NGHIÊN CỨU BÀO CHẾ MIẾNG DÁN GIẢM ĐAU TẠI CHỖ CHỨA CAO ỚT

Cao ớt, đặc biệt là hoạt chất capsaicin, đã được chứng minh có nhiều tác dụng dược lý, trong đó nổi bật là khả năng giảm đau tại chỗ. Capsaicin tác động lên thụ thể TRPV1, không chỉ giảm đau mà còn có tác dụng chống viêm. Việc sử dụng cao ớt trong các chế phẩm giảm đau đã được ghi nhận trong nhiều Dược điển trên thế giới. Nghiên cứu này tập trung vào việc bào chế cao định chuẩn ớt để đảm bảo hàm lượng hoạt chất ổn định và hiệu quả. Việc bào chế cao ớt trong luận án này tuân thủ theo các tiêu chuẩn được đưa ra trong các dược điển của châu Âu, Anh, Mỹ và Trung Quốc. Nghiên cứu này được tiến hành với các mục tiêu: một là bào chế được cao định chuẩn Ớt từ nguồn nguyên liệu quả Ớt thu hái tại Việt Nam. Hai là, bào chế được miếng dán giảm đau tại chỗ chứa cao định chuẩn Ớt. Ba là, đánh giá được tính kích ứng và tác dụng giảm đau, chống viêm của sản phẩm trên thực nghiệm.

Mặc dù các sản phẩm giảm đau chứa capsaicin đã có mặt trên thị trường quốc tế (Wellpatch, Capsaicin Heatpatch, Qutenza), nhưng tại Việt Nam, chưa có công trình nghiên cứu bài bản nào về bào chế cao định chuẩn ớt và ứng dụng trong miếng dán giảm đau. Điều này tạo ra khoảng trống trong việc khai thác nguồn dược liệu tiềm năng và phát triển các sản phẩm chất lượng, đáp ứng nhu cầu điều trị đau tại chỗ của người Việt. Hơn nữa, việc tự chủ được quy trình bào chế giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, đồng thời tăng giá trị gia tăng cho cây ớt Việt Nam.

Việc chiết xuất capsaicin từ quả ớt đòi hỏi quy trình kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo hàm lượng hoạt chất ổn định và loại bỏ tạp chất. Cao ớt cần được định chuẩn để đảm bảo mỗi lô sản xuất có hàm lượng capsaicin đồng đều, từ đó đảm bảo hiệu quả giảm đau nhất quán. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chiết xuất, bao gồm dung môi, nhiệt độ, thời gian và tỷ lệ dược liệu/dung môi. Việc tối ưu hóa các yếu tố này là rất quan trọng để đạt hiệu suất chiết xuất cao và chất lượng cao.

Công thức bào chế miếng dán cần đảm bảo hoạt chất capsaicin được giải phóng và thấm qua da một cách hiệu quả. Việc lựa chọn tá dược phù hợp, đặc biệt là các tá dược tăng thấm, là rất quan trọng. Kỹ thuật bào chế cần đảm bảo độ đồng đều về hàm lượng hoạt chất trong mỗi miếng dán, đồng thời đảm bảo tính thẩm mỹ và dễ sử dụng của sản phẩm. Độ ổn định của miếng dán trong quá trình bảo quản cũng là một yếu tố cần được quan tâm để đảm bảo chất lượng sản phẩm trong suốt thời hạn sử dụng.

Luận án tập trung vào việc tối ưu hóa các thông số của quá trình chiết xuất capsaicinoid từ quả ớt như nồng độ dung môi, thời gian, nhiệt độ và số lần chiết. Việc sử dụng phương pháp bề mặt đáp ứng (RSM) giúp xác định các điều kiện tối ưu để đạt hiệu suất chiết xuất cao nhất. Nghiên cứu cũng khảo sát các mẫu nguyên liệu quả Ớt thu hái ở Việt Nam để lựa chọn giống ớt có hàm lượng capsaicinoid cao nhất.

Sau khi chiết xuất, cao ớt được kiểm tra chất lượng và xây dựng tiêu chuẩn cơ sở, bao gồm các chỉ tiêu như hàm lượng capsaicinoid toàn phần, độ ẩm, tạp chất. Nghiên cứu độ ổn định của cao ớt trong điều kiện bảo quản khác nhau (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng) giúp xác định thời hạn sử dụng của sản phẩm. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm trong quá trình lưu trữ và sử dụng.

Luận án tập trung vào việc lựa chọn tá dược dính phù hợp, các chất hóa dẻo và các chất tăng thấm để đảm bảo hiệu quả giảm đau của miếng dán. Các phương pháp bào chế miếng dán được nghiên cứu bao gồm phương pháp cán màng và phương pháp đùn ép. Việc lựa chọn phương pháp bào chế phụ thuộc vào tính chất của tá dược và yêu cầu về độ dày, độ đồng đều của miếng dán.

Nghiên cứu tập trung vào bào chế miếng dán một lớp chứa capsaicin 0.025%, đây là nồng độ thường được sử dụng trong các sản phẩm giảm đau ngoài da. Công thức bào chế được tối ưu hóa để đảm bảo hoạt chất capsaicin được giải phóng và thấm qua da một cách hiệu quả. Các thử nghiệm in vitro và in vivo được thực hiện để đánh giá khả năng giải phóng, độ bám dính và tác dụng giảm đau của miếng dán.

Luận án sử dụng các mô hình động vật như chuột gây đau do nhiệt, chuột gây viêm để đánh giá tác dụng giảm đau, chống viêm của miếng dán. Các chỉ số như ngưỡng đau, thể tích bàn chân được đo để đánh giá hiệu quả của miếng dán. Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng khoa học về tác dụng giảm đau, chống viêm của miếng dán chứa cao ớt.

Luận án cũng nghiên cứu ảnh hưởng của các tá dược tăng thấm đến cấu trúc da. Các kỹ thuật như kính hiển vi đồng tiêu cự quét laser (LSCM) và phổ hồng ngoại biến đổi Fourier-phản xạ toàn phần suy giảm (AFT-FTIR) được sử dụng để đánh giá sự thay đổi cấu trúc da sau khi tiếp xúc với tá dược tăng thấm. Kết quả nghiên cứu giúp hiểu rõ cơ chế tác dụng của tá dược tăng thấm và lựa chọn tá dược phù hợp để tăng cường hiệu quả của miếng dán.

Luận án đã đóng góp vào việc xây dựng quy trình bào chế cao định chuẩn ớt từ nguồn nguyên liệu trong nước, đây là một hướng đi mới so với việc nhập khẩu nguyên liệu. Nghiên cứu cũng cung cấp các dữ liệu khoa học về tác dụng giảm đau, chống viêm của miếng dán chứa cao ớt, từ đó mở ra cơ hội phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng. Luận án đã xây dựng được tiêu chuẩn cơ sở và đánh giá độ ổn định của cao định chuẩn Ớt và miếng dán, đây là những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực kiểm nghiệm và đảm bảo chất lượng thuốc.

Nghiên cứu đề xuất cần có thêm các nghiên cứu lâm sàng để đánh giá hiệu quả và an toàn của miếng dán trên người. Cần có thêm các nghiên cứu về cải tiến công thức và kỹ thuật bào chế để tăng cường hiệu quả và giảm thiểu tác dụng phụ của miếng dán. Nghiên cứu khuyến nghị cần có sự hợp tác giữa các nhà khoa học, nhà sản xuất và các cơ quan quản lý để đưa các sản phẩm giảm đau có nguồn gốc từ dược liệu Việt Nam ra thị trường.