I. Giới thiệu
Bài nghiên cứu này tập trung vào việc nâng cao kỹ năng nói của học sinh tại trường THPT Trần Hưng Đạo thông qua việc phân tích vai trò của câu hỏi giáo viên và tương tác học sinh. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng câu hỏi giáo viên không chỉ là công cụ để kiểm tra kiến thức mà còn là phương pháp kích thích tương tác học sinh trong lớp học. Việc sử dụng các loại câu hỏi khác nhau như câu hỏi hiển thị, câu hỏi tham chiếu và câu hỏi có/không đã tạo ra những phản hồi khác nhau từ học sinh. Kết quả cho thấy, câu hỏi hiển thị được sử dụng nhiều nhất, trong khi câu hỏi tham chiếu ít được áp dụng, dẫn đến việc học sinh thường chỉ trả lời ngắn gọn.
1.1. Tầm quan trọng của câu hỏi giáo viên
Câu hỏi giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng tương tác trong lớp học. Theo Gall (1970), câu hỏi giáo viên không chỉ giúp kiểm tra kiến thức mà còn tạo cơ hội cho học sinh thể hiện ý kiến và cảm xúc của mình. Việc đặt câu hỏi đúng cách có thể khuyến khích học sinh tham gia tích cực hơn vào bài học. Nghiên cứu cho thấy rằng, khi giáo viên sử dụng câu hỏi có tính chất khuyến khích, học sinh sẽ có xu hướng phản hồi nhiều hơn và sâu sắc hơn. Điều này cho thấy rằng kỹ năng giao tiếp của học sinh có thể được cải thiện thông qua việc giáo viên áp dụng các phương pháp hỏi hiệu quả.
1.2. Tương tác học sinh trong lớp học
Tương tác giữa học sinh và giáo viên là yếu tố quyết định trong việc phát triển kỹ năng nói. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mặc dù học sinh có khả năng trả lời câu hỏi, nhưng phần lớn các phản hồi đều ngắn gọn và thiếu chiều sâu. Việc này có thể do giáo viên chưa khuyến khích học sinh mở rộng câu trả lời hoặc không sử dụng các câu hỏi tham chiếu một cách hiệu quả. Hơn nữa, sự thiếu hụt trong tương tác học sinh có thể dẫn đến việc học sinh không phát triển được kỹ năng giao tiếp cần thiết. Do đó, việc cải thiện phương pháp giảng dạy và kỹ năng hỏi của giáo viên là rất cần thiết để nâng cao chất lượng học tập.
II. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện thông qua quan sát lớp học với sự tham gia của 3 giáo viên và 132 học sinh lớp 10 tại THPT Trần Hưng Đạo. Dữ liệu được thu thập từ các buổi học thực tế, nhằm phân tích các loại câu hỏi mà giáo viên sử dụng và mức độ tương tác học sinh với các câu hỏi đó. Kết quả cho thấy rằng, giáo viên chủ yếu sử dụng câu hỏi hiển thị với mục đích chẩn đoán và hướng dẫn, trong khi câu hỏi tham chiếu ít được sử dụng. Điều này cho thấy rằng giáo viên cần cải thiện kỹ năng hỏi để khuyến khích học sinh tham gia nhiều hơn.
2.1. Thiết kế nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu bao gồm việc quan sát các lớp học và ghi nhận các loại câu hỏi được giáo viên sử dụng. Các câu hỏi được phân loại thành ba nhóm chính: câu hỏi hiển thị, câu hỏi tham chiếu và câu hỏi có/không. Mỗi loại câu hỏi có những chức năng và mục đích khác nhau, ảnh hưởng đến cách học sinh phản hồi. Việc phân tích này giúp xác định được những điểm mạnh và điểm yếu trong phương pháp giảng dạy hiện tại.
2.2. Phân tích dữ liệu
Dữ liệu thu thập được sẽ được phân tích định lượng và định tính để đưa ra những kết luận chính xác về hiệu quả của câu hỏi giáo viên trong việc nâng cao kỹ năng nói của học sinh. Phân tích cho thấy rằng, mặc dù giáo viên đã sử dụng nhiều loại câu hỏi, nhưng sự tương tác của học sinh vẫn còn hạn chế. Điều này chỉ ra rằng cần có những biện pháp can thiệp để cải thiện kỹ năng giao tiếp của học sinh thông qua việc sử dụng câu hỏi một cách hiệu quả hơn.
III. Kết luận và khuyến nghị
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng câu hỏi giáo viên một cách hiệu quả có thể nâng cao tương tác học sinh và cải thiện kỹ năng nói. Tuy nhiên, giáo viên tại THPT Trần Hưng Đạo cần được đào tạo thêm về cách đặt câu hỏi và khuyến khích học sinh tham gia tích cực hơn. Các khuyến nghị bao gồm việc tổ chức các buổi tập huấn cho giáo viên về phương pháp giảng dạy và cách sử dụng câu hỏi để tạo ra môi trường học tập tích cực.
3.1. Đề xuất cho giáo viên
Giáo viên nên chú trọng đến việc sử dụng các loại câu hỏi khác nhau để khuyến khích học sinh tham gia. Việc áp dụng các câu hỏi mở có thể giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp và tự tin hơn trong việc thể hiện ý kiến của mình. Hơn nữa, giáo viên cần tạo ra không gian an toàn để học sinh cảm thấy thoải mái khi trả lời câu hỏi.
3.2. Hướng tới nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu này mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về tương tác học sinh và kỹ năng nói trong các bối cảnh khác nhau. Các nghiên cứu tương lai có thể xem xét các yếu tố khác như động lực học tập và ảnh hưởng của môi trường học tập đến kỹ năng giao tiếp của học sinh. Điều này sẽ giúp xây dựng một bức tranh toàn diện hơn về việc nâng cao kỹ năng nói trong giáo dục.
