Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng tại Việt Nam, việc quản lý tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hiệu quả và chất lượng công trình. Theo báo cáo của ngành, tỷ lệ các dự án xây dựng bị chậm tiến độ chiếm khoảng 30-40%, gây ra thiệt hại lớn về chi phí và ảnh hưởng đến uy tín của chủ đầu tư. Luận văn tập trung nghiên cứu nâng cao năng lực quản lý tiến độ triển khai dự án tại Công ty Cổ phần LDG, một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đầu tư xây dựng với nhiều dự án quy mô từ năm 2015 đến nay.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá thực trạng mô hình quản lý tiến độ hiện tại của công ty và đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ, đảm bảo dự án hoàn thành đúng thời hạn, giảm thiểu chi phí phát sinh và tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn thực hiện đầu tư xây dựng tại LDG, với các dữ liệu thu thập từ năm 2015 đến 2021.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần nâng cao chất lượng quản lý dự án đầu tư xây dựng, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho các doanh nghiệp tương tự trong việc tối ưu hóa tiến độ thi công, giảm thiểu rủi ro và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường xây dựng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: quản lý chất lượng toàn diện (Total Quality Management - TQM) và quản lý tiến độ dự án theo chuẩn PMBOK. TQM được áp dụng để đảm bảo chất lượng trong toàn bộ quá trình thi công, từ lập kế hoạch đến nghiệm thu, với các nguyên tắc như cải tiến liên tục, sự tham gia của mọi thành viên và quản lý theo hệ thống. PMBOK cung cấp các quy trình quản lý tiến độ dự án bao gồm lập kế hoạch, theo dõi, kiểm soát và điều chỉnh tiến độ nhằm đảm bảo dự án hoàn thành đúng hạn.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: tiến độ thi công, quản lý tiến độ, chất lượng công trình xây dựng, mô hình tổ chức quản lý dự án, và các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ như năng lực nhân sự, phối hợp giữa các bên, và điều kiện môi trường. Ngoài ra, các quy định pháp luật như Luật Xây dựng 2014, Nghị định 59/2015/NĐ-CP và Nghị định 46/2015/NĐ-CP cũng được xem xét để đảm bảo tính pháp lý trong quản lý dự án.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp thu thập dữ liệu định lượng và định tính. Dữ liệu chính được thu thập từ các báo cáo tiến độ, hồ sơ dự án, và khảo sát thực trạng tại Công ty Cổ phần LDG, với cỡ mẫu khoảng 50 cán bộ, nhân viên thuộc các Ban Quản lý dự án và các nhà thầu liên quan. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo thu thập được thông tin đa chiều và phản ánh thực tế.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các công cụ thống kê mô tả, phân tích phương sai và so sánh tỷ lệ hoàn thành tiến độ giữa các dự án. Ngoài ra, phương pháp phân tích tổng hợp được áp dụng để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp. Quá trình nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến 2021, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích và xây dựng mô hình cải tiến.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý tiến độ tại LDG còn nhiều hạn chế: Khoảng 35% dự án của công ty bị chậm tiến độ so với kế hoạch ban đầu, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do năng lực quản lý của Ban Quản lý dự án còn yếu, thiếu kinh nghiệm và phối hợp chưa hiệu quả giữa các bên liên quan.

  2. Mô hình tổ chức quản lý chưa tối ưu: Các Ban Quản lý dự án hiện tại có cơ cấu nhân sự chưa phù hợp, tỷ lệ nhân sự có trình độ chuyên môn cao chỉ đạt khoảng 60%, dẫn đến việc lập kế hoạch tiến độ và kiểm soát tiến độ chưa chính xác và kịp thời.

  3. Chất lượng kế hoạch tiến độ chưa đáp ứng yêu cầu: Kế hoạch tiến độ được lập chưa đầy đủ và chi tiết, mức độ chính xác về thời gian và nguồn lực chỉ đạt khoảng 70%, gây khó khăn trong việc theo dõi và điều chỉnh tiến độ thi công.

  4. Giải pháp nâng cao năng lực quản lý tiến độ có hiệu quả: Việc áp dụng các giải pháp như đào tạo nâng cao năng lực cho Ban Quản lý dự án, tăng cường hệ thống quản lý chất lượng, kiểm soát hợp đồng thi công và giám sát tiến độ đã giúp giảm tỷ lệ dự án chậm tiến độ xuống còn khoảng 15% trong giai đoạn 2020-2021.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của việc chậm tiến độ là do sự thiếu đồng bộ trong quản lý và phối hợp giữa các chủ thể tham gia dự án, đặc biệt là Ban Quản lý dự án và nhà thầu thi công. So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, tỷ lệ chậm tiến độ tại LDG tương đương với mức trung bình của các doanh nghiệp cùng quy mô, tuy nhiên vẫn còn nhiều tiềm năng cải thiện.

Việc nâng cao năng lực quản lý thông qua đào tạo và áp dụng các công cụ quản lý tiến độ hiện đại như phần mềm MS Project đã góp phần cải thiện đáng kể hiệu quả quản lý. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu gần đây về quản lý dự án xây dựng, nhấn mạnh vai trò của năng lực con người và hệ thống quản lý chất lượng trong việc đảm bảo tiến độ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ dự án chậm tiến độ trước và sau khi áp dụng giải pháp, cũng như bảng phân tích năng lực nhân sự và mức độ chi tiết của kế hoạch tiến độ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực cho Ban Quản lý dự án: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tiến độ, kỹ năng lập kế hoạch và kiểm soát tiến độ, nhằm nâng tỷ lệ nhân sự có trình độ chuyên môn cao lên ít nhất 80% trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo Công ty phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành.

  2. Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiến độ đồng bộ: Thiết lập quy trình chuẩn về quản lý tiến độ, áp dụng phần mềm quản lý dự án hiện đại để theo dõi và cập nhật tiến độ liên tục, giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch. Thời gian triển khai: 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án và phòng Công nghệ thông tin.

  3. Tăng cường kiểm soát hợp đồng thi công và giám sát tiến độ: Thiết lập cơ chế kiểm soát chặt chẽ các hợp đồng thi công, phối hợp với tư vấn giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề phát sinh, đảm bảo tiến độ thi công theo kế hoạch. Thời gian thực hiện: liên tục trong các dự án. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án và phòng Pháp chế.

  4. Cải tiến mô hình tổ chức Ban Quản lý dự án: Đề xuất cơ cấu lại nhân sự, bổ sung các vị trí chuyên trách quản lý tiến độ và phối hợp giữa các bộ phận, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu xung đột trong quá trình thực hiện dự án. Thời gian thực hiện: 9 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo Công ty.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Lãnh đạo và Ban Quản lý dự án các doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án và áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ.

  2. Nhà thầu thi công và tư vấn giám sát: Cung cấp cơ sở để cải thiện phối hợp và kiểm soát tiến độ thi công, từ đó nâng cao chất lượng công trình.

  3. Các cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng: Tham khảo để hoàn thiện các chính sách, quy định liên quan đến quản lý tiến độ và chất lượng dự án đầu tư xây dựng.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành quản lý xây dựng: Là tài liệu tham khảo bổ ích cho việc học tập và nghiên cứu về quản lý dự án xây dựng, đặc biệt là quản lý tiến độ và chất lượng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tiến độ dự án đầu tư xây dựng là gì?
    Quản lý tiến độ là quá trình lập kế hoạch, theo dõi, kiểm soát và điều chỉnh các hoạt động thi công để đảm bảo dự án hoàn thành đúng thời hạn. Ví dụ, việc sử dụng phần mềm MS Project giúp theo dõi tiến độ chi tiết từng công việc.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến tiến độ thi công?
    Bao gồm năng lực quản lý của Ban Quản lý dự án, phối hợp giữa các bên, điều kiện môi trường, nguồn lực và các quy định pháp luật. Một nghiên cứu gần đây cho thấy năng lực nhân sự chiếm hơn 40% ảnh hưởng đến tiến độ.

  3. Tại sao kế hoạch tiến độ thường không chính xác?
    Do thiếu dữ liệu đầy đủ, kinh nghiệm lập kế hoạch hạn chế và sự thay đổi trong quá trình thi công. Ví dụ, việc không dự phòng thời gian cho các rủi ro kỹ thuật dẫn đến kế hoạch bị sai lệch.

  4. Giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ?
    Đào tạo nâng cao năng lực, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, kiểm soát hợp đồng và cải tiến mô hình tổ chức là những giải pháp hiệu quả đã được chứng minh tại LDG.

  5. Luật Xây dựng 2014 có quy định gì về quản lý tiến độ?
    Luật quy định người quyết định đầu tư phê duyệt tiến độ, chủ đầu tư và nhà thầu phải lập kế hoạch tiến độ và quản lý thực hiện theo kế hoạch được duyệt, đảm bảo không vượt quá thời gian thi công đã phê duyệt.

Kết luận

  • Đã đánh giá thực trạng quản lý tiến độ tại Công ty Cổ phần LDG, xác định các hạn chế về năng lực quản lý và mô hình tổ chức.
  • Áp dụng khung lý thuyết TQM và PMBOK để xây dựng mô hình quản lý tiến độ hiệu quả.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể như đào tạo, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng và cải tiến tổ chức nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ.
  • Kết quả nghiên cứu góp phần giảm tỷ lệ dự án chậm tiến độ từ khoảng 35% xuống còn 15% trong giai đoạn gần đây.
  • Khuyến nghị các bước tiếp theo bao gồm triển khai đồng bộ các giải pháp, đánh giá hiệu quả định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp xây dựng khác.

Call-to-action: Các doanh nghiệp và nhà quản lý dự án trong ngành xây dựng nên áp dụng các giải pháp được đề xuất để nâng cao năng lực quản lý tiến độ, từ đó đảm bảo thành công cho các dự án đầu tư xây dựng trong tương lai.