I. Tổng Quan Nâng Cao Chất Lượng Đào Tạo Nghề Lương Sơn
Nâng cao chất lượng đào tạo nghề tại Trung Tâm Giáo Dục Nghề Nghiệp (TTGDNN) huyện Lương Sơn là nhiệm vụ cấp thiết. Tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề ở Việt Nam còn thấp (40.6% năm 2022, theo Niên giám Thống kê). Điều này đòi hỏi các cấp chính quyền phải nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho người lao động. Việc này đồng thời giải quyết ba vấn đề lớn: chuyển dịch lao động nông nghiệp, nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo, và nâng cao hiệu quả đào tạo nghề. TTGDNN-GDTX huyện Lương Sơn là đơn vị sự nghiệp công lập, trực thuộc UBND huyện, thực hiện chức năng đào tạo nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên và hướng nghiệp. Trung tâm đã đạt được những kết quả nhất định, như chương trình đào tạo bám sát mục tiêu, đội ngũ giáo viên không ngừng nâng cao trình độ, và cơ sở vật chất tương đối tốt. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Nâng cao kỹ năng nghề Lương Sơn để đáp ứng yêu cầu thị trường lao động là một trong những yếu tố quan trọng.
1.1. Thực trạng đào tạo nghề tại huyện Lương Sơn
TTGDNN-GDTX huyện Lương Sơn đối mặt với nhiều thách thức. Chương trình đào tạo còn mang nặng tính lý thuyết, thiếu cơ sở thực hành. Giáo viên chậm đổi mới phương pháp giảng dạy, khiến học viên thụ động. Cơ sở vật chất chưa đồng bộ, tài liệu giáo trình còn hạn chế. Cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả để cải tiến chất lượng đào tạo nghề tại trung tâm. Trung tâm cần có giải pháp và phương hướng để đào tạo nghề huyện Lương Sơn hiệu quả. Theo tài liệu gốc, Trung tâm chú trọng đầu tư và mở rộng quy mô khu thực hành, thực tập, kết quả tốt nghiệp của học viên khá cao, học viên có việc làm sau khi kết thúc khóa học đạt 65%-80%.
1.2. Vai trò của đào tạo nghề trong phát triển kinh tế
Giáo dục nghề nghiệp Lương Sơn đóng vai trò quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đào tạo nghề giúp người lao động có kỹ năng, kiến thức để làm việc trong các ngành công nghiệp và dịch vụ, giảm sự phụ thuộc vào nông nghiệp. Đầu tư vào đào tạo nghề là đầu tư vào tương lai của huyện Lương Sơn. Theo số liệu của Niên giám thống kê năm 2022 tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề của Việt Nam còn rất thấp (chỉ đạt 40,6%). Điều này, đặt ra cho chính quyền các cấp phải nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho người lao động.
II. Vấn Đề Chất Lượng Đào Tạo Nghề Chưa Đáp Ứng Yêu Cầu
Mặc dù đã có những nỗ lực, chất lượng đào tạo nghề Lương Sơn vẫn còn nhiều hạn chế. Chương trình đào tạo vẫn nặng lý thuyết, thiếu thực hành. Giáo viên chưa cập nhật phương pháp giảng dạy hiện đại. Cơ sở vật chất còn thiếu thốn. Điều này dẫn đến việc học viên thiếu kỹ năng thực tế, khó tìm việc làm sau khi tốt nghiệp. Cần có những đánh giá khách quan, toàn diện để xác định rõ các vấn đề và nguyên nhân. Từ đó, đưa ra những giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng đào tạo nghề một cách bền vững. Chương trình đào tạo vẫn được thiết kế theo kinh nghiệm cũ, còn mang nặng tính lý thuyết, phần tự học, tự nghiên cứu của người học còn ít.
2.1. Đánh giá thực trạng chương trình đào tạo nghề
Chương trình đào tạo hiện tại cần được rà soát, đánh giá lại. Cần tăng cường tính thực hành, giảm lý thuyết suông. Cần cập nhật kiến thức mới, kỹ năng mới phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động. Cần tham khảo ý kiến của doanh nghiệp, chuyên gia để xây dựng chương trình đào tạo sát thực tế. Cần xây dựng và phát triển chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu người học. Do thiếu thốn về cơ sở thực hành, thực tập nên việc tiếp cận, thực hành những kỹ năng công việc chuyên môn còn quá ít, không có điều kiện cập nhật các kỹ thuật 2 chuyên môn mới.
2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất
Đội ngũ giáo viên cần được bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm. Cần tạo điều kiện cho giáo viên đi thực tế tại doanh nghiệp để cập nhật công nghệ mới. Cơ sở vật chất cần được đầu tư, nâng cấp để đáp ứng yêu cầu giảng dạy và thực hành. Giáo viên chậm đổi mới phương pháp giảng dạy làm người học không chủ động tiếp thu kiến thức, thụ động phụ thuộc vào giáo viên nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng của hoạt động đào tạo Trung tâm. Tài liệu, giáo trình phục vụ cho việc nghiên cứu, học tập của giáo viên và học viên còn hạn chế, cập nhật chưa thường xuyên. Thư viện chưa thu hút người học: đầu sách chưa đảm bảo, người học chưa có ý thức trong vấn đề tự học, tự nghiên cứu, tra cứu tài liệu.
III. Cách Nâng Cao Chất Lượng Giáo Viên Đào Tạo Nghề Lương Sơn
Nâng cao chất lượng đào tạo nghề không thể thiếu việc nâng cao đội ngũ giáo viên đào tạo nghề Lương Sơn. Cần có chính sách thu hút, giữ chân giáo viên giỏi. Cần tạo điều kiện cho giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên. Cần khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Cần đánh giá giáo viên một cách khách quan, công bằng để tạo động lực cho giáo viên phát triển. Đội ngũ giáo viên đào tạo nghề cần có kỹ năng thực tế, kinh nghiệm làm việc để truyền đạt cho học viên.
3.1. Bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng sư phạm cho giáo viên
Cần tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên. Mời chuyên gia, doanh nghiệp đến chia sẻ kinh nghiệm. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hội thảo, khóa học nâng cao trình độ. Đội ngũ giáo viên không ngừng bồi dưỡng, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn đáp ứng về chất lượng của đầu ra người lao động, trong 3 năm (2020-2022) đã có 83 lượt cán bộ quản lý và giáo viên của Trung tâm GDNN – GDTX huyện Lương Sơn được đào tạo, bồi dưỡng.
3.2. Tạo điều kiện cho giáo viên đi thực tế tại doanh nghiệp
Liên kết với doanh nghiệp để tạo điều kiện cho giáo viên đi thực tế, học hỏi kinh nghiệm. Khuyến khích giáo viên tham gia vào các dự án, công trình thực tế. Giáo viên cần hiểu rõ nhu cầu của doanh nghiệp để đào tạo ra những học viên đáp ứng yêu cầu công việc. Thời gian đi thực tế tại các doanh nghiệp cho đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giáo viên nghề để nâng cao kỹ năng thực hành trên những công nghệ hiện đại rất ít làm hạn chế một phần khả năng mô phỏng, truyền đạt của giáo viên.
IV. Phương Pháp Đổi Mới Nội Dung Hình Thức Đào Tạo Nghề
Để nâng cao chất lượng đào tạo nghề, cần đổi mới nội dung, hình thức đào tạo. Cần xây dựng chương trình đào tạo theo hướng mở, linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Cần tăng cường thời lượng thực hành, giảm lý thuyết. Cần áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, lấy người học làm trung tâm. Cần sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, tạo sự hứng thú cho học viên. Chương trình đào tạo nghề Lương Sơn cần phải thay đổi để đáp ứng yêu cầu mới.
4.1. Xây dựng chương trình đào tạo theo hướng mở linh hoạt
Cần tham khảo ý kiến của doanh nghiệp, chuyên gia để xây dựng chương trình đào tạo. Cần cập nhật kiến thức mới, kỹ năng mới thường xuyên. Chương trình đào tạo cần phù hợp với trình độ của học viên. Chương trình đào tạo của Trung tâm đã bám sát mục tiêu, vị trí các mô đun trong chương trình có tính kế thừa, đảm bảo chuẩn hoá và bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quy định.
4.2. Áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực lấy người học làm trung tâm
Sử dụng các phương pháp giảng dạy như: thảo luận nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề. Khuyến khích học viên tự học, tự nghiên cứu. Tạo môi trường học tập thân thiện, cởi mở. Cần có sự tương tác giữa giáo viên và học viên. Giáo viên cần là người hướng dẫn, đồng hành cùng học viên. Cần áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, lấy người học làm trung tâm.
V. Ứng Dụng Liên Kết Doanh Nghiệp Đào Tạo Nghề Ở Lương Sơn
Đào tạo nghề gắn liền với doanh nghiệp là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng đào tạo nghề. Cần tăng cường sự liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp. Doanh nghiệp tham gia vào quá trình xây dựng chương trình đào tạo, cung cấp cơ sở thực hành, nhận học viên thực tập. Cần tạo ra môi trường hợp tácwin-win giữa nhà trường và doanh nghiệp. Liên kết đào tạo nghề Lương Sơn giúp học viên có cơ hội tiếp cận với thực tế công việc.
5.1. Doanh nghiệp tham gia xây dựng chương trình đào tạo
Mời doanh nghiệp tham gia vào hội đồng tư vấn, đánh giá chương trình đào tạo. Lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp về nhu cầu tuyển dụng, kỹ năng cần thiết. Điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp.
5.2. Doanh nghiệp cung cấp cơ sở thực hành và nhận học viên thực tập
Ký kết hợp đồng hợp tác với doanh nghiệp về việc cung cấp cơ sở thực hành. Tạo điều kiện cho học viên được thực tập tại doanh nghiệp. Doanh nghiệp hướng dẫn, đánh giá học viên trong quá trình thực tập. Trung tâm đã xây dựng hệ thống phòng học, phòng thí nghiệm, phòng thực hành và hệ thống thư viện tương đối tốt và hiện đại; Chú trọng đầu tư, mở rộng quy mô, khu thực hành thực tập khang trang, sạch đẹp; số học viên tốt nghiệp chiếm tỷ lệ khá, giỏi cao với 14% học viên xếp loại giỏi, 73% học viên xếp loại khá; Học viên sau khi kết thúc khóa học có việc làm từ 65% - 80%.
VI. Tương Lai Phát Triển Bền Vững Đào Tạo Nghề Tại Lương Sơn
Để đào tạo nghề phát triển bền vững, cần có tầm nhìn dài hạn, chiến lược rõ ràng. Cần đầu tư vào cơ sở vật chất đào tạo nghề Lương Sơn, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Cần xây dựng thương hiệu cho TTGDNN. Cần đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn hướng nghiệp để thu hút học viên. Đào tạo nghề phải đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của huyện Lương Sơn.
6.1. Xây dựng chiến lược phát triển đào tạo nghề dài hạn
6.2. Đầu tư cơ sở vật chất nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Xây dựng, nâng cấp phòng học, phòng thực hành, thư viện. Mua sắm trang thiết bị hiện đại. Tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
