Tổng quan nghiên cứu

Du lịch hiện nay được xem là một ngành công nghiệp không khói, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Việt Nam với cảnh quan nhiệt đới đa dạng, lịch sử hàng ngàn năm, cùng nền văn hóa phong phú của 54 dân tộc anh em, có tiềm năng lớn để phát triển du lịch. Từ năm 1989, khi chính sách mở cửa được thực hiện, ngành du lịch Việt Nam đã có bước phát triển đột phá, thu hút lượng khách quốc tế và nội địa ngày càng tăng. Tuy nhiên, ngành du lịch Việt Nam nói chung và Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành nói riêng vẫn còn nhiều hạn chế về năng lực cạnh tranh, kinh nghiệm quản lý và chuyên môn trong môi trường cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt.

Luận văn tập trung nghiên cứu nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm mở rộng thị trường du lịch cho Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành đến năm 2010. Mục tiêu cụ thể là đánh giá năng lực cạnh tranh hiện tại của công ty, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh, từ đó mở rộng thị trường du lịch trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động kinh doanh du lịch lữ hành của công ty tại TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2000-2004, với dự báo và đề xuất giải pháp đến năm 2010. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để công ty nâng cao sức cạnh tranh, góp phần phát triển ngành du lịch Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường, bao gồm:

  • Lý thuyết cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường: Cạnh tranh được hiểu là quá trình giành giật thị phần, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ nhằm thỏa mãn khách hàng tốt hơn đối thủ. Cạnh tranh không chỉ thúc đẩy phát triển kỹ thuật, nâng cao năng suất mà còn mang tính đạo đức, không chấp nhận các doanh nghiệp hoạt động không hợp pháp.

  • Khái niệm năng lực cạnh tranh: Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được đánh giá dựa trên lợi thế so sánh về chi phí và năng suất, khả năng khai thác các năng lực độc đáo để tạo ra sản phẩm có giá trị và sự khác biệt. Theo Michael Porter, năng lực cạnh tranh phụ thuộc vào khả năng khai thác các năng lực độc đáo, phân tích môi trường cạnh tranh qua mô hình 5 lực lượng cạnh tranh cơ bản: nguy cơ đối thủ tiềm năng, cạnh tranh hiện tại, áp lực từ sản phẩm thay thế, quyền lực thương lượng của nhà cung cấp và khách hàng.

  • Lợi thế cạnh tranh: Là những điểm mạnh giúp doanh nghiệp nổi bật so với đối thủ, bao gồm chất lượng sản phẩm, dịch vụ, thương hiệu, giá cả và các yếu tố sản xuất như đất đai, vốn, lao động. Việc duy trì và tạo dựng lợi thế cạnh tranh quyết định sự thành công của doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, phân tích và khảo sát thực tế nhằm đánh giá năng lực cạnh tranh của Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành. Cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp thu thập từ báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2000-2004, các tài liệu pháp luật liên quan đến du lịch, các báo cáo ngành và nghiên cứu thị trường. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát thực tế, phỏng vấn cán bộ quản lý và nhân viên công ty, cũng như các đối tác và khách hàng.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích định tính và định lượng, so sánh các chỉ tiêu kinh doanh, đánh giá năng lực cạnh tranh dựa trên các tiêu chí về thị phần, doanh thu, lợi nhuận, chất lượng sản phẩm và dịch vụ, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, uy tín thương hiệu. Sử dụng mô hình phân tích 5 lực lượng cạnh tranh của Porter để đánh giá môi trường cạnh tranh.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu chủ yếu tập trung vào giai đoạn 2000-2004 để đánh giá thực trạng, đồng thời dự báo và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2005-2010 nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực cạnh tranh hiện tại còn hạn chế: Công ty có tổng số 767 cán bộ công nhân viên, trong đó 76,3% lao động ở độ tuổi 18-40, năng động và có khả năng đào tạo nâng cao kỹ năng. Tuy nhiên, chỉ 20,1% nhân sự có trình độ đại học trở lên, còn lại chủ yếu trình độ trung cấp và dưới trung cấp, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và quản lý. Vốn chủ sở hữu của công ty năm 2004 là khoảng 186 tỷ đồng, tổng tài sản 263 tỷ đồng, nhưng phần lớn vốn là vốn tiềm năng chưa phát huy hiệu quả do các dự án liên doanh chưa triển khai.

  2. Thị phần và uy tín thương hiệu: Công ty chiếm khoảng 3,6% thị phần khách quốc tế đến TP. Hồ Chí Minh và 9% thị phần khách nội địa. Công ty đã nhiều năm liên tiếp đạt danh hiệu “Top Ten Lữ hành Việt Nam” và “Đơn vị lữ hành nội địa được khách hàng hài lòng”. Uy tín thương hiệu là điểm mạnh giúp công ty thu hút khách hàng và đối tác.

  3. Cơ sở vật chất và phương tiện vận chuyển còn yếu: Công ty quản lý 35 mặt bằng tại trung tâm Quận 1, TP. Hồ Chí Minh, nhưng quy mô nhỏ, trang thiết bị còn thiếu và lạc hậu. Đội xe gồm 14 đầu xe, trong đó nhiều xe chưa đáp ứng nhu cầu vận chuyển khách du lịch, cần đầu tư nâng cấp.

  4. Hoạt động marketing và quản lý còn hạn chế: Công ty đã xây dựng website và tham gia các hội chợ, triển lãm, tuy nhiên mạng lưới phân phối còn hạn chế, hoạt động quảng bá chưa đa dạng và chuyên nghiệp. Cơ cấu tổ chức theo mô hình trực tuyến chức năng giúp tập trung vào sản phẩm và thị trường, nhưng còn nhiều chi phí quản lý và thiếu phối hợp giữa các bộ phận.

  5. Môi trường cạnh tranh gay gắt: Công ty phải cạnh tranh với nhiều doanh nghiệp lữ hành trong nước và liên doanh nước ngoài, đặc biệt là các công ty lớn như Saigontourist chiếm 25-30% thị phần. Các đối thủ có lợi thế về vốn, công nghệ, mạng lưới và kinh nghiệm khai thác khách quốc tế.

Thảo luận kết quả

Năng lực cạnh tranh của Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nội tại và bên ngoài. Về nguồn nhân lực, tỷ lệ lao động có trình độ cao còn thấp làm hạn chế khả năng cung cấp dịch vụ chất lượng cao và đổi mới sản phẩm. So với các công ty lữ hành lớn trong khu vực, công ty còn thiếu vốn đầu tư cho cơ sở vật chất và phương tiện vận chuyển, ảnh hưởng đến khả năng phục vụ khách hàng.

Uy tín thương hiệu là điểm sáng giúp công ty duy trì thị phần trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Tuy nhiên, hoạt động marketing và quản lý thông tin còn yếu kém, chưa tận dụng hiệu quả các kênh truyền thông hiện đại và chưa xây dựng được mạng lưới phân phối rộng khắp. Điều này làm giảm khả năng tiếp cận khách hàng mới và mở rộng thị trường.

Môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp liên doanh nước ngoài có kinh nghiệm và nguồn lực mạnh. Công ty cần nâng cao năng lực cạnh tranh để không bị tụt hậu, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và xu hướng phát triển du lịch đa dạng, chuyên nghiệp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện tỷ lệ lao động theo trình độ, cơ cấu doanh thu và lợi nhuận qua các năm, thị phần khách hàng so sánh với các đối thủ, cũng như bảng phân tích SWOT về năng lực cạnh tranh của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng phục vụ và ngoại ngữ cho cán bộ nhân viên, đặc biệt là hướng dẫn viên và quản lý. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhân sự trình độ đại học trở lên lên 30% trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban nhân sự công ty phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  2. Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và phương tiện vận chuyển: Mua sắm, sửa chữa và nâng cấp đội xe vận chuyển khách du lịch, đồng thời cải tạo các mặt bằng kinh doanh để đảm bảo tiêu chuẩn phục vụ. Mục tiêu hoàn thành trong 2 năm, nâng cao năng lực phục vụ 20%. Chủ thể thực hiện: Ban đầu tư và quản lý tài sản công ty.

  3. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch và phát triển thị trường mục tiêu: Xây dựng các tour du lịch đặc thù như du lịch trekking, du lịch sinh thái, du lịch MICE, du lịch văn hóa lịch sử nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. Mở rộng thị trường khách quốc tế trọng điểm như Nhật Bản, Trung Quốc, ASEAN. Thời gian triển khai từ 2005 đến 2010. Chủ thể thực hiện: Ban marketing và phát triển sản phẩm.

  4. Tăng cường hoạt động marketing và xây dựng thương hiệu: Phát triển mạng lưới phân phối qua đại lý, văn phòng đại diện trong và ngoài nước; nâng cao chất lượng quảng bá qua website, các kênh truyền thông hiện đại; tổ chức các chương trình khuyến mãi, sự kiện quảng bá thương hiệu. Mục tiêu tăng lượng khách hàng mới 15% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Ban marketing và truyền thông.

  5. Cải tiến quản lý và hệ thống thông tin: Đầu tư hệ thống quản lý thông tin hiện đại, xây dựng cơ sở dữ liệu khách hàng, phân tích thị trường để hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Chủ thể thực hiện: Ban công nghệ thông tin và quản lý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý các công ty du lịch lữ hành: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Các nhà hoạch định chính sách ngành du lịch: Hiểu rõ thực trạng và thách thức của doanh nghiệp du lịch trong nước, từ đó đề xuất chính sách hỗ trợ phát triển ngành hiệu quả.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành quản trị kinh doanh, du lịch: Cung cấp kiến thức thực tiễn về năng lực cạnh tranh trong ngành du lịch, phương pháp nghiên cứu và phân tích thị trường.

  4. Các nhà đầu tư và đối tác kinh doanh trong lĩnh vực du lịch: Đánh giá tiềm năng và rủi ro khi hợp tác với các doanh nghiệp du lịch trong nước, đặc biệt là Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành hiện nay ra sao?
    Công ty có uy tín thương hiệu tốt, chiếm khoảng 3,6% thị phần khách quốc tế tại TP.HCM, nhưng còn hạn chế về nguồn nhân lực trình độ cao và cơ sở vật chất. Do đó, năng lực cạnh tranh chưa thực sự mạnh trong môi trường cạnh tranh quốc tế.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến năng lực cạnh tranh của công ty?
    Nguồn nhân lực, vốn đầu tư cho cơ sở vật chất, hoạt động marketing và quản lý thông tin là những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của công ty.

  3. Công ty đã có những giải pháp gì để nâng cao năng lực cạnh tranh?
    Công ty đã tập trung đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường khách quốc tế trọng điểm, đồng thời cải tiến quản lý và đào tạo nhân lực.

  4. Thị trường khách quốc tế trọng điểm của công ty là những nước nào?
    Các thị trường trọng điểm gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Pháp, Mỹ và các nước ASEAN, với xu hướng tăng trưởng khách hàng từ các thị trường này.

  5. Làm thế nào để công ty duy trì và phát triển thị phần trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt?
    Cần liên tục đổi mới sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, đầu tư công nghệ quản lý, phát triển mạng lưới phân phối và tăng cường hoạt động marketing nhằm thu hút và giữ chân khách hàng.

Kết luận

  • Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam, với tiềm năng lớn từ tài nguyên thiên nhiên và văn hóa đa dạng.
  • Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành có uy tín thương hiệu và thị phần ổn định, nhưng còn nhiều hạn chế về nguồn lực và quản lý.
  • Năng lực cạnh tranh của công ty phụ thuộc vào nhiều yếu tố nội tại và môi trường bên ngoài, đòi hỏi phải có chiến lược phát triển toàn diện.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh tập trung vào đào tạo nhân lực, đầu tư cơ sở vật chất, đa dạng hóa sản phẩm, phát triển thị trường và cải tiến quản lý.
  • Các bước tiếp theo cần triển khai thực hiện các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời, góp phần mở rộng thị trường và nâng cao vị thế công ty trong ngành du lịch.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường du lịch cho Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành!