bệnh do ấu trùng Cysticercus Tenuicollis gây ra, cần áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ. Việc kiểm soát giết mổ gia súc là rất quan trọng, nhằm ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục cho người chăn nuôi về các triệu chứng của bệnh và cách phòng ngừa. Sử dụng kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh cũng là một biện pháp hiệu quả, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Ngoài ra, việc áp dụng các loại thuốc tẩy sán dây cho chó cũng cần được thực hiện thường xuyên để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm. Các biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho vật nuôi mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng.