Tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Hòa
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Văn Song
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

I. Tổng Quan Về Kiểm Tra Thuế Doanh Nghiệp Tại Mỹ Đức

Thuế đóng vai trò then chốt trong nguồn thu ngân sách nhà nước, là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô hiệu quả. Cơ quan thuế hiện nay áp dụng cơ chế "Tự kê khai, tự nộp thuế", theo đó doanh nghiệp tự giác kê khai và chịu trách nhiệm. Cơ quan thuế tập trung vào tuyên truyền, hỗ trợ và kiểm tra thuế để phát hiện sai phạm. Cơ chế này tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, giảm thiểu thủ tục hành chính. Tuy nhiên, nó cũng tạo ra kẽ hở cho trốn thuế, gian lận thuế, làm gia tăng số lượng doanh nghiệp vi phạm. Theo báo cáo của Tổng kiểm toán, ngành thuế mới chỉ hậu kiểm được 18% doanh nghiệp. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường kiểm tra thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và sự công bằng trong kinh doanh.

1.1. Vai Trò Của Kiểm Tra Thuế Trong Quản Lý Ngân Sách

Kiểm tra thuế là hoạt động quan trọng để đảm bảo tính tuân thủ pháp luật thuế của doanh nghiệp. Nó giúp phát hiện và ngăn chặn các hành vi trốn thuế, gian lận thuế, từ đó bảo vệ nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Đồng thời, kiểm tra thuế cũng giúp nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng. Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế có tính cưỡng chế chung để phân phối lại thu nhập, là nguồn thu có tính ổn định và không mang lại gánh nặng trả nợ về sau cho ngân sách nhà nước.

1.2. Cơ Chế Tự Kê Khai Và Sự Cần Thiết Của Kiểm Tra Thuế

Cơ chế tự kê khai tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi cơ quan thuế phải tăng cường kiểm tra thuế để đảm bảo tính chính xác và trung thực của các kê khai. Việc kiểm tra thuế giúp phát hiện các sai sót, gian lận và đảm bảo doanh nghiệp nộp đủ số thuế vào ngân sách nhà nước. Cơ quan thuế đang thực hiện quản lý thuế theo cơ chế “Tự kê khai, tự nộp thuế”. Theo cơ chế này, người nộp thuế tự tính, tự kê khai, tự nộp thuế và tự chịu trách nhiệm về việc thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp Luật thuế.

II. Thực Trạng Kiểm Tra Thuế DN NQD Tại Huyện Mỹ Đức

Tại huyện Mỹ Đức, công tác hậu kiểm thuế còn hạn chế, chỉ đạt từ 15% đến 23% số doanh nghiệp đang hoạt động. Tỷ lệ doanh nghiệp bị xử lý truy thu và phạt sau kiểm tra thuế luôn chiếm trên 90%, cho thấy tình trạng vi phạm pháp luật thuế còn phổ biến. Từ năm 2015 đến 2018, số tiền truy thu và phạt từ kiểm tra thuế đóng góp từ 7 tỷ đến 10 tỷ đồng mỗi năm vào ngân sách nhà nước. Đơn cử năm 2018, Chi cục thuế Mỹ Đức kiểm tra 93 doanh nghiệp ngoài quốc doanh, phát hiện 90 doanh nghiệp vi phạm, truy thu và phạt 7,65 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra thuế tại địa phương.

2.1. Tỷ Lệ Hậu Kiểm Và Số Lượng Doanh Nghiệp Vi Phạm

Tỷ lệ hậu kiểm thấp cho thấy cơ quan thuế chưa bao quát được hết các doanh nghiệp trên địa bàn. Số lượng doanh nghiệp vi phạm cao cho thấy ý thức chấp hành pháp luật thuế của một bộ phận doanh nghiệp còn hạn chế. Cụ thể: theo báo cáo của Tổng kiểm toán: Ngành thuế có 46 nghìn cán bộ, công chức nhưng cũng chỉ hậu kiểm được 18%, còn 82% đang là một khoảng trống. Theo báo cáo của Tổng cục Thuế từ đầu năm tới ngày 15/11/2017 “Qua kiểm tra 33.838 doanh nghiệp (DN) ngoài quốc doanh, cơ quan thuế đã điều chỉnh tăng doanh thu đối với 29.857 DN với tổng số thuế điều chỉnh tăng thêm là 7.

2.2. Đóng Góp Của Kiểm Tra Thuế Vào Ngân Sách Nhà Nước

Số tiền truy thu và phạt từ kiểm tra thuế đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước, cho thấy hiệu quả của công tác này. Tuy nhiên, nó cũng cho thấy tiềm năng thất thu thuế còn lớn nếu công tác kiểm tra thuế được thực hiện hiệu quả hơn. Tại huyện Mỹ Đức công tác hậu kiểm chỉ đạt từ 15% tới 23% trên số doanh nghiệp đang hoạt động, số còn lại chưa được kiểm tra. Từ năm 2015 tới năm 2018 tỷ lệ số doanh nghiệp bị xử lý truy thu và phạt sau kiểm tra trên số doanh nghiệp bị kiểm tra luôn chiếm tới trên 90%, tăng thu cho ngân sách từ 7 tỷ tới 10 tỷ mỗi năm.

III. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Kiểm Tra Thuế Tại Mỹ Đức

Công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại huyện Mỹ Đức chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Nguồn nhân lực còn thiếu và trình độ chuyên môn chưa cao là một thách thức lớn. Chính sách pháp luật thuế chưa đồng bộ và thiếu ổn định gây khó khăn cho cả cơ quan thuế và doanh nghiệp. Tình trạng chồng chéo trong hoạt động kiểm tra giữa các cấp, các ngành cũng làm giảm hiệu quả công tác. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp và sự phối hợp giữa các ban ngành liên quan cũng ảnh hưởng đến kết quả kiểm tra thuế.

3.1. Nguồn Nhân Lực Và Trình Độ Chuyên Môn Của Cán Bộ Thuế

Thiếu nhân lực và trình độ chuyên môn hạn chế ảnh hưởng đến khả năng bao quát và xử lý các vụ việc phức tạp. Cán bộ thuế cần được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ. Nguồn nhân lực cho công tác kiểm tra thuế còn thiếu về số lượng, trình độ chuyên môn chưa cao, thiếu kinh nghiệm, chưa linh hoạt trong xử lý công việc.

3.2. Chính Sách Pháp Luật Thuế Và Sự Phối Hợp Giữa Các Ban Ngành

Chính sách pháp luật thuế cần được hoàn thiện, đồng bộ và ổn định để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và cơ quan thuế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành liên quan giúp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế và xử lý các vi phạm. Chính sách pháp luật thuế còn chưa đồng bộ và thiếu tính ổn định; tình trạng chồng chéo trong hoạt động kiểm tra tại doanh nghiệp giữa các cấp, các ngành.

3.3. Ý Thức Chấp Hành Pháp Luật Thuế Của Doanh Nghiệp

Ý thức chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp là yếu tố then chốt để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế để nâng cao ý thức của doanh nghiệp. Yêu cầu cấp thiết hiện nay là phải tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi gian lận thuế, trốn thuế.

IV. Giải Pháp Tăng Cường Kiểm Tra Thuế DN NQD Tại Mỹ Đức

Để tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại huyện Mỹ Đức, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Hoàn thiện cơ sở dữ liệu về người nộp thuế giúp phân tích rủi ro và lập kế hoạch kiểm tra hiệu quả. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kiểm tra thuế giúp nâng cao năng suất và giảm thiểu sai sót. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hoàn thiện quy trình kiểm tra thuế cũng là những giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, cần tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế và phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành liên quan.

4.1. Hoàn Thiện Cơ Sở Dữ Liệu Và Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin

Cơ sở dữ liệu đầy đủ, chính xác giúp phân tích rủi ro và lập kế hoạch kiểm tra hiệu quả. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp tự động hóa quy trình kiểm tra thuế, giảm thiểu sai sót và nâng cao năng suất. Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu và thông tin doanh nghiệp phục vụ cho việc phân tích rủi ro lựa chọn kế hoạch. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kiểm tra thuế.

4.2. Nâng Cao Chất Lượng Nguồn Nhân Lực Và Hoàn Thiện Quy Trình

Cán bộ thuế cần được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ. Quy trình kiểm tra thuế cần được hoàn thiện, rõ ràng và minh bạch để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kiểm tra thuế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công tác kiểm tra. Hoàn thiện các tiêu thức, phương pháp lựa chọn hồ sơ kiểm tra thuế. Hoàn thiện cách thức kiểm tra theo mô hình phù hợp với cơ chế tự khai, tự tính, tự nộp thuế.

4.3. Tăng Cường Tuyên Truyền Hỗ Trợ Và Phối Hợp Liên Ngành

Tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế giúp nâng cao ý thức chấp hành của doanh nghiệp. Hỗ trợ doanh nghiệp giải đáp thắc mắc và thực hiện nghĩa vụ thuế. Phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành giúp phát hiện và xử lý các vi phạm hiệu quả. Tăng cường công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế. Xây dựng và hoàn thiện sổ tay nghiệp vụ kiểm tra thuế. Tăng cường công tác phối hợp giữa các bộ phận chức năng trong cơ quan thuế. Thực hiện tốt việc đôn đốc chấp hành quyết định xử lý vi phạm sau kiểm tra. Tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan chức năng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu Kiểm Tra Thuế

Nghiên cứu này cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại huyện Mỹ Đức. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng kế hoạch kiểm tra thuế hiệu quả hơn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hoàn thiện quy trình kiểm tra thuế. Đồng thời, nghiên cứu cũng giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nghĩa vụ thuế và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

5.1. Xây Dựng Kế Hoạch Kiểm Tra Thuế Hiệu Quả Hơn

Kết quả nghiên cứu giúp xác định các rủi ro tiềm ẩn và xây dựng kế hoạch kiểm tra thuế tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ cao. Điều này giúp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế và đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

5.2. Nâng Cao Ý Thức Chấp Hành Pháp Luật Thuế Của Doanh Nghiệp

Nghiên cứu giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nghĩa vụ thuế và các quy định pháp luật liên quan. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động tuân thủ pháp luật và tránh các vi phạm không đáng có.

VI. Kết Luận Và Tương Lai Của Kiểm Tra Thuế DN NQD Mỹ Đức

Tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh là nhiệm vụ quan trọng để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và tạo môi trường kinh doanh công bằng. Trong tương lai, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, nâng cao năng lực của cơ quan thuế và tăng cường sự phối hợp giữa các ban ngành liên quan. Đồng thời, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp.

6.1. Hoàn Thiện Cơ Chế Chính Sách Và Nâng Cao Năng Lực Cơ Quan Thuế

Cơ chế chính sách cần được hoàn thiện để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm tra thuế và xử lý các vi phạm. Cơ quan thuế cần được trang bị đầy đủ nguồn lực và nâng cao năng lực chuyên môn để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý thuế.

6.2. Đẩy Mạnh Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Và Nâng Cao Ý Thức

Ứng dụng công nghệ thông tin giúp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế và giảm thiểu sai sót. Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp là yếu tố then chốt để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.