Thay Đổi Nhận Thức Về Đột Quỵ Não Của Người Cao Tuổi Tại Xã Giao Lạc - Giao Thủy, Nam Định

• Tác giả: Đinh Thị Yến
• Người hướng dẫn: TS. Trương Tuấn Anh
• Trường học: Trường Đại Học Điều Dưỡng Nam Định
• Chuyên ngành: Điều dưỡng
• Đề tài: Thay Đổi Nhận Thức Về Đột Quỵ Não Ở Người Cao Tuổi Tại Giao Lạc, Nam Định
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Nam Định

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
• ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đại cương đột quỵ não
• 1.2. Định nghĩa và phân loại đột quỵ não
• 1.3. Dịch tễ học của đột quỵ não
• 1.4. Các dấu hiệu báo động đột quỵ não
• 1.5. Các yếu tố nguy cơ
• 1.6. Dự phòng
• 1.7. Những phương hướng điều trị đột quỵ hiện nay
• 1.8. Chăm sóc người bệnh đột quỵ não
• 1.9. Đột quỵ não ở người cao tuổi
• 1.10. Khái niệm người cao tuổi
• 1.11. Thực trạng đột quỵ não và nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi
• 1.12. Một số nội dung can thiệp giáo dục cho người cao tuổi
• 1.13. Một số nghiên cứu liên quan đến nhận thức và các yếu tố liên quan đến nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi
• 1.14. Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.5. Thu thập số liệu
• 2.6. Quy trình can thiệp
• 2.7. Các biến số nghiên cứu
• 2.8. Thước đo, tiêu chuẩn đánh giá
• 2.9. Xử lý và phân tích số liệu
• 2.10. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Thực trạng nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi trước can thiệp
• 3.3. Thay đổi kiến thức về đột quỵ não của người cao tuổi trước và sau can thiệp
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thực trạng nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi trước can thiệp
• 4.2. Một số yếu tố liên quan đến nhận thức đột quỵ của người cao tuổi
• 4.3. Thay đổi nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi trước và sau can thiệp
• 4.4. Thay đổi nhận thức của người cao tuổi về cơ quan tổn thương của đột quỵ não
• 4.5. Thay đổi nhận thức của người cao tuổi về các yếu tố nguy cơ của đột quỵ não
• 4.6. Thay đổi nhận thức của người cao tuổi về các dấu hiệu cảnh báo của đột quỵ não
• 4.7. Thay đổi nhận thức của người cao tuổi về dự phòng của đột quỵ não
• 4.8. Thay đổi nhận thức của người cao tuổi về hành động khi gặp trường hợp nghi ngờ đột quỵ não
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1: Phiếu khảo sát
• Phụ lục 2: Tài liệu sử dụng can thiệp giáo dục
• Phụ lục 3: Bản đồng thuận
• Phụ lục 4: Danh sách đối tượng tham gia nghiên cứu
• Phụ lục 5: Biên bản bảo vệ luận văn Thạc sĩ
• Phụ lục 6: Biên bản chỉnh sửa luận văn sau bảo vệ

I. Tổng Quan Về Đột Quỵ Não ở Người Cao Tuổi Giao Lạc

Đột quỵ não là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt đối với người cao tuổi. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người bị đột quỵ, trong đó 5 triệu người tử vong và 5 triệu người khác phải sống chung với di chứng. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc đột quỵ não đang gia tăng đáng báo động ở cả hai giới và các lứa tuổi. Việc nâng cao nhận thức về đột quỵ là vô cùng quan trọng để giảm thiểu nguy cơ và cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá và cải thiện nhận thức về đột quỵ não ở người cao tuổi tại xã Giao Lạc, Nam Định, một khu vực có tỷ lệ người cao tuổi đáng kể.

1.1. Định Nghĩa và Phân Loại Đột Quỵ Não Kiến Thức Cốt Lõi

Đột quỵ não, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, được định nghĩa là sự xuất hiện đột ngột của các thiếu sót chức năng thần kinh, thường khu trú, tồn tại quá 24 giờ hoặc gây tử vong trong vòng 24 giờ. Bệnh bao gồm hai loại chính: thiếu máu não (do tắc nghẽn mạch máu) và chảy máu não (do vỡ mạch máu). Trong đó, thiếu máu não chiếm khoảng 85% các trường hợp. Việc hiểu rõ định nghĩa và phân loại đột quỵ là bước đầu tiên để nhận biết và ứng phó kịp thời.

1.2. Dịch Tễ Học Đột Quỵ Não Thực Trạng Đáng Báo Động

Đột quỵ não là một bệnh lý thần kinh phổ biến trên toàn thế giới, đặc biệt ở người cao tuổi. Mặc dù những tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị đã giúp giảm tỷ lệ tử vong, nhưng tỷ lệ mắc bệnh và tàn phế do đột quỵ vẫn còn cao. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 trường hợp đột quỵ, trong đó 90% người bệnh phải chịu di chứng nặng nề. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường các biện pháp phòng ngừa và nâng cao nhận thức cộng đồng.

II. Thách Thức Thiếu Nhận Thức Về Đột Quỵ ở Giao Lạc

Mặc dù đột quỵ não là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng nhận thức về bệnh này trong cộng đồng, đặc biệt là ở người cao tuổi tại các vùng nông thôn như Giao Lạc, vẫn còn hạn chế. Nhiều người không biết về các yếu tố nguy cơ, dấu hiệu cảnh báo sớm, và tầm quan trọng của việc cấp cứu kịp thời. Điều này dẫn đến việc chậm trễ trong việc đưa bệnh nhân đến bệnh viện, làm giảm hiệu quả điều trị và tăng nguy cơ tàn tật. Nghiên cứu này nhằm xác định những lỗ hổng trong nhận thức về đột quỵ ở người cao tuổi tại Giao Lạc, từ đó đề xuất các giải pháp can thiệp phù hợp.

2.1. Các Dấu Hiệu Báo Động Đột Quỵ Não Nhận Biết Để Cứu Sống

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ là yếu tố then chốt để cứu sống bệnh nhân và giảm thiểu di chứng. Các dấu hiệu này bao gồm: tê yếu nửa mặt, tay hoặc chân; rối loạn nói hoặc nhận thức; nhìn mờ hoặc mất thị lực; chóng mặt, mất thăng bằng; và đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, nhiều người cao tuổi không nhận biết được các dấu hiệu này, hoặc chủ quan cho rằng đó chỉ là những triệu chứng thông thường của tuổi già.

2.2. Các Yếu Tố Nguy Cơ Đột Quỵ Não Hiểu Để Phòng Ngừa

Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ não bao gồm: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, tăng lipid máu, hút thuốc lá, nghiện rượu, béo phì, và tiền sử gia đình có người bị đột quỵ. Nhiều người cao tuổi không nhận thức được tầm quan trọng của việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ này, hoặc không có điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế để được tư vấn và điều trị.

2.3. Thời Gian Vàng Trong Điều Trị Đột Quỵ Cấp Cứu Kịp Thời

Thời gian vàng trong điều trị đột quỵ là 3-4.5 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Nếu bệnh nhân được đưa đến bệnh viện và được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết trong khoảng thời gian này, khả năng phục hồi sẽ cao hơn rất nhiều. Tuy nhiên, do thiếu nhận thức và chậm trễ trong việc đưa bệnh nhân đến bệnh viện, nhiều người đã bỏ lỡ cơ hội điều trị hiệu quả.

III. Cách Nâng Cao Nhận Thức Về Đột Quỵ cho Người Cao Tuổi

Để cải thiện nhận thức về đột quỵ ở người cao tuổi tại Giao Lạc, cần triển khai các chương trình giáo dục sức khỏe toàn diện và phù hợp với đặc điểm văn hóa, trình độ dân trí của địa phương. Các chương trình này cần tập trung vào việc cung cấp thông tin về các yếu tố nguy cơ, dấu hiệu cảnh báo sớm, và tầm quan trọng của việc cấp cứu kịp thời. Ngoài ra, cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan y tế, chính quyền địa phương, và các tổ chức xã hội để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của các chương trình.

3.1. Giáo Dục Sức Khỏe Cộng Đồng Phương Pháp Truyền Thông Hiệu Quả

Tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo, và phát tờ rơi, áp phích tại các địa điểm công cộng như nhà văn hóa, trạm y tế, và chợ để cung cấp thông tin về đột quỵ não cho người cao tuổi. Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, và hình ảnh minh họa sinh động để thu hút sự chú ý và tăng khả năng tiếp thu thông tin. Mời các chuyên gia y tế đến chia sẻ kinh nghiệm và giải đáp thắc mắc của người dân.

3.2. Tăng Cường Vai Trò Của Y Tế Cơ Sở Tiếp Cận Gần Gũi

Nâng cao năng lực cho cán bộ y tế xã, phường trong việc tư vấn, khám sàng lọc, và phát hiện sớm các trường hợp có nguy cơ cao bị đột quỵ não. Tổ chức các đợt khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi để kiểm tra huyết áp, đường huyết, và các yếu tố nguy cơ khác. Xây dựng mạng lưới cộng tác viên y tế để tuyên truyền, vận động người dân tham gia các chương trình phòng ngừa đột quỵ.

3.3. Sử Dụng Các Kênh Truyền Thông Đa Dạng Lan Tỏa Thông Tin

Phát sóng các chương trình truyền hình, radio, và đăng tải các bài viết trên báo chí, trang web, và mạng xã hội để cung cấp thông tin về đột quỵ não cho cộng đồng. Sử dụng các hình thức truyền thông sáng tạo như video clip, infographic, và trò chơi tương tác để tăng tính hấp dẫn và dễ nhớ. Khuyến khích người dân chia sẻ thông tin với gia đình, bạn bè, và hàng xóm.

IV. Nghiên Cứu Thay Đổi Nhận Thức Sau Can Thiệp ở Giao Lạc

Nghiên cứu này đánh giá sự thay đổi nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi tại xã Giao Lạc sau khi được can thiệp giáo dục sức khỏe. Kết quả cho thấy, sau can thiệp, tỷ lệ nhận thức đúng về các dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ của đột quỵ đã tăng lên đáng kể. Điều này chứng tỏ rằng các chương trình giáo dục sức khỏe có thể mang lại hiệu quả tích cực trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng và cải thiện hành vi phòng ngừa đột quỵ.

4.1. Kết Quả Trước Can Thiệp Thực Trạng Đáng Lo Ngại

Trước khi can thiệp, tỷ lệ nhận thức đúng về não là cơ quan tổn thương của đột quỵ não chỉ đạt 51.7%. Nhận thức về dấu hiệu cảnh báo đột quỵ ở mức độ đạt là 62.7%, trong đó 55% nhận thức tốt và 32.8% không đạt. Nhận thức về yếu tố nguy cơ đột quỵ não ở mức đạt là 66.7%, trong đó 55.6% nhận thức tốt và 33.3% không đạt. Chỉ có 72.2% đối tượng nhận thức đúng rằng khi gặp trường hợp nghi ngờ đột quỵ não, người đó cần được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

4.2. Kết Quả Sau Can Thiệp Sự Thay Đổi Tích Cực

Sau khi can thiệp truyền thông giáo dục sức khỏe, nhận thức của đối tượng nghiên cứu tăng lên rõ rệt. Tỷ lệ nhận thức đạt về các dấu hiệu đột quỵ não sau ngay can thiệp là 93.9% và sau một tháng là 94.4%. Tỷ lệ nhận thức đạt về các yếu tố nguy cơ ngay sau can thiệp là 96.6% và sau can thiệp một tháng là 94.4%. Điều này cho thấy hiệu quả rõ rệt của việc can thiệp giáo dục sức khỏe trong việc nâng cao nhận thức về đột quỵ não.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Chăm Sóc Sức Khỏe tại Giao Lạc

Kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng và triển khai các chương trình phòng ngừa đột quỵ não tại Giao Lạc và các vùng nông thôn khác. Các chương trình này cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng, tăng cường năng lực cho y tế cơ sở, và cải thiện hệ thống cấp cứu đột quỵ. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan y tế, chính quyền địa phương, và các tổ chức xã hội để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của các chương trình.

5.1. Xây Dựng Mạng Lưới Chăm Sóc Đột Quỵ Tiếp Cận Toàn Diện

Thiết lập hệ thống chăm sóc đột quỵ toàn diện từ cộng đồng đến bệnh viện, bao gồm: tuyên truyền, giáo dục sức khỏe; khám sàng lọc, phát hiện sớm; cấp cứu, vận chuyển; điều trị chuyên sâu; và phục hồi chức năng. Đảm bảo rằng mọi người dân đều có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc đột quỵ một cách nhanh chóng và hiệu quả.

5.2. Phục Hồi Chức Năng Sau Đột Quỵ Nâng Cao Chất Lượng Sống

Cung cấp các dịch vụ phục hồi chức năng cho bệnh nhân đột quỵ tại cộng đồng và bệnh viện, bao gồm: vật lý trị liệu, ngôn ngữ trị liệu, và tâm lý trị liệu. Hỗ trợ bệnh nhân và gia đình trong việc thích nghi với cuộc sống sau đột quỵ và tái hòa nhập cộng đồng.

VI. Kết Luận Tương Lai Của Phòng Ngừa Đột Quỵ ở Nam Định

Nâng cao nhận thức về đột quỵ não ở người cao tuổi là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách. Bằng cách triển khai các chương trình giáo dục sức khỏe hiệu quả, tăng cường năng lực cho y tế cơ sở, và xây dựng mạng lưới chăm sóc đột quỵ toàn diện, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ đột quỵ, cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân, và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng. Nghiên cứu này là một đóng góp nhỏ vào nỗ lực chung của ngành y tế và xã hội trong việc phòng ngừa và điều trị đột quỵ.

6.1. Tiếp Tục Nghiên Cứu và Đánh Giá Cải Tiến Liên Tục

Thực hiện các nghiên cứu tiếp theo để đánh giá hiệu quả của các chương trình phòng ngừa đột quỵ và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của người dân. Sử dụng kết quả nghiên cứu để cải tiến các chương trình và đảm bảo rằng chúng đáp ứng nhu cầu thực tế của cộng đồng.

6.2. Hợp Tác và Chia Sẻ Kinh Nghiệm Lan Tỏa Mô Hình

Tăng cường hợp tác giữa các cơ quan y tế, chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, và các chuyên gia trong lĩnh vực đột quỵ để chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. Xây dựng mô hình phòng ngừa đột quỵ hiệu quả và lan tỏa mô hình này đến các địa phương khác trong tỉnh Nam Định và trên cả nước.

Tổng quan nghiên cứu

Đột quỵ não là một trong những bệnh lý gây tử vong cao và để lại di chứng nặng nề, đứng hàng thứ ba sau ung thư và tim mạch trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng hơn 15 triệu người bị đột quỵ, trong đó hơn 5 triệu người tử vong và 5 triệu người bị tàn phế vĩnh viễn. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc đột quỵ não đang gia tăng đáng lo ngại, đặc biệt ở người cao tuổi. Tại Nam Định, năm 2015 có 1.297 người bệnh đột quỵ trên tổng số 34.322 người điều trị, chiếm 3,78%. Người cao tuổi là nhóm có nguy cơ cao mắc đột quỵ do sự suy giảm chức năng cơ thể và tỷ lệ mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch.

Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2017 tại xã Giao Lạc, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định nhằm đánh giá thực trạng nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi và sự thay đổi nhận thức sau can thiệp giáo dục sức khỏe. Mục tiêu cụ thể là mô tả nhận thức về cơ quan tổn thương, dấu hiệu cảnh báo, yếu tố nguy cơ và hành động khi gặp trường hợp nghi ngờ đột quỵ, đồng thời đánh giá hiệu quả can thiệp giáo dục trong việc nâng cao nhận thức. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm tỷ lệ tử vong và tàn phế do đột quỵ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết nhận thức sức khỏe: Giải thích cách thức con người nhận biết, hiểu và hành động dự phòng bệnh tật dựa trên kiến thức và thái độ.
• Mô hình can thiệp giáo dục sức khỏe: Tập trung vào việc truyền thông, giáo dục nhằm thay đổi nhận thức và hành vi của người cao tuổi về đột quỵ não.
• Các khái niệm chính:
  • Đột quỵ não: Tổn thương não do thiếu máu hoặc chảy máu não, gây rối loạn chức năng thần kinh cấp tính.
  • Yếu tố nguy cơ: Bao gồm tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim, tăng lipid máu, hút thuốc lá, nghiện rượu, béo phì, xơ vữa động mạch, tai biến thiếu máu não thoảng qua.
  • Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ: Đột ngột tê yếu nửa mặt, rối loạn nói, nhìn mờ, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội.
  • Hành động xử trí: Đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Can thiệp giáo dục một nhóm có so sánh trước và sau.
• Đối tượng nghiên cứu: 195 người cao tuổi tại xã Giao Lạc, huyện Giao Thủy, Nam Định, được chọn ngẫu nhiên đơn từ 4 xóm trong tổng số 22 xóm.
• Cỡ mẫu: Tính toán dựa trên công thức thống kê với mức ý nghĩa α=0,05 và β=0,10, đảm bảo đủ sức mạnh phân tích.
• Thu thập dữ liệu: Sử dụng bộ câu hỏi đóng, phỏng vấn trực tiếp tại nhà văn hóa các xóm, gồm thông tin nhân khẩu học và nhận thức về đột quỵ não. Độ tin cậy của công cụ đạt hệ số Cronbach’s Alpha = 0,928.
• Quy trình can thiệp:
  1. Tập huấn nhóm nghiên cứu về nội dung và kỹ năng truyền thông giáo dục.
  2. Đánh giá nhận thức ban đầu trước can thiệp.
  3. Triển khai giáo dục sức khỏe trực tiếp tại nhà văn hóa các xóm.
  4. Đánh giá lại nhận thức ngay sau can thiệp và sau một tháng.
• Phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 16, thống kê mô tả tần số, tỷ lệ phần trăm; phân tích chi bình phương và hồi quy logistic đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến nhận thức.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về cơ quan tổn thương của đột quỵ não: Trước can thiệp, 51,7% người cao tuổi nhận biết đúng não là cơ quan tổn thương, 41,1% không biết. Sau can thiệp, tỷ lệ này tăng lên đáng kể (trên 90%).

2. Nhận thức về dấu hiệu cảnh báo đột quỵ: Trước can thiệp, 67,2% có nhận thức đạt về dấu hiệu cảnh báo, trong đó 55% nhận thức tốt. Các dấu hiệu được nhận biết nhiều nhất là tê yếu nửa mặt (65,6%) và mất thăng bằng (53,3%). Sau can thiệp, tỷ lệ nhận thức đạt tăng lên 93,9% ngay sau can thiệp và duy trì 94,4% sau một tháng.

3. Nhận thức về yếu tố nguy cơ đột quỵ: Trước can thiệp, 66,7% có nhận thức đạt về yếu tố nguy cơ, trong đó 55,6% nhận thức tốt. Tăng huyết áp được nhận biết nhiều nhất (62,8%), các yếu tố khác như tăng lipid máu chỉ 28,9%. Sau can thiệp, nhận thức đạt về yếu tố nguy cơ tăng lên 96,6% ngay sau can thiệp và 94,4% sau một tháng.

4. Hành động xử trí khi có dấu hiệu đột quỵ: Trước can thiệp, 72,2% biết cần đưa người bệnh đến bệnh viện càng sớm càng tốt, tuy nhiên vẫn còn 25% chọn tự mua thuốc và 23,3% chọn đưa người bệnh đến nhà thờ hoặc nhà chùa trước khi đến bệnh viện. Sau can thiệp, nhận thức đúng về hành động này được cải thiện rõ rệt.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy can thiệp giáo dục sức khỏe đã nâng cao đáng kể nhận thức của người cao tuổi về đột quỵ não tại xã Giao Lạc. Việc nhận thức đúng về cơ quan tổn thương, dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ là nền tảng quan trọng giúp người cao tuổi chủ động phòng ngừa và xử trí kịp thời khi có dấu hiệu đột quỵ. So với các nghiên cứu trong và ngoài nước, tỷ lệ nhận thức trước can thiệp ở mức trung bình, phù hợp với trình độ văn hóa thấp của đối tượng nghiên cứu (30% chỉ học tiểu học). Sau can thiệp, sự tăng lên rõ rệt về nhận thức chứng tỏ hiệu quả của phương pháp truyền thông trực tiếp, phù hợp với đặc điểm dân cư vùng nông thôn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức đúng về các nội dung trước và sau can thiệp, giúp minh họa rõ sự thay đổi tích cực. Ngoài ra, bảng phân tích hồi quy logistic đa biến cho thấy nghề nghiệp có ảnh hưởng độc lập đến nhận thức về dấu hiệu cảnh báo đột quỵ (OR=6,379; p=0,024), cho thấy nhóm nghề nghiệp có thể tiếp cận thông tin tốt hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường chương trình giáo dục sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi tại các xã vùng nông thôn, tập trung vào nhận thức về đột quỵ não, nhằm duy trì và nâng cao kiến thức đã đạt được. Thời gian thực hiện: hàng quý; chủ thể: Trung tâm Y tế xã, Trạm Y tế.

2. Phát triển tài liệu truyền thông phù hợp với trình độ dân trí thấp, sử dụng hình ảnh minh họa, video ngắn, và tổ chức các buổi sinh hoạt cộng đồng để tăng tính hấp dẫn và dễ hiểu. Thời gian: 6 tháng; chủ thể: Sở Y tế phối hợp với các tổ chức cộng đồng.

3. Đào tạo nhân viên y tế cơ sở và cộng tác viên y tế thôn xóm về kỹ năng truyền thông giáo dục sức khỏe đột quỵ, nhằm nâng cao hiệu quả can thiệp tại cộng đồng. Thời gian: 3 tháng; chủ thể: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Trung tâm Y tế huyện.

4. Xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá nhận thức về đột quỵ não định kỳ để theo dõi tiến triển và điều chỉnh chương trình phù hợp. Thời gian: hàng năm; chủ thể: Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên y tế cơ sở và cán bộ truyền thông y tế: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và phương pháp can thiệp giáo dục sức khỏe hiệu quả, giúp họ thiết kế và triển khai các chương trình nâng cao nhận thức về đột quỵ.

2. Nhà quản lý y tế và chính quyền địa phương: Thông tin về thực trạng và hiệu quả can thiệp giúp hoạch định chính sách, phân bổ nguồn lực hợp lý cho công tác phòng chống đột quỵ tại cộng đồng.

3. Giảng viên và sinh viên ngành điều dưỡng, y tế công cộng: Tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu can thiệp giáo dục sức khỏe, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

4. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng dân cư: Hiểu rõ vai trò của giáo dục sức khỏe trong phòng ngừa đột quỵ, từ đó phối hợp triển khai các hoạt động truyền thông phù hợp với đặc điểm dân cư địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao cần nâng cao nhận thức về đột quỵ não ở người cao tuổi?
   Người cao tuổi có nguy cơ mắc đột quỵ cao do suy giảm chức năng cơ thể và mắc nhiều bệnh mạn tính. Nâng cao nhận thức giúp họ phát hiện sớm dấu hiệu, phòng ngừa yếu tố nguy cơ và xử trí kịp thời, giảm tử vong và tàn phế.

2. Các yếu tố nguy cơ chính của đột quỵ não là gì?
   Bao gồm tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim, tăng lipid máu, hút thuốc lá, nghiện rượu, béo phì, xơ vữa động mạch và tiền sử tai biến thiếu máu não thoảng qua. Kiểm soát các yếu tố này giúp giảm nguy cơ đột quỵ.

3. Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ não thường gặp là gì?
   Các dấu hiệu gồm đột ngột tê yếu nửa mặt hoặc chi, rối loạn nói hoặc nhận thức, nhìn mờ hoặc mất thị lực, mất thăng bằng, chóng mặt và đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân. Phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời.

4. Hiệu quả của can thiệp giáo dục sức khỏe trong nghiên cứu này như thế nào?
   Sau can thiệp, tỷ lệ nhận thức đạt về dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ đột quỵ tăng từ khoảng 67% lên trên 93%, duy trì ổn định sau một tháng, chứng tỏ can thiệp có hiệu quả rõ rệt.

5. Làm thế nào để người cao tuổi có thể phòng ngừa đột quỵ hiệu quả?
   Thực hiện lối sống lành mạnh như kiểm soát huyết áp, đường máu, không hút thuốc, hạn chế rượu, ăn uống hợp lý, tập luyện thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn y tế.

Kết luận

• Nghiên cứu đã mô tả thực trạng nhận thức về đột quỵ não của người cao tuổi tại xã Giao Lạc với tỷ lệ nhận thức đúng về cơ quan tổn thương là 51,7%, dấu hiệu cảnh báo đạt 67,2%, yếu tố nguy cơ đạt 66,7%.
• Can thiệp giáo dục sức khỏe đã nâng cao nhận thức đáng kể, với tỷ lệ nhận thức đạt về dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ tăng lên trên 93% ngay sau can thiệp và duy trì sau một tháng.
• Nghề nghiệp là yếu tố liên quan độc lập đến nhận thức về dấu hiệu cảnh báo đột quỵ, cho thấy cần chú trọng nhóm nghề nghiệp khác nhau trong truyền thông.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc triển khai các chương trình giáo dục sức khỏe nhằm phòng ngừa đột quỵ ở người cao tuổi tại cộng đồng.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể về giáo dục sức khỏe, đào tạo nhân viên y tế và giám sát đánh giá để duy trì hiệu quả can thiệp trong tương lai.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan y tế địa phương cần triển khai rộng rãi chương trình giáo dục sức khỏe đột quỵ cho người cao tuổi, đồng thời xây dựng hệ thống giám sát để đảm bảo hiệu quả lâu dài. Độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng và phát triển mô hình can thiệp này tại các địa phương khác nhằm giảm thiểu gánh nặng do đột quỵ gây ra.