## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, việc thành thạo tiếng Anh trở thành một lợi thế quan trọng đối với người học, đặc biệt là sinh viên các trường không chuyên tiếng Anh như trường Cao đẳng Cơ khí – Luyện kim. Theo ước tính, khoảng 62,5% sinh viên năm nhất tại trường nhận thức từ vựng đóng vai trò rất quan trọng trong việc học tiếng Anh. Tuy nhiên, sinh viên gặp nhiều khó khăn trong việc học và sử dụng từ vựng do thiếu kinh nghiệm và phương pháp học hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát việc áp dụng các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ (task-based reading activities) để nâng cao vốn từ vựng cho sinh viên năm nhất tại trường, đồng thời đánh giá thái độ của sinh viên và giáo viên về phương pháp này. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi 10 tiết học tại trường Cao đẳng Cơ khí – Luyện kim, tỉnh Thái Nguyên, với sự tham gia của 40 sinh viên năm nhất, 3 giáo viên tiếng Anh và 1 trưởng bộ môn tiếng Anh. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp giải pháp nâng cao hiệu quả học từ vựng, góp phần cải thiện kỹ năng giao tiếp và học thuật cho sinh viên, đồng thời hỗ trợ giáo viên trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về phương pháp học tập dựa trên nhiệm vụ (Task-Based Learning - TBL), được định nghĩa là phương pháp tập trung vào việc sử dụng ngôn ngữ một cách giao tiếp và có ý nghĩa, ưu tiên quá trình sử dụng ngôn ngữ hơn là chỉ luyện tập ngữ pháp (Richards & Rodgers, 2001; Ellis, 2000). Khung Willis (1996) gồm ba giai đoạn chính: giai đoạn chuẩn bị nhiệm vụ (pre-task), chu trình nhiệm vụ (task cycle) và tập trung ngôn ngữ (language focus) được áp dụng để thiết kế các hoạt động đọc nhằm nâng cao vốn từ vựng. Ngoài ra, nghiên cứu cũng vận dụng các khái niệm về trình tự dạy từ vựng gồm ba giai đoạn: trình bày (presenting), luyện tập (practicing) và ôn tập (revising) theo Gower (2005) và Thornbury (2002). Các kỹ thuật dạy từ vựng bao gồm phương pháp trực quan (hình ảnh, video), phương pháp diễn giải (định nghĩa, đồng nghĩa, trái nghĩa), và phương pháp khám phá (đoán nghĩa từ ngữ cảnh).

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed methods) kết hợp cả định lượng và định tính nhằm thu thập và phân tích dữ liệu một cách toàn diện. Cỡ mẫu gồm 40 sinh viên năm nhất được chọn ngẫu nhiên, 3 giáo viên và 1 trưởng bộ môn tiếng Anh tại trường Cao đẳng Cơ khí – Luyện kim. Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ chính: bảng hỏi (questionnaire) với 40 sinh viên, phỏng vấn sâu (in-depth interview) với 3 giáo viên và 1 trưởng bộ môn, và quan sát lớp học (classroom observation) trong 10 tiết học do 5 giáo viên giảng dạy. Thời gian thu thập dữ liệu kéo dài trong 4 tuần từ giữa tháng 5 đến giữa tháng 6 năm 2019. Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel, trong khi dữ liệu định tính được phân tích nội dung nhằm làm rõ quan điểm và thái độ của người tham gia nghiên cứu.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Hiệu quả của hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ:** 96% sinh viên đánh giá phương pháp này hiệu quả trong việc nâng cao vốn từ vựng, giúp họ hiểu rõ hơn về nghĩa và cách sử dụng từ, đồng thời tăng cơ hội giao tiếp (87% sinh viên đồng ý).  
2. **Thái độ của sinh viên:** 62,5% sinh viên cho rằng từ vựng rất quan trọng trong học tiếng Anh; 87,5% sinh viên đánh giá cao việc sử dụng các hoạt động như đoán nghĩa từ ngữ cảnh, hình ảnh minh họa trong quá trình học từ vựng.  
3. **Tần suất và kỹ thuật giảng dạy:** 100% giáo viên sử dụng phương pháp dịch nghĩa khi trình bày từ mới; 87,5% sử dụng hình ảnh; 30% áp dụng đoán nghĩa từ ngữ cảnh. Tuy nhiên, các hoạt động nhóm và cặp đôi chỉ được sử dụng "thỉnh thoảng" do hạn chế về quy mô lớp và cơ sở vật chất.  
4. **Khó khăn và hạn chế:** Thiếu tài liệu hỗ trợ và thiết bị giảng dạy hiện đại là rào cản lớn; một số giáo viên vẫn áp dụng phương pháp truyền thống, khiến hoạt động học tập trở nên nhàm chán và kém hiệu quả.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy việc áp dụng phương pháp học tập dựa trên nhiệm vụ trong các hoạt động đọc giúp sinh viên tăng cường vốn từ vựng một cách tự nhiên và hiệu quả hơn so với phương pháp truyền thống. Việc sử dụng hình ảnh, trò chơi và các hoạt động tương tác kích thích sự hứng thú và giảm bớt áp lực học tập. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với nghiên cứu của Kamalian (2017) và Sarani & Sahebi (2012) về tác động tích cực của TBL trong việc học từ vựng. Tuy nhiên, hạn chế về cơ sở vật chất và thói quen giảng dạy truyền thống vẫn là thách thức cần khắc phục. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ sử dụng các kỹ thuật dạy từ vựng và mức độ hài lòng của sinh viên, giúp minh họa rõ nét hiệu quả của phương pháp.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Tăng cường đào tạo giáo viên:** Tổ chức các khóa tập huấn về phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ, nâng cao kỹ năng thiết kế và triển khai các hoạt động đọc tương tác nhằm nâng cao vốn từ vựng. Mục tiêu đạt 80% giáo viên áp dụng thành thạo trong vòng 1 năm.  
2. **Cải thiện cơ sở vật chất:** Đầu tư trang thiết bị giảng dạy hiện đại như máy chiếu, máy tính, tài liệu đa phương tiện để hỗ trợ việc triển khai các hoạt động học tập sinh động, hiệu quả. Thực hiện trong vòng 2 năm với sự phối hợp của nhà trường và các đơn vị tài trợ.  
3. **Phát triển tài liệu học tập:** Xây dựng và biên soạn bộ tài liệu học tập dựa trên nhiệm vụ phù hợp với đặc thù sinh viên không chuyên tiếng Anh, giúp tăng tính thực tiễn và hấp dẫn. Thời gian hoàn thành dự kiến 1 năm.  
4. **Khuyến khích hoạt động nhóm và tương tác:** Thiết kế các hoạt động nhóm, cặp đôi trong lớp học để tăng cường giao tiếp và thực hành từ vựng, đồng thời giảm áp lực cá nhân cho sinh viên. Giáo viên cần được hướng dẫn kỹ năng quản lý lớp học hiệu quả để áp dụng.  
5. **Tăng cường phối hợp giữa giáo viên, sinh viên và quản lý:** Xây dựng cơ chế hợp tác chặt chẽ nhằm tạo môi trường học tập thuận lợi, khuyến khích sinh viên chủ động tham gia và giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Giáo viên tiếng Anh tại các trường cao đẳng, đại học:** Nghiên cứu cung cấp phương pháp và kỹ thuật giảng dạy từ vựng hiệu quả, giúp đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng đào tạo.  
2. **Sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh:** Là tài liệu tham khảo quý giá để hiểu rõ về ứng dụng phương pháp học tập dựa trên nhiệm vụ trong thực tế giảng dạy.  
3. **Nhà quản lý giáo dục và các đơn vị đào tạo:** Giúp hoạch định chính sách, đầu tư cơ sở vật chất và xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với xu hướng đổi mới phương pháp giảng dạy.  
4. **Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ học ứng dụng:** Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về hiệu quả của phương pháp task-based learning trong việc nâng cao vốn từ vựng cho sinh viên không chuyên.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Task-based learning là gì và tại sao lại hiệu quả trong dạy từ vựng?**  
Task-based learning là phương pháp học tập tập trung vào việc hoàn thành các nhiệm vụ giao tiếp thực tế, giúp người học sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên và có ý nghĩa. Phương pháp này giúp tăng cường sự tương tác và ghi nhớ từ vựng lâu dài thông qua ngữ cảnh thực tế.

