Luận văn thạc sĩ về bồi dưỡng năng lực dạy học môn toán cho giáo viên tiểu học

• Trường học: Trường Phạm Nguyên Văn Đũng
• Chuyên ngành: Giáo Dục Học
• Đề tài: Luận Văn Thạc Sĩ Giáo Dục Học Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Môn Toán Cho Giáo Viên Tiểu Học
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học
• 1.2. Chức năng của người giáo viên
• 1.3. Mục tiêu nhiệm vụ và phương pháp dạy học môn Toán
• 1.4. Thực trạng năng lực dạy học môn Toán của giáo viên ở một số trường
• 2. CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC MÔN TOÁN CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
• 2.1. Định hướng để xuất biện pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên tiểu học
• 2.2. Biện pháp 1: Quản lí thi đua, áp dụng phù hợp với mục tiêu và nội dung chương trình môn Toán
• 2.3. Biện pháp 2: Tăng cường khả năng chuyên môn cho giáo viên
• 2.4. Biện pháp 3: Tăng cường tổ chức cho giáo viên tham gia các hiến bồi dưỡng
• 2.5. Biện pháp 4: Tăng cường tổ chức quản lí lớp học
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Đối tượng và thời gian thực nghiệm
• 3.3. Nội dung thực hiện
• 3.4. Tổ chức thực nghiệm
• 3.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về luận văn thạc sĩ giáo dục học

Luận văn thạc sĩ giáo dục học về bồi dưỡng năng lực dạy học môn toán cho giáo viên tiểu học là một nghiên cứu quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong lĩnh vực giáo dục tiểu học. Nghiên cứu này không chỉ tập trung vào việc phát triển các phương pháp dạy học mà còn chú trọng đến việc phát triển năng lực giảng dạy cho giáo viên. Theo đó, giáo viên tiểu học cần được trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết để có thể áp dụng hiệu quả các phương pháp dạy học hiện đại, giúp học sinh tiếp cận môn toán một cách dễ dàng và thú vị hơn. Một trong những mục tiêu chính của luận văn là tìm ra các giải pháp hiệu quả để bồi dưỡng năng lực cho giáo viên, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn toán trong các trường tiểu học.

II. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện nghiên cứu, luận văn đã áp dụng các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Phương pháp định tính được sử dụng để thu thập thông tin từ các giáo viên tiểu học thông qua các cuộc phỏng vấn sâu và khảo sát. Điều này giúp nắm bắt được thực trạng phương pháp dạy học hiện tại và những khó khăn mà giáo viên gặp phải trong quá trình giảng dạy. Bên cạnh đó, phương pháp định lượng được sử dụng để phân tích dữ liệu thu thập được từ các bài kiểm tra năng lực giảng dạy của giáo viên. Kết quả phân tích cho thấy rằng việc bồi dưỡng năng lực dạy học môn toán cho giáo viên tiểu học là cần thiết và cấp bách, đồng thời cũng chỉ ra rằng các chương trình đào tạo giáo viên hiện tại chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế.

III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng việc bồi dưỡng năng lực dạy học môn toán cho giáo viên tiểu học không chỉ giúp giáo viên cải thiện kỹ năng giảng dạy mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực cho học sinh. Các giáo viên được tham gia các khóa bồi dưỡng đã có sự thay đổi rõ rệt trong cách thức giảng dạy, từ việc sử dụng các phương pháp truyền thống sang các phương pháp dạy học tích cực hơn như học tập hợp tác, dự án và giải quyết vấn đề. Điều này không chỉ nâng cao năng lực giảng dạy mà còn khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập. Hơn nữa, việc phát triển năng lực giảng dạy còn góp phần vào việc thực hiện các mục tiêu giáo dục quốc gia về đổi mới phương pháp dạy học trong các trường tiểu học.

IV. Đề xuất và khuyến nghị

Dựa trên kết quả nghiên cứu, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng năng lực dạy học môn toán cho giáo viên tiểu học. Đầu tiên, cần xây dựng các chương trình bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu thực tế của giáo viên và đặc điểm của học sinh tiểu học. Thứ hai, cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ sở đào tạo giáo viên và các trường tiểu học để đảm bảo rằng giáo viên nhận được sự hỗ trợ và tư vấn cần thiết trong quá trình giảng dạy. Cuối cùng, việc thường xuyên tổ chức các hội thảo, khóa học ngắn hạn về giáo dục học cũng rất quan trọng để cập nhật kiến thức và chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên. Những đề xuất này có thể giúp nâng cao chất lượng dạy học môn toán trong các trường tiểu học, từ đó góp phần vào sự phát triển toàn diện của học sinh.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục Việt Nam, việc nâng cao năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên tiểu học trở thành một yêu cầu cấp thiết nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển năng lực người học. Theo báo cáo của ngành giáo dục, chất lượng dạy học môn Toán tại các trường tiểu học còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập của học sinh. Năng lực dạy học (NLDH) môn Toán của giáo viên tiểu học không chỉ bao gồm kiến thức chuyên môn mà còn là kỹ năng tổ chức, thiết kế bài giảng và vận dụng phương pháp phù hợp với đặc điểm học sinh. Mục tiêu nghiên cứu nhằm bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên tiểu học, tập trung vào đội ngũ giáo viên tại một số trường tiểu học trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn 2016-2018. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, góp phần phát triển năng lực học sinh và đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về năng lực dạy học, trong đó năng lực dạy học được hiểu là sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức, kỹ năng và thái độ của giáo viên trong quá trình tổ chức hoạt động dạy học. Lý thuyết về chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học được sử dụng làm cơ sở để xác định các tiêu chí năng lực cần bồi dưỡng. Mô hình nghiên cứu bài học (Lesson Study) được áp dụng nhằm phát triển năng lực chuyên môn và kỹ năng sư phạm của giáo viên thông qua việc phân tích, thiết kế và thực nghiệm bài giảng. Các khái niệm chính bao gồm: năng lực dạy học môn Toán, phương pháp dạy học tích cực, thiết kế bài giảng theo hướng phát triển năng lực học sinh, và tổ chức hoạt động học tập nhóm.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp giữa khảo sát định lượng và nghiên cứu thực nghiệm. Nguồn dữ liệu chính gồm: khảo sát nhận thức và nhu cầu bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán của 35 giáo viên tiểu học tại huyện Lệ Thủy; quan sát thực tế các tiết dạy; phỏng vấn chuyên gia và giáo viên; đồng thời thực hiện thí điểm các biện pháp bồi dưỡng năng lực. Cỡ mẫu khảo sát là 35 giáo viên được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện cho đội ngũ giáo viên tiểu học tại địa phương. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, phân tích nội dung và so sánh kết quả trước và sau khi áp dụng biện pháp bồi dưỡng. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm học 2016 đến 2018.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về năng lực dạy học môn Toán: 100% giáo viên khảo sát đồng ý rằng năng lực dạy học môn Toán rất quan trọng trong công tác giảng dạy. Tuy nhiên, chỉ khoảng 29% giáo viên tự đánh giá năng lực của mình ở mức cao, còn lại 71% cho biết cần được bồi dưỡng thêm.

2. Thực trạng năng lực dạy học: Qua khảo sát và quan sát, có khoảng 50% giáo viên chưa thành thạo kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng phát triển năng lực học sinh; 32% giáo viên chưa sử dụng hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực; 18% còn hạn chế trong việc tổ chức hoạt động học tập nhóm.

3. Nhu cầu bồi dưỡng: Khoảng 79% giáo viên mong muốn được tham gia các khóa bồi dưỡng chuyên đề về phân tích và thiết kế bài dạy môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh; 75% cần nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động học tập cho học sinh; 66% đề nghị bồi dưỡng kỹ năng quản lý lớp học hiệu quả.

4. Hiệu quả thực nghiệm biện pháp bồi dưỡng: Sau khi áp dụng các biện pháp bồi dưỡng, năng lực dạy học môn Toán của giáo viên được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ giáo viên đánh giá năng lực của mình ở mức cao tăng từ 29% lên 75%; số tiết dạy áp dụng phương pháp tích cực tăng 40%; hiệu quả học tập của học sinh được nâng lên, thể hiện qua kết quả kiểm tra định kỳ tăng trung bình 15%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của thực trạng năng lực dạy học còn hạn chế là do giáo viên chưa được bồi dưỡng thường xuyên, thiếu kỹ năng thiết kế bài giảng phù hợp với đặc điểm học sinh và chưa thành thạo các phương pháp dạy học tích cực. Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo ngành giáo dục và các nghiên cứu trong nước về năng lực sư phạm của giáo viên tiểu học. Việc tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng theo hướng nghiên cứu bài học đã giúp giáo viên nâng cao nhận thức, kỹ năng phân tích bài dạy và tổ chức hoạt động học tập hiệu quả hơn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ giáo viên tự đánh giá năng lực trước và sau bồi dưỡng, bảng thống kê số tiết dạy áp dụng phương pháp tích cực và biểu đồ kết quả học tập của học sinh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên đề: Xây dựng và triển khai các chuyên đề bồi dưỡng về phân tích, thiết kế bài dạy môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh, tập trung vào kỹ năng tổ chức hoạt động học tập nhóm. Thời gian thực hiện: hàng năm; Chủ thể thực hiện: Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục huyện.

2. Phát triển sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học: Khuyến khích các trường tiểu học tổ chức sinh hoạt chuyên môn định kỳ theo mô hình nghiên cứu bài học nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng sư phạm cho giáo viên. Thời gian: liên tục trong năm học; Chủ thể: Ban giám hiệu các trường.

3. Tăng cường quản lý và hỗ trợ giáo viên: Xây dựng hệ thống hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn chuyên môn cho giáo viên trong quá trình thiết kế và tổ chức dạy học môn Toán. Thời gian: triển khai ngay và duy trì thường xuyên; Chủ thể: Phòng Giáo dục, các tổ chuyên môn.

4. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong bồi dưỡng: Sử dụng các phần mềm, tài liệu điện tử hỗ trợ bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán, tạo điều kiện cho giáo viên tự học và trao đổi kinh nghiệm. Thời gian: trong 2 năm tới; Chủ thể: Sở Giáo dục, các trường tiểu học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiểu học: Nắm bắt các biện pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán, nâng cao kỹ năng thiết kế bài giảng và tổ chức hoạt động học tập hiệu quả.

2. Ban giám hiệu các trường tiểu học: Áp dụng các giải pháp quản lý, tổ chức sinh hoạt chuyên môn và hỗ trợ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

3. Cán bộ quản lý giáo dục cấp huyện, sở giáo dục: Lập kế hoạch, tổ chức các chương trình bồi dưỡng chuyên môn phù hợp với thực tiễn địa phương.

4. Nghiên cứu sinh, học viên cao học ngành Giáo dục học: Tham khảo mô hình nghiên cứu bài học, phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học và các kết quả thực nghiệm để phát triển nghiên cứu sâu hơn.

Câu hỏi thường gặp

1. Năng lực dạy học môn Toán gồm những thành phần nào?
   Năng lực dạy học môn Toán bao gồm kiến thức chuyên môn, kỹ năng thiết kế bài giảng, kỹ năng tổ chức hoạt động học tập và thái độ nghề nghiệp. Ví dụ, giáo viên cần biết cách vận dụng phương pháp dạy học tích cực phù hợp với đặc điểm học sinh.

2. Tại sao cần bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên tiểu học?
   Bồi dưỡng giúp giáo viên nâng cao kỹ năng sư phạm, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục, từ đó nâng cao chất lượng dạy học và kết quả học tập của học sinh.

3. Mô hình nghiên cứu bài học có vai trò gì trong bồi dưỡng năng lực?
   Mô hình này giúp giáo viên cùng nhau phân tích, thiết kế và thực nghiệm bài giảng, từ đó rút kinh nghiệm và nâng cao năng lực chuyên môn một cách thực tiễn và hiệu quả.

4. Các biện pháp bồi dưỡng nào được đánh giá hiệu quả trong nghiên cứu?
   Các biện pháp như tăng cường khả năng phân tích bài dạy, chú trọng thiết kế hoạt động học cho học sinh, tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học và nâng cao kỹ năng quản lý lớp học được chứng minh là hiệu quả.

5. Làm thế nào để giáo viên duy trì và phát triển năng lực dạy học sau khi bồi dưỡng?
   Giáo viên cần thường xuyên tham gia sinh hoạt chuyên môn, tự học, áp dụng các phương pháp mới vào thực tế giảng dạy và trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp để duy trì và phát triển năng lực.

Kết luận

• Luận văn làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng năng lực dạy học môn Toán của giáo viên tiểu học tại huyện Lệ Thủy, Quảng Bình.
• Xác định nhu cầu bồi dưỡng và đề xuất 5 biện pháp bồi dưỡng năng lực phù hợp với thực tiễn địa phương.
• Thực nghiệm các biện pháp cho thấy năng lực dạy học của giáo viên được cải thiện rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán.
• Khuyến nghị các cấp quản lý giáo dục tăng cường tổ chức bồi dưỡng, sinh hoạt chuyên môn và hỗ trợ giáo viên trong quá trình giảng dạy.
• Tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Hành động tiếp theo: Các trường tiểu học và phòng giáo dục cần triển khai ngay các biện pháp bồi dưỡng đã đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp. Các giáo viên tiểu học nên chủ động tham gia các khóa bồi dưỡng và áp dụng kiến thức vào thực tế giảng dạy nhằm nâng cao năng lực chuyên môn.