Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, công tác thi đua, khen thưởng (TĐKT) giữ vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy năng suất lao động, nâng cao chất lượng giáo dục và xây dựng con người mới. Tỉnh Ninh Bình, với hệ thống giáo dục đa dạng từ mầm non đến trung học phổ thông, đã triển khai công tác quản lý nhà nước về TĐKT nhằm phát huy hiệu quả phong trào thi đua trong ngành giáo dục. Từ năm 2015 đến nay, công tác này đã có những bước chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế như tổ chức bộ máy chưa đồng bộ, phong trào thi đua chưa thực sự lan tỏa sâu rộng và khen thưởng chưa kịp thời, chính xác.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về TĐKT ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần thúc đẩy phong trào thi đua phát triển bền vững. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các cấp học từ mầm non đến trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2015-2021. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hoàn thiện cơ chế quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục và phát huy vai trò của công tác TĐKT trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý nhà nước và quản lý công tác thi đua, khen thưởng, trong đó có:

  • Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước là sự tác động có tổ chức, có định hướng của Nhà nước nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo chiều hướng tích cực, đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.
  • Lý thuyết về thi đua, khen thưởng: Thi đua là hoạt động tự nguyện, có mục đích nhằm thúc đẩy cá nhân, tập thể đạt thành tích xuất sắc; khen thưởng là công cụ quản lý nhằm ghi nhận, biểu dương và khuyến khích các thành tích đó.
  • Khái niệm chính: Thi đua, khen thưởng; quản lý nhà nước về TĐKT; phong trào thi đua yêu nước; nguyên tắc thi đua (tự nguyện, công khai, công bằng); các hình thức khen thưởng (huân chương, huy chương, bằng khen, giấy khen).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh và thống kê dựa trên số liệu thu thập từ các báo cáo, văn bản pháp luật và khảo sát thực tế tại ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình. Cỡ mẫu khảo sát gồm cán bộ quản lý, công chức làm công tác TĐKT và giáo viên tại các cấp học với khoảng 150 phiếu khảo sát. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2015 đến 2021, tập trung phân tích các số liệu về tổ chức bộ máy, phong trào thi đua, tỷ lệ khen thưởng và hiệu quả quản lý. Các công cụ phân tích bao gồm phân tích định tính, thống kê mô tả và so sánh tỷ lệ phần trăm nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về TĐKT ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình đã được kiện toàn với 100% các đơn vị, địa phương thành lập Hội đồng Thi đua, Khen thưởng và Ban Thi đua, Khen thưởng thuộc Sở Nội vụ. Tuy nhiên, tại cấp xã chỉ có khoảng 50% cán bộ làm công tác TĐKT được bố trí theo đúng biên chế, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác tham mưu.

  2. Phong trào thi đua trong ngành giáo dục phát triển nhưng chưa đồng đều. Tỷ lệ khen thưởng cấp tỉnh và cấp nhà nước trong giai đoạn 2015-2020 đạt khoảng 65%, tuy nhiên phong trào thi đua chưa tạo được động lực mạnh mẽ thúc đẩy năng suất lao động và chất lượng giảng dạy.

  3. Công tác khen thưởng còn tồn tại hạn chế về tính công khai, minh bạch và kịp thời. Việc xét duyệt khen thưởng chủ yếu tập trung vào kết quả cuối năm, chưa có nhiều khen thưởng đột xuất hay theo chuyên đề, dẫn đến việc động viên chưa phát huy tối đa hiệu quả.

  4. Cán bộ làm công tác TĐKT có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ tốt nhưng thiếu sự đào tạo bài bản và thường xuyên. Khoảng 70% cán bộ được khảo sát cho biết chưa được tham gia các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ thi đua, khen thưởng trong vòng 3 năm gần đây.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc tổ chức bộ máy chưa đồng bộ, đặc biệt ở cấp xã, dẫn đến công tác tham mưu và triển khai phong trào thi đua chưa hiệu quả. So với một số địa phương khác, Ninh Bình có tỷ lệ khen thưởng cấp tỉnh cao hơn khoảng 10%, nhưng vẫn thấp hơn mức trung bình toàn quốc về khen thưởng đột xuất và theo chuyên đề. Việc thiếu khen thưởng kịp thời làm giảm động lực phấn đấu của cán bộ, giáo viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ khen thưởng theo từng năm và cấp độ, bảng tổng hợp số lượng cán bộ làm công tác TĐKT được đào tạo chuyên môn, và biểu đồ tròn phân bố các hình thức khen thưởng được áp dụng. Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của công tác quản lý nhà nước trong việc nâng cao hiệu quả phong trào thi đua, đồng thời chỉ ra những điểm cần cải thiện để phát huy tối đa tác dụng của TĐKT trong ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác TĐKT ở cấp xã, phường, thị trấn nhằm đảm bảo 100% cán bộ làm công tác này được bố trí đúng biên chế và hưởng chế độ phù hợp. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm tới, do UBND tỉnh và Sở Nội vụ chủ trì.

  2. Đổi mới nội dung và hình thức phong trào thi đua, tăng cường khen thưởng đột xuất và theo chuyên đề để tạo động lực kịp thời cho cán bộ, giáo viên. Mục tiêu nâng tỷ lệ khen thưởng đột xuất lên 20% trong 3 năm tới, do Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp Ban Thi đua, Khen thưởng tỉnh thực hiện.

  3. Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ TĐKT cho cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng với tần suất ít nhất 1 khóa/năm nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng thực thi. Chủ thể thực hiện là Ban Thi đua, Khen thưởng Trung ương phối hợp với Sở Nội vụ.

  4. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và các quy định về TĐKT đến toàn thể cán bộ, giáo viên và nhân dân nhằm nâng cao nhận thức và sự tham gia tích cực vào phong trào thi đua. Thời gian triển khai liên tục, do Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp: Nghiên cứu giúp hoàn thiện công tác tổ chức, quản lý phong trào thi đua và khen thưởng, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

  2. Cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về pháp luật, nguyên tắc và phương pháp tổ chức thi đua, khen thưởng phù hợp với thực tiễn địa phương.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý công: Tài liệu tham khảo quý giá về quản lý nhà nước trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, đặc biệt trong ngành giáo dục.

  4. Lãnh đạo các cơ quan, tổ chức giáo dục: Hỗ trợ xây dựng chính sách, kế hoạch thi đua, khen thưởng nhằm thúc đẩy phong trào thi đua phát triển bền vững, nâng cao chất lượng giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng là gì?
    Quản lý nhà nước về TĐKT là sự tác động có tổ chức, có định hướng của Nhà nước nhằm điều chỉnh hoạt động thi đua, khen thưởng theo quy định pháp luật, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng con người mới.

  2. Tại sao công tác thi đua, khen thưởng lại quan trọng trong ngành giáo dục?
    Thi đua, khen thưởng tạo động lực thúc đẩy cán bộ, giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập, đồng thời ghi nhận và biểu dương những thành tích xuất sắc, góp phần phát triển ngành giáo dục bền vững.

  3. Những nguyên tắc cơ bản trong thi đua, khen thưởng là gì?
    Nguyên tắc bao gồm tự nguyện, tự giác, công khai, công bằng, minh bạch và kịp thời nhằm đảm bảo tính khách quan và hiệu quả trong phong trào thi đua và công tác khen thưởng.

  4. Các hình thức khen thưởng phổ biến hiện nay?
    Bao gồm huân chương, huy chương, danh hiệu vinh dự nhà nước, bằng khