Nâng cao khả năng nói tiếng Anh thông qua học dự án tại trường ngoại ngữ ở Việt Nam

• Tác giả: Bùi Ngọc Anh
• Người hướng dẫn: Dr. Dương Đức Minh
• Trường học: Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Nâng cao khả năng nói tiếng Anh qua học dự án tại trường ngoại ngữ Việt Nam
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hanoi

• STATEMENT OF AUTHORSHIP
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• 1. CHAPTER I: LITERATURE REVIEW
• 1.1. Definition of speaking
• 1.2. Project-based learning
• 1.2.1. General definition of project-based learning
• 1.2.2. Major features of PBL
• 1.2.3. Previous research works
• 1.2.4. Advantages of PBL
• 1.2.5. Disadvantages of PBL
• 2. CHAPTER II: RESEARCH METHODOLOGY
• 2.1. Research questions and subject of the study
• 2.2. Research questions restated
• 2.3. Subjects of the study. Data collection instruments
• 2.4. Pre-test and Post-test
• 2.5. Data collection procedure
• 3. CHAPTER III: FINDINGS AND DISCUSSION
• 3.1. Research question 1: “How important is applying PBL integration in the curricula to English learning process of students at SFL?”
• 3.2. Research question 3: “Are there any difficulties in applying PBL to students at SFL-TNU? If yes, what are some possible solutions?”
• 3.3. The importance and the benefits of PBL integration
• 3.4. Students’ difficulties when working with PBL
• 3.5. The importance of suggested solutions
• 4. CHAPTER IV: IMPLICATIONS AND CONCLUSION
• 4.1. The role of teachers in PBL integration
• 4.2. The role of students in PBL integration
• 4.3. Limitations of the study
• 4.4. Suggestions for further research
• APPENDIX I: PRE-TEST FOR STUDENTS
• APPENDIX II: POST-TEST FOR STUDENTS
• APPENDIX III: SPEAKING ASSESSMENT CRITERIA FOR B1
• APPENDIX IV: STUDENTS’ SCORE IN PRE-TEST AND POST-TEST
• APPENDIX V: OBSERVATION SHEET FOR THE RESEARCHER
• APPENDIX VI: STUDENT QUESTIONNAIRE
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF FIGURES AND TABLES

I. Giới thiệu về việc học tiếng Anh

Việc học tiếng Anh đã trở thành một phần thiết yếu trong giáo dục tại Việt Nam. Ngôn ngữ này không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là chìa khóa mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp. Tuy nhiên, việc nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Anh vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều học sinh. Đặc biệt, trong bối cảnh giáo dục hiện nay, việc áp dụng các phương pháp học tập mới như học dự án đang được chú trọng. Học dự án không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng ngôn ngữ mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng làm việc nhóm. Theo Thomas (2000), việc học qua dự án giúp học sinh phát triển khả năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện, từ đó nâng cao kỹ năng nói của họ.

1.1. Tầm quan trọng của việc học tiếng Anh

Tiếng Anh được coi là ngôn ngữ toàn cầu, và việc thành thạo ngôn ngữ này mở ra nhiều cơ hội trong công việc và cuộc sống. Học sinh cần nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc nâng cao tiếng Anh để có thể tự tin giao tiếp trong môi trường quốc tế. Việc học tiếng Anh không chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ từ vựng hay ngữ pháp mà còn cần thực hành thường xuyên để cải thiện khả năng giao tiếp tiếng Anh. Theo nghiên cứu của Elam & Nesbit (2012), việc thiếu môi trường thực hành là một trong những nguyên nhân chính khiến học sinh gặp khó khăn trong việc sử dụng tiếng Anh trong thực tế.

II. Học dự án và lợi ích của nó

Học dự án là một phương pháp học tập tích cực, trong đó học sinh tham gia vào các hoạt động thực tế để giải quyết vấn đề. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh nâng cao khả năng nói tiếng Anh mà còn phát triển nhiều kỹ năng khác như làm việc nhóm và tư duy phản biện. Theo Beckett (2002), học dự án cho phép học sinh lựa chọn chủ đề và phương pháp học tập, từ đó tạo ra sự hứng thú và động lực trong việc học. Học sinh có thể áp dụng kiến thức vào thực tiễn, giúp họ cảm thấy tự tin hơn khi giao tiếp bằng tiếng Anh. Hơn nữa, việc làm việc theo nhóm trong các dự án cũng giúp học sinh cải thiện kỹ năng giao tiếp tiếng Anh của mình.

2.1. Các lợi ích của học dự án

Học dự án mang lại nhiều lợi ích cho học sinh, bao gồm việc phát triển kỹ năng giao tiếp, khả năng làm việc nhóm và tư duy phản biện. Học sinh không chỉ học từ sách vở mà còn từ thực tiễn, giúp họ hiểu rõ hơn về ngôn ngữ và văn hóa. Theo nghiên cứu của Haines (1989), học dự án giúp học sinh kết nối kiến thức với thực tế, từ đó nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Anh. Việc tham gia vào các dự án cũng giúp học sinh phát triển sự tự tin khi trình bày ý tưởng và quan điểm của mình trước nhóm bạn.

III. Thách thức trong việc áp dụng học dự án

Mặc dù học dự án mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng phương pháp này cũng gặp phải một số thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là khả năng của học sinh trong việc làm việc nhóm và quản lý thời gian. Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc phối hợp với nhau và hoàn thành dự án đúng hạn. Ngoài ra, cơ sở vật chất của trường cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của việc học dự án. Theo khảo sát, nhiều giáo viên cho biết họ gặp khó khăn trong việc chuẩn bị tài liệu và không gian học tập phù hợp cho các dự án. Điều này cần được giải quyết để nâng cao khả năng nói tiếng Anh của học sinh thông qua học dự án.

3.1. Giải pháp cho các thách thức

Để khắc phục những thách thức trong việc áp dụng học dự án, cần có sự hỗ trợ từ giáo viên và nhà trường. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách làm việc nhóm hiệu quả và quản lý thời gian. Ngoài ra, trường học cũng cần cải thiện cơ sở vật chất để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các dự án. Việc tổ chức các buổi tập huấn cho giáo viên về phương pháp học dự án cũng là một giải pháp hữu ích. Điều này không chỉ giúp giáo viên tự tin hơn trong việc áp dụng phương pháp này mà còn giúp học sinh nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Anh một cách hiệu quả.

Tổng quan nghiên cứu

Tiếng Anh được xem là ngôn ngữ toàn cầu, đóng vai trò then chốt trong giao tiếp quốc tế và cơ hội nghề nghiệp. Tại Việt Nam, tiếng Anh là môn học bắt buộc từ bậc tiểu học đến đại học, tuy nhiên việc học tập vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong kỹ năng nói do thiếu môi trường giao tiếp thực tế. Tình trạng học tập theo mô hình thầy dạy trò nghe – chép, học thuộc lòng khiến người học khó phát triển kỹ năng giao tiếp tự nhiên. Nghiên cứu này tập trung vào việc cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh thông qua phương pháp học theo đề án (Project-Based Learning - PBL) tại Trường ĐHNN, Đại học Thái Nguyên. Mục tiêu chính là đánh giá hiệu quả của PBL trong việc nâng cao động lực học tập, kỹ năng nói và khả năng làm việc nhóm của sinh viên, đồng thời xác định những khó khăn trong quá trình áp dụng và đề xuất giải pháp khắc phục. Nghiên cứu được thực hiện trong 15 tuần với 84 sinh viên chuyên ngành Sư phạm tiếng Anh, nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc tích hợp PBL vào chương trình giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và kỹ năng giao tiếp tiếng Anh của sinh viên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết xây dựng kiến thức xã hội (social constructivism) của Vygotsky, nhấn mạnh vai trò của hoạt động xã hội trong việc hình thành kiến thức cá nhân và tập thể. PBL được định nghĩa là phương pháp học tập dựa trên các dự án thực tiễn, giúp học sinh phát triển kỹ năng thiết kế, giải quyết vấn đề và điều tra. Các đặc điểm chính của PBL bao gồm: hoạt động đa kỹ năng, chủ đề gắn liền với thực tế, kế hoạch hành động rõ ràng, phát triển kỹ năng tự quản và hợp tác nhóm, tập trung vào sản phẩm cuối cùng và vai trò đa dạng của giáo viên và học sinh trong quá trình học. PBL cũng được mô tả qua sáu đặc tính: tính xác thực, tính nghiêm túc học thuật, kết nối với người lớn, khám phá tích cực, học tập ứng dụng và thực hành đánh giá liên tục.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động (action research) với hai chu kỳ phản hồi gồm các bước: lập kế hoạch, thực hiện, quan sát và phản hồi. Đối tượng nghiên cứu là 84 sinh viên năm thứ hai chuyên ngành Sư phạm tiếng Anh tại Trường ĐHNN, Đại học Thái Nguyên. Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ chính: bài kiểm tra nói trước và sau khi áp dụng PBL (pre-test và post-test), bảng quan sát quá trình học tập và bảng hỏi khảo sát ý kiến sinh viên. Bài kiểm tra nói gồm các chủ đề giao tiếp thực tế, được đánh giá theo tiêu chí B1 về phát âm, ngữ pháp, lưu loát, ngữ điệu và tương tác. Bảng quan sát tập trung đánh giá sự chú ý, linh hoạt giải quyết tình huống, thực hành kỹ năng ngôn ngữ, khả năng làm việc nhóm và độc lập. Bảng hỏi khảo sát gồm 10 câu hỏi nhằm thu thập nhận thức về lợi ích, khó khăn và giải pháp trong quá trình học theo đề án. Quá trình nghiên cứu kéo dài 15 tuần, trong đó 7 tuần đầu tập trung vào giới thiệu và thực hiện dự án, 8 tuần tiếp theo tập trung cải thiện kỹ năng và hoàn thiện sản phẩm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tầm quan trọng của PBL trong chương trình học: 87% sinh viên đánh giá PBL là rất quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói. 13% còn lại cho rằng PBL cũng có vai trò quan trọng, không có sinh viên nào cho rằng PBL không quan trọng.

2. Lợi ích của PBL: Sinh viên đồng thuận rằng PBL giúp phát triển kỹ năng ngôn ngữ tích hợp (đạt điểm trung bình 3.7/4), cải thiện tư duy phản biện và giải quyết vấn đề (3.3), tăng sự linh hoạt khi đảm nhận các vai trò khác nhau (3.2), nâng cao sự tự tin và kỹ năng giao tiếp (3.5), và tạo cơ hội trải nghiệm các tình huống thực tế (3.0). Tuy nhiên, kỹ năng làm việc độc lập và hợp tác được đánh giá thấp hơn (2.5).

3. Cải thiện kỹ năng nói qua PBL: Điểm trung bình bài kiểm tra nói trước khi áp dụng PBL là 5.69, sau 15 tuần tăng lên 6.64, cho thấy sự tiến bộ rõ rệt. Số lỗi phát âm giảm từ 106 xuống 97, lỗi ngữ pháp giảm từ 195 xuống 133, lỗi ngữ điệu và nhấn trọng âm giảm từ 105 xuống 89, lỗi tương tác giảm từ 57 xuống 46. Số lỗi tổng cộng giảm từ 492 xuống 385, minh chứng cho hiệu quả tích cực của PBL trong việc nâng cao kỹ năng nói.

4. Khó khăn khi áp dụng PBL: Sinh viên gặp khó khăn lớn nhất là xử lý các nhiệm vụ thực tế (3.6 điểm), xác định và thu hẹp chủ đề thảo luận (3.1), thuyết trình hiệu quả (3.0), làm việc nhóm (2.6), và tìm kiếm tài liệu tham khảo trên internet (2.5). Các khó khăn này ảnh hưởng đến hiệu quả học tập và đòi hỏi sự hỗ trợ từ giáo viên.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy PBL là phương pháp hiệu quả trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh, phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại đề cao sự chủ động và thực hành của người học. Việc tăng điểm trung bình và giảm số lỗi trong bài kiểm tra nói chứng minh sự tiến bộ rõ rệt của sinh viên sau khi áp dụng PBL. Các khó khăn về xử lý nhiệm vụ thực tế và làm việc nhóm phản ánh đặc thù của phương pháp này, đòi hỏi sinh viên phải phát triển kỹ năng mềm và tự quản lý học tập. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với nhận định rằng PBL giúp tăng động lực, kỹ năng giải quyết vấn đề và giao tiếp (Beckett, 2002; Thomas, 2000). Tuy nhiên, việc khó khăn trong làm việc nhóm và tìm kiếm tài liệu cũng là thách thức phổ biến cần được khắc phục. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm trung bình pre-test và post-test, bảng thống kê số lỗi theo loại, và biểu đồ đánh giá mức độ khó khăn của các yếu tố trong PBL.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hướng dẫn lựa chọn chủ đề phù hợp: Giáo viên cần cung cấp hướng dẫn cụ thể và ví dụ minh họa trước khi giao nhiệm vụ nhóm, giúp sinh viên xác định chủ đề phù hợp, tránh quá rộng hoặc quá hẹp, nâng cao hiệu quả thảo luận và sản phẩm cuối cùng. Thời gian thực hiện: ngay từ đầu khóa học.

2. Đánh giá liên tục và công bằng: Kết hợp đánh giá quá trình học tập và sản phẩm cuối cùng để đảm bảo công bằng, khuyến khích sự tham gia tích cực của từng thành viên trong nhóm. Thời gian thực hiện: xuyên suốt quá trình học.

3. Phát triển kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp: Tổ chức các hoạt động luyện tập nói và nghe trong nhóm nhỏ để tăng cường sự tự tin và kỹ năng tương tác, đồng thời phân công rõ vai trò cá nhân trong nhóm. Thời gian thực hiện: trong suốt 15 tuần học.

4. Hỗ trợ tìm kiếm và sử dụng tài liệu tham khảo: Giáo viên nên hướng dẫn sinh viên cách tìm kiếm, lựa chọn và sử dụng tài liệu tham khảo hiệu quả, đặc biệt là tài liệu trực tuyến, giúp sinh viên mở rộng kiến thức và nâng cao chất lượng dự án. Thời gian thực hiện: trong các buổi học đầu và giữa khóa.

5. Khuyến khích phản hồi và tự đánh giá: Sinh viên cần được khuyến khích phản ánh về quá trình học tập và sản phẩm, từ đó rút kinh nghiệm và cải thiện kỹ năng cho các dự án tiếp theo. Thời gian thực hiện: sau mỗi dự án hoặc cuối khóa học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường đại học và cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để áp dụng PBL trong giảng dạy, giúp nâng cao kỹ năng nói và phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên.

2. Nhà quản lý giáo dục và xây dựng chương trình đào tạo: Thông tin về hiệu quả và khó khăn khi tích hợp PBL giúp điều chỉnh chương trình phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực người học.

3. Sinh viên chuyên ngành Sư phạm tiếng Anh: Tài liệu giúp hiểu rõ phương pháp học tập chủ động, phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.

4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực phương pháp giảng dạy ngôn ngữ: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về PBL, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về đổi mới phương pháp dạy học.

Câu hỏi thường gặp

1. PBL là gì và tại sao nên áp dụng trong giảng dạy tiếng Anh?
   PBL là phương pháp học tập dựa trên các dự án thực tế, giúp sinh viên phát triển kỹ năng ngôn ngữ tích hợp và kỹ năng mềm như giải quyết vấn đề, làm việc nhóm. Ví dụ, sinh viên thực hiện dự án thiết kế tour du lịch giúp luyện nói, thuyết trình và hợp tác nhóm hiệu quả.

2. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của PBL trong nâng cao kỹ năng nói?
   Hiệu quả được đánh giá qua bài kiểm tra nói trước và sau khi áp dụng PBL, quan sát quá trình học tập và khảo sát ý kiến sinh viên. Kết quả nghiên cứu cho thấy điểm trung bình kỹ năng nói tăng từ 5.69 lên 6.64 sau 15 tuần.

3. Những khó khăn phổ biến khi áp dụng PBL là gì?
   Sinh viên thường gặp khó khăn trong việc xử lý các nhiệm vụ thực tế, xác định chủ đề thảo luận, làm việc nhóm và tìm kiếm tài liệu tham khảo. Ví dụ, nhiều sinh viên cảm thấy khó khăn khi phải thuyết trình thuyết phục hoặc phối hợp ý kiến trong nhóm.

4. Giáo viên cần làm gì để hỗ trợ sinh viên trong quá trình học PBL?
   Giáo viên cần hướng dẫn rõ ràng, cung cấp ví dụ minh họa, phân công vai trò cụ thể, đánh giá liên tục và hỗ trợ kỹ năng tìm kiếm tài liệu. Ví dụ, giáo viên có thể đóng vai trò cố vấn, giúp sinh viên giải quyết vấn đề và quản lý thời gian.

5. PBL có phù hợp với tất cả các đối tượng học sinh, sinh viên không?
   PBL phù hợp với những học sinh, sinh viên có khả năng tự học và làm việc nhóm, tuy nhiên cần điều chỉnh nội dung và phương pháp phù hợp với đặc điểm, trình độ và sở thích của từng nhóm học viên để đạt hiệu quả cao nhất.

Kết luận

• PBL là phương pháp hiệu quả giúp nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh và phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên tại Trường ĐHNN, Đại học Thái Nguyên.
• Sinh viên sau 15 tuần học theo PBL có sự tiến bộ rõ rệt về điểm số và giảm thiểu lỗi phát âm, ngữ pháp, ngữ điệu và tương tác.
• Các khó khăn chính gồm xử lý nhiệm vụ thực tế, làm việc nhóm và tìm kiếm tài liệu cần được khắc phục bằng các giải pháp cụ thể.
• Giáo viên và sinh viên cần phối hợp chặt chẽ, với vai trò hướng dẫn, hỗ trợ và chủ động trong học tập để tối ưu hóa hiệu quả PBL.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập tiếng Anh qua PBL, đồng thời mở hướng nghiên cứu sâu hơn về phương pháp này trong tương lai.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và giảng viên nên xem xét tích hợp PBL vào chương trình đào tạo, đồng thời tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực giảng dạy PBL cho giáo viên. Sinh viên được khuyến khích chủ động tham gia và phản hồi để hoàn thiện phương pháp học tập này.