Đánh giá tác dụng bài thuốc đại tràng HV trong điều trị hội chứng ruột kích thích trên động vật

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Tổng quan về hội chứng ruột kích thích

2.1.1. Theo y học hiện đại

2.1.1.1. Khái niệm

2.1.1.2. Sinh lý đại tràng

2.1.1.3. Phân loại

2.1.1.4. Cơ chế bệnh sinh

2.1.1.4.1. Tăng nhận cảm nội tạng

2.1.1.4.2. Rối loạn vận động bất thường của ruột

2.1.1.4.3. Thay đổi sự chịu đựng của ruột

2.1.2. Theo y học cổ truyền

2.1.2.1. Bệnh danh

2.1.2.2. Bệnh nguyên bệnh cơ

2.2. Tổng quan về thuốc điều trị hội chứng ruột kích thích

2.2.1. Thuốc y học hiện đại

2.2.1.1. Thuốc chống co thắt

2.2.1.2. Thuốc điều hoà chức năng vận động đường tiêu hoá

2.2.1.3. Thuốc chống trầm cảm

2.2.1.4. Thuốc kháng thụ thể 5-HT3

2.2.1.5. Thuốc chống tiêu chảy

2.2.1.6. Thuốc chống táo bón

2.2.2. Thuốc y học cổ truyền

2.2.2.1. Trên thực nghiệm

2.2.2.2. Trên lâm sàng

2.3. Tổng quan về bài thuốc “Đại tràng - HV” sử dụng trong nghiên cứu

2.3.1. Thành phần bài thuốc

2.3.2. Phân tích cơ chế tác dụng của bài thuốc “Đại tràng - HV”

2.3.2.1. Theo dược lý học hiện đại

2.4. Tổng quan về các mô hình gây hội chứng ruột kích thích trên thực nghiệm được sử dụng phổ biến hiện nay

2.4.1. Mô hình gây hội chứng ruột kích thích bằng stress

2.4.2. Mô hình gây hội chứng ruột kích thích bằng TNBS

2.4.3. Mô hình gây hội chứng ruột kích thích bằng acid acetic

2.4.4. Mô hình gây hội chứng ruột kích thích kèm viêm ruột bằng ấu trùng Trichinella spiralis

2.4.5. Mô hình gây hội chứng ruột kích thích bằng dầu mù tạt sử dụng trong nghiên cứu

3. CHẤT LIỆU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Chất liệu nghiên cứu

3.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

3.3. Động vật thí nghiệm

3.4. Phương tiện và hóa chất sử dụng trong nghiên cứu

3.4.1. Phương tiện nghiên cứu

3.4.2. Hóa chất sử dụng trong nghiên cứu

3.4.3. Thuốc đối chứng sử dụng trong nghiên cứu

3.5. Phương pháp nghiên cứu

3.5.1. Đánh giá tác dụng giảm nhu động ruột

3.5.2. Đánh giá sự hấp thu nước và điện giải

3.5.3. Đánh giá tác dụng phục hồi tổn thương hội chứng ruột kích thích gây ra do mù tạt (isothiocianat) trên chuột nhắt trắng

3.5.4. Phương pháp xử lý số liệu

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

4.1. Đánh giá tác dụng giảm nhu động ruột, tái hấp thu nước và các ion của bài thuốc “Đại tràng - HV” trên động vật thực nghiệm

4.1.1. Đánh giá tác dụng làm giảm nhu động ruột của “Đại tràng - HV” trên ruột thỏ cô lập

4.1.2. Tác dụng của “Đại tràng - HV” lên nhu động ruột thông qua độ di động của chất chỉ thị màu trong lòng ruột nhắt trắng

4.1.3. Đánh giá tác dụng của “Đại tràng - HV” lên thể tích dịch và nồng độ các ion trong đoạn ruột ếch bị thắt

4.2. Đánh giá tác dụng phục hồi tổn thương hội chứng ruột kích thích trên động vật thực nghiệm

4.2.1. Ảnh hưởng của “Đại tràng - HV” lên sự phát triển cân nặng của chuột gây hội chứng ruột kích thích

4.2.2. Ảnh hưởng của “Đại tràng - HV” trên nhu động ruột thông qua độ di động của chất chỉ thị màu trong lòng ruột

4.2.3. Ảnh hưởng của “Đại tràng - HV” lên chỉ số đại thể đại tràng chuột

4.2.4. Ảnh hưởng của “Đại tràng - HV” lên chỉ số vi thể đại tràng chuột

4.2.5. Hình ảnh vi thể đại tràng các lô chuột nghiên cứu tại thời điểm kết thúc nghiên cứu

4.3. Phân tích đánh giá chung về bài thuốc

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tổng quan về hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn chức năng của hệ tiêu hóa, thường biểu hiện bằng đau bụng và thay đổi thói quen đại tiện. Các triệu chứng bao gồm tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai, không kèm theo tổn thương thực thể tại đại tràng. Theo tiêu chuẩn Rome IV, IBS được phân loại thành bốn thể: IBS-D (tiêu chảy chiếm ưu thế), IBS-C (táo bón chiếm ưu thế), IBS-M (phân hỗn hợp) và IBS-U (không xác định). Nguyên nhân của hội chứng này thường liên quan đến rối loạn vận động đại tràng và tình trạng tâm lý. Tăng nhận cảm nội tạng và rối loạn vận động bất thường của ruột là những yếu tố chính trong cơ chế bệnh sinh của IBS. Việc hiểu rõ về hội chứng này là cần thiết để phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả.

1.1. Cơ chế bệnh sinh

Cơ chế bệnh sinh của hội chứng ruột kích thích liên quan đến nhiều yếu tố. Tăng nhận cảm nội tạng dẫn đến cảm giác đau tạng do kích thích các receptor cơ học. Rối loạn vận động bất thường của ruột có thể xảy ra ở các đoạn khác nhau, gây ra tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón. Sự gia tăng quá mức phản ứng của ống tiêu hóa với các stress tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng. Các yếu tố như viêm nhiễm tiêu hóa trong tiền sử và không dung nạp với một số thức ăn có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng của IBS.

II. Tổng quan về bài thuốc Đại tràng HV

Bài thuốc 'Đại tràng - HV' được xây dựng dựa trên bài thuốc cổ phương 'Hương sa lục quân', với sự bổ sung của Bạch thược và Thần khúc. Mục tiêu chính của bài thuốc là hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích bằng cách cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm triệu chứng. Thành phần của bài thuốc có tác dụng kiện tỳ, ích khí, và điều lý khí cơ, giúp giảm đau bụng và cải thiện tình trạng đại tiện. Nghiên cứu về bài thuốc này không chỉ nhằm đánh giá hiệu quả điều trị mà còn tìm hiểu cơ chế tác dụng của nó trên động vật thực nghiệm.

2.1. Thành phần và cơ chế tác dụng

Thành phần chính của bài thuốc 'Đại tràng - HV' bao gồm Trần bì, Bán hạ, và các thảo dược khác. Trần bì có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp bài khí và tăng tiết dịch vị. Bán hạ chứa nhiều alkaloid và amino acid, có tác dụng cầm nôn và giảm đầy bụng. Các thành phần này kết hợp với nhau để tạo ra tác dụng hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích, giúp cải thiện tình trạng bệnh nhân một cách hiệu quả.

III. Đánh giá tác dụng của bài thuốc Đại tràng HV

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bài thuốc 'Đại tràng - HV' có tác dụng giảm nhu động ruột, tái hấp thu nước và các ion, đồng thời phục hồi tổn thương do hội chứng ruột kích thích gây ra. Kết quả cho thấy bài thuốc này không chỉ làm giảm triệu chứng mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Việc đánh giá tác dụng của bài thuốc trên động vật thực nghiệm cho thấy tính khả thi và hiệu quả của nó trong điều trị hội chứng ruột kích thích.

3.1. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy bài thuốc 'Đại tràng - HV' có tác dụng rõ rệt trong việc giảm nhu động ruột và cải thiện tình trạng đại tiện. Các chỉ số đánh giá như thể tích dịch và nồng độ các ion trong ruột cũng cho thấy sự cải thiện đáng kể. Điều này chứng tỏ rằng bài thuốc không chỉ có tác dụng điều trị triệu chứng mà còn hỗ trợ phục hồi chức năng tiêu hóa, mang lại lợi ích cho bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích.

Luận văn thạc sĩ: Đánh giá tác dụng của bài thuốc đại tràng HV trong điều trị hội chứng ruột kích thích