Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu bào chế, đánh giá sinh khả dụng, độc tính và tác dụng bảo vệ tế bào gan của phytosome silybin

• Tác giả: Đặng Trường Giang
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Hữu Mỹ
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Công nghệ dược phẩm và bào chế thuốc
• Đề tài: Nghiên Cứu Bào Chế, Đánh Giá Sinh Khả Dụng, Độc Tính Và Tác Dụng Bảo Vệ Gan Của Phytosome Silybin
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ SILYBIN
• 1.1. Công thức hóa học
• 1.2. Dược động học
• 1.3. Công dụng, liều dùng, tác dụng không mong muốn
• 1.4. Một số biện pháp cải thiện sinh khả dụng đường uống của silybin
• 1.5. Thành phần của phytosome
• 1.6. Ưu, nhược điểm của phytosome
• 1.7. Phương pháp bào chế phytosome
• 1.8. Các chỉ tiêu đánh giá phytosome
• 1.9. Một số nghiên cứu về bào chế phytosome silybin
• 1.10. MỘT SỐ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ SINH KHẢ DỤNG VÀ TÁC DỤNG BẢO VỆ TẾ BÀO GAN CỦA PHYTOSOME
• 1.10.1. Nội dung đánh giá sinh khả dụng của phytosome
• 1.10.2. Nội dung đánh giá tác dụng bảo vệ gan của phytosome
• 2. CHƯƠNG 2: NGUYÊN VẬT LIỆU, THIẾT BỊ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ THIẾT BỊ NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Nguyên vật liệu
• 2.1.2. Thiết bị nghiên cứu
• 2.1.3. Động vật thí nghiệm
• 2.1.4. Địa điểm thực hiện nghiên cứu
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu bào chế phytosome silybin
• 2.2.2. Nghiên cứu đánh giá sinh khả dụng, độc tính cấp, bán trường diễn và tác dụng bảo vệ tế bào gan của phytosome silybin
• 2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. KẾT QUẢ BÀO CHẾ PHYTOSOME SILYBIN
• 3.1.1. Kết quả nghiên cứu một số tính chất của silybin và phospholipid
• 3.1.2. Kết quả nghiên cứu bào chế phytosome silybin quy mô phòng thí nghiệm
• 3.1.3. Kết quả bào chế, đánh giá một số đặc tính và chỉ tiêu chất lượng của phytosome silybin ở quy mô 150g/mẻ
• 3.1.4. Theo dõi độ ổn định của phytosome silybin
• 3.2. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ SINH KHẢ DỤNG, ĐỘC TÍNH VÀ TÁC DỤNG BẢO VỆ TẾ BÀO GAN CỦA PHYTOSOME SILYBIN
• 3.2.1. Kết quả đánh giá sinh khả dụng của phytosome silybin
• 3.2.2. Kết quả đánh giá tác dụng độc tính cấp và độc tính bán trường diễn của phytosome silybin trên thực nghiệm
• 3.2.3. Kết quả nghiên cứu tác dụng bảo vệ tế bào gan của phytosome silybin trên chuột cống trắng thực nghiệm
• 4. CHƯƠNG 4: VỀ NGHIÊN CỨU BÀO CHẾ PHYTOSOME SILYBIN
• 4.1. Về nghiên cứu một số tính chất của silybin và phospholipid
• 4.2. Về nghiên cứu bào chế phytosome silybin quy mô phòng thí nghiệm
• 4.3. Về đánh giá một số đặc tính của phytosome silybin
• 4.4. Về theo dõi độ ổn định của phytosome silybin
• 4.5. VỀ ĐÁNH GIÁ SINH KHẢ DỤNG, ĐỘC TÍNH VÀ TÁC DỤNG BẢO VỆ TẾ BÀO GAN CỦA PHYTOSOME SILYBIN
• 4.5.1. Về đánh giá sinh khả dụng của phytosome silybin
• 4.5.2. Về đánh giá độc tính của phytosome silybin
• 4.5.3. Về đánh giá tác dụng bảo vệ tế bào gan của phytosome silybin
• 4.6. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• KẾT LUẬN
• KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Bào chế silybin

Nghiên cứu tập trung vào bào chế silybin dưới dạng phytosome silybin, một phương pháp mới nhằm cải thiện độ tan và sinh khả dụng của silybin. Quy trình bào chế bao gồm việc kết hợp silybin với phospholipid, cụ thể là phosphatidyl cholin (PC), để tạo thành tiểu phân có cấu trúc tương tự màng tế bào. Các yếu tố như tỷ lệ mol silybin:PC, dung môi phản ứng, nhiệt độ và thời gian phản ứng được tối ưu hóa để đạt hiệu suất phytosome hóa cao nhất. Kết quả cho thấy phytosome silybin có độ tan trong nước và tính ổn định tốt hơn so với silybin nguyên chất.

1.1. Tối ưu hóa quy trình bào chế

Quy trình bào chế phytosome silybin được tối ưu hóa bằng cách điều chỉnh các thông số như tỷ lệ mol silybin:PC, loại dung môi, nhiệt độ và thời gian phản ứng. Kết quả cho thấy tỷ lệ mol 1:1 và sử dụng dung môi ethanol mang lại hiệu suất phytosome hóa cao nhất. Nhiệt độ phản ứng tối ưu là 50°C, và thời gian phản ứng là 2 giờ. Các thông số này đảm bảo phytosome silybin có độ tan và tính ổn định tốt.

1.2. Đánh giá chất lượng phytosome silybin

Chất lượng của phytosome silybin được đánh giá thông qua các chỉ tiêu như kích thước tiểu phân, chỉ số đa phân tán (PDI), thế Zeta và hiệu suất phytosome hóa (EE%). Kết quả cho thấy kích thước tiểu phân trung bình là 150 nm, PDI < 0.3, và EE% đạt trên 90%. Các chỉ tiêu này chứng minh phytosome silybin có chất lượng cao và phù hợp cho ứng dụng dược phẩm.

II. Đánh giá sinh khả dụng

Nghiên cứu đánh giá sinh khả dụng của phytosome silybin so với silybin nguyên chất trên mô hình động vật. Kết quả cho thấy phytosome silybin có sinh khả dụng cao hơn đáng kể, với diện tích dưới đường cong nồng độ-thời gian (AUC) tăng gấp 2.5 lần so với silybin nguyên chất. Điều này chứng minh rằng phytosome silybin cải thiện đáng kể khả năng hấp thu và phân bố của silybin trong cơ thể.

2.1. Phương pháp đánh giá sinh khả dụng

Phương pháp đánh giá sinh khả dụng được thực hiện bằng cách đo nồng độ silybin trong huyết tương sau khi uống phytosome silybin và silybin nguyên chất. Các thông số dược động học như AUC, Cmax, và Tmax được tính toán để so sánh hiệu quả hấp thu giữa hai dạng bào chế.

2.2. Kết quả đánh giá sinh khả dụng

Kết quả cho thấy phytosome silybin có AUC cao hơn 2.5 lần so với silybin nguyên chất, chứng tỏ khả năng hấp thu và phân bố tốt hơn. Điều này khẳng định hiệu quả của phytosome silybin trong việc cải thiện sinh khả dụng của silybin.

III. Độc tính silybin

Nghiên cứu đánh giá độc tính của phytosome silybin trên mô hình động vật cho thấy không có dấu hiệu độc tính cấp hoặc bán trường diễn ở liều điều trị. Các chỉ số sinh hóa và mô bệnh học gan, thận đều trong giới hạn bình thường, chứng tỏ phytosome silybin an toàn khi sử dụng.

3.1. Đánh giá độc tính cấp

Đánh giá độc tính cấp được thực hiện bằng cách quan sát các triệu chứng lâm sàng và tử vong ở động vật sau khi dùng liều cao phytosome silybin. Kết quả cho thấy không có dấu hiệu độc tính cấp, chứng tỏ tính an toàn của sản phẩm.

3.2. Đánh giá độc tính bán trường diễn

Đánh giá độc tính bán trường diễn được thực hiện trong 28 ngày, với các chỉ số sinh hóa và mô bệnh học được theo dõi. Kết quả cho thấy không có thay đổi đáng kể, khẳng định phytosome silybin an toàn khi sử dụng dài hạn.

IV. Tác dụng bảo vệ gan

Nghiên cứu chứng minh phytosome silybin có tác dụng bảo vệ gan mạnh mẽ trên mô hình chuột bị nhiễm độc gan. Kết quả cho thấy phytosome silybin làm giảm đáng kể nồng độ AST và ALT trong huyết tương, đồng thời cải thiện cấu trúc mô gan. Điều này khẳng định hiệu quả của phytosome silybin trong việc bảo vệ và phục hồi tế bào gan.

4.1. Cơ chế bảo vệ gan

Cơ chế bảo vệ gan của phytosome silybin liên quan đến khả năng chống oxy hóa và ức chế quá trình viêm. Silybin trong phytosome silybin giúp giảm stress oxy hóa và ngăn chặn sự hủy hoại tế bào gan do các tác nhân độc hại.

4.2. Kết quả đánh giá tác dụng bảo vệ gan

Kết quả cho thấy phytosome silybin làm giảm đáng kể nồng độ AST và ALT trong huyết tương, đồng thời cải thiện cấu trúc mô gan. Điều này chứng minh hiệu quả bảo vệ gan của phytosome silybin trên mô hình thực nghiệm.