Nghiên cứu về nhận thức của giáo viên về việc phát triển năng lực giao tiếp cho học sinh lớp 11 trong giờ học nói

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, kỹ năng nói tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong việc giúp học sinh tiếp cận thông tin, giao lưu văn hóa và tham gia vào thị trường lao động quốc tế. Việc thành thạo khả năng giao tiếp không chỉ giúp học sinh tự tin hơn trong các tình huống giao tiếp hàng ngày mà còn mở ra nhiều cơ hội học tập và phát triển sự nghiệp trong tương lai. Đầu tư vào kỹ năng nói cho học sinh là đầu tư vào tương lai của đất nước.

Mặc dù nhận thức về tầm quan trọng của giao tiếp tiếng Anh ngày càng tăng, thực tế dạy và học kỹ năng nói tại Quảng Bình vẫn còn nhiều hạn chế. Giáo viên thường tập trung vào ngữ pháp và từ vựng, ít chú trọng đến việc luyện tập giao tiếp trong các tình huống thực tế. Học sinh thiếu cơ hội thực hành kỹ năng nói và chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về ngữ dụng học, dẫn đến khó khăn trong việc sử dụng tiếng Anh một cách tự tin và hiệu quả.

Chương trình học tiếng Anh hiện hành chưa thực sự chú trọng đến việc phát triển năng lực giao tiếp cho học sinh. Nội dung bài học thường tập trung vào ngữ pháp và từ vựng, ít có các hoạt động thực hành kỹ năng nói và nghe. Giáo trình giảng dạy cũng chưa được cập nhật và bổ sung các kiến thức về ngữ dụng học, dẫn đến việc học sinh gặp khó khăn trong việc vận dụng kiến thức vào các tình huống giao tiếp thực tế.

Sự khác biệt về trình độ giao tiếp giữa các học sinh trong lớp là một thách thức lớn đối với giáo viên. Trong khi một số học sinh có khả năng giao tiếp tốt và tự tin, những học sinh khác lại cảm thấy e ngại và thiếu tự tin khi nói tiếng Anh. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp giảng dạy linh hoạt và cá nhân hóa để đáp ứng nhu cầu của từng học sinh.

Nhiều giáo viên tiếng Anh chưa được đào tạo chuyên sâu về ngữ dụng học, dẫn đến việc gặp khó khăn trong việc truyền đạt kiến thức này cho học sinh. Họ có thể nắm vững ngữ pháp và từ vựng, nhưng lại thiếu kinh nghiệm trong việc sử dụng ngôn ngữ một cách phù hợp trong các tình huống giao tiếp khác nhau. Điều này ảnh hưởng đến khả năng phát triển năng lực giao tiếp toàn diện cho học sinh.

Việc sử dụng các tình huống giao tiếp thực tế trong lớp học giúp học sinh làm quen với các tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Giáo viên có thể tạo ra các vai diễn, trò chơi tình huống hoặc sử dụng video clip để mô phỏng các tình huống giao tiếp khác nhau. Điều này giúp học sinh luyện tập kỹ năng nói và nghe một cách tự nhiên và hiệu quả.

Hoạt động nhóm và trò chơi ngôn ngữ là những phương pháp học tập hiệu quả giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp một cách toàn diện. Khi tham gia vào các hoạt động này, học sinh có cơ hội hợp tác, chia sẻ ý tưởng và luyện tập kỹ năng nói trong một môi trường thoải mái và thân thiện.

Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) có thể được sử dụng để tạo ra các bài học tương tác, trò chơi trực tuyến và các hoạt động luyện tập giao tiếp đa dạng. Học sinh có thể sử dụng máy tính, điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng để truy cập vào các nguồn tài liệu học tập phong phú và đa dạng, đồng thời luyện tập kỹ năng nói và nghe thông qua các ứng dụng và phần mềm chuyên dụng.

Một trong những khía cạnh quan trọng của ngữ dụng là cách sử dụng ngôn ngữ một cách lịch sự và phù hợp với ngữ cảnh. Giáo viên cần dạy học sinh cách sử dụng các cụm từ lịch sự, cách xưng hô phù hợp và cách thể hiện sự tôn trọng đối với người giao tiếp. Điều này giúp học sinh tạo ấn tượng tốt và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với người khác.

Lỗi ngữ dụng có thể gây hiểu lầm và làm hỏng quá trình giao tiếp. Giáo viên cần giúp học sinh nhận biết các lỗi ngữ dụng thường gặp, chẳng hạn như sử dụng ngôn ngữ không phù hợp với đối tượng giao tiếp, không hiểu ý nghĩa ẩn ý của người nói hoặc sử dụng ngôn ngữ một cách thô lỗ và thiếu tôn trọng. Bằng cách này, học sinh có thể tránh được những sai lầm không đáng có và cải thiện năng lực giao tiếp của mình.

Nghiên cứu cho thấy giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của ngữ dụng trong kỹ năng nói và giao tiếp. Tuy nhiên, nhiều giáo viên thừa nhận rằng họ chưa được đào tạo chuyên sâu về ngữ dụng học và gặp khó khăn trong việc áp dụng kiến thức này vào thực tế giảng dạy.

Giáo viên gặp nhiều thách thức trong việc áp dụng ngữ dụng vào giảng dạy kỹ năng nói. Một trong những thách thức lớn nhất là thiếu các tài liệu và công cụ hỗ trợ giảng dạy phù hợp. Ngoài ra, việc đánh giá năng lực giao tiếp của học sinh một cách khách quan cũng là một vấn đề khó khăn.

Giáo viên nên tham gia các khóa đào tạo và bồi dưỡng về ngữ dụng học để nâng cao trình độ chuyên môn. Nhà trường nên tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hội thảo, hội nghị khoa học về giảng dạy giao tiếp. Cần trang bị đầy đủ các tài liệu và công cụ hỗ trợ giảng dạy cho giáo viên.

Cơ quan quản lý giáo dục nên xem xét điều chỉnh chương trình học tiếng Anh để tăng cường thời lượng dành cho kỹ năng nói và nghe. Cần xây dựng các tiêu chí đánh giá năng lực giao tiếp khách quan và phù hợp. Nên khuyến khích các trường học hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm từ các nước có nền giáo dục tiên tiến.