2. **Phương pháp này có phù hợp với sinh viên không chuyên tiếng Anh không?**  
Có, đặc biệt phù hợp với sinh viên không chuyên vì giúp họ học từ vựng trong ngữ cảnh cụ thể, giảm áp lực học thuộc lòng và tăng sự tự tin khi sử dụng tiếng Anh.

3. **Những khó khăn khi áp dụng task-based learning trong thực tế là gì?**  
Khó khăn chính là thiếu tài liệu hỗ trợ, cơ sở vật chất hạn chế và thói quen giảng dạy truyền thống của giáo viên, cũng như quy mô lớp học lớn gây khó khăn trong quản lý hoạt động nhóm.

4. **Làm thế nào để giáo viên có thể thiết kế các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ hiệu quả?**  
Giáo viên cần hiểu rõ mục tiêu bài học, lựa chọn nhiệm vụ phù hợp với trình độ và sở thích của sinh viên, kết hợp các kỹ thuật trình bày, luyện tập và ôn tập từ vựng đa dạng, đồng thời tạo môi trường học tập tích cực.

5. **Task-based learning có thể áp dụng cho các kỹ năng ngôn ngữ khác ngoài từ vựng không?**  
Có, phương pháp này có thể áp dụng hiệu quả cho các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, giúp người học phát triển toàn diện khả năng sử dụng ngôn ngữ.

## Kết luận

- Việc áp dụng các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ giúp nâng cao vốn từ vựng cho sinh viên năm nhất trường Cao đẳng Cơ khí – Luyện kim một cách hiệu quả và bền vững.  
- Phần lớn sinh viên nhận thức rõ tầm quan trọng của từ vựng và đánh giá cao phương pháp học tập dựa trên nhiệm vụ.  
- Giáo viên cần được đào tạo và hỗ trợ để đổi mới phương pháp giảng dạy, đồng thời cải thiện cơ sở vật chất để triển khai hiệu quả các hoạt động học tập.  
- Nghiên cứu góp phần làm rõ thực trạng và đề xuất giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh tại các trường không chuyên.  
- Đề nghị các bên liên quan phối hợp chặt chẽ để triển khai các khuyến nghị, hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực tiếng Anh cho sinh viên trong thời gian tới.

**Hành động tiếp theo:** Các nhà quản lý giáo dục và giáo viên nên bắt đầu triển khai các khóa đào tạo về task-based learning và đầu tư cơ sở vật chất phù hợp để nâng cao hiệu quả giảng dạy tiếng Anh.