Luận án tiến sĩ về bào chế và sinh khả dụng viên nén quetiapin 200 mg

Quetiapin là một loại thuốc chống loạn thần không điển hình, thuộc nhóm thế hệ mới, có cấu trúc hóa học tương tự như clozapin và olanzapin. Thuốc này hoạt động bằng cách đối kháng tại các thụ thể serotonin và dopamin, cụ thể là D2 và 5-HT2. Quetiapin có khoảng trị liệu rộng từ 150 đến 750 mg/ngày, với nồng độ đỉnh huyết tương đạt được sau khoảng 1,5 giờ. Tuy nhiên, thời gian bán thải của thuốc khá ngắn, khoảng 6-7 giờ, dẫn đến việc bệnh nhân cần phải dùng thuốc nhiều lần trong ngày. Điều này có thể gây khó khăn trong việc tuân thủ liệu trình điều trị, đặc biệt là ở những bệnh nhân có triệu chứng lẫn lộn hoặc ảo giác. Do đó, việc phát triển dạng thuốc giải phóng kéo dài (GPKD) cho quetiapin là cần thiết nhằm cải thiện hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ.

Quetiapin fumarat, dạng muối của quetiapin, có tính chất lý hóa đặc trưng. Nó tan kém trong nước và độ tan phụ thuộc vào pH môi trường. Ở pH thấp, quetiapin tan tốt hơn, trong khi ở pH cao, độ tan giảm đáng kể. Quetiapin được hấp thu tốt và gắn kết với protein huyết tương khoảng 83%. Dược động học của quetiapin không khác nhau giữa nam và nữ, nhưng có sự khác biệt ở người cao tuổi và bệnh nhân suy thận. Thời gian bán thải của quetiapin khoảng 6-7 giờ, và thuốc chủ yếu được chuyển hóa qua gan. Việc hiểu rõ về dược động học của quetiapin là rất quan trọng trong việc phát triển các dạng bào chế mới nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị.

Nghiên cứu này tập trung vào việc xây dựng công thức và quy trình bào chế viên nén quetiapin 200 mg giải phóng kéo dài. Mục tiêu là tạo ra sản phẩm có độ hòa tan tương đương với thuốc đối chiếu Seroquel XR 200 mg. Quy trình bào chế được nâng cấp lên cỡ lô 20.000 viên, đồng thời xây dựng tiêu chuẩn chất lượng và theo dõi độ ổn định của sản phẩm. Kết quả nghiên cứu cho thấy viên nén quetiapin GPKD có khả năng giải phóng dược chất ổn định và hiệu quả trong việc duy trì nồng độ thuốc trong huyết tương, từ đó cải thiện tuân thủ điều trị cho bệnh nhân.

Đánh giá sinh khả dụng của viên nén quetiapin 200 mg GPKD được thực hiện và so sánh với thuốc đối chiếu Seroquel XR 200 mg trong hai tình trạng đói và no. Kết quả cho thấy sinh khả dụng của viên nén quetiapin GPKD có sự tương đồng với thuốc đối chiếu, cho thấy tính hiệu quả và an toàn của sản phẩm. Việc so sánh này không chỉ giúp khẳng định chất lượng của viên nén quetiapin mà còn mở ra hướng đi mới cho việc phát triển các dạng thuốc GPKD tại Việt Nam.

Nghiên cứu bào chế viên nén quetiapin 200 mg GPKD không chỉ góp phần nâng cao chất lượng thuốc trong nước mà còn đáp ứng nhu cầu điều trị lâu dài cho bệnh nhân rối loạn tâm thần. Sản phẩm này có thể giúp giảm thiểu tình trạng quên dùng thuốc và tăng cường tuân thủ điều trị, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Việc phát triển các dạng thuốc GPKD là một bước tiến quan trọng trong ngành dược phẩm, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu điều trị các bệnh tâm thần ngày càng gia tăng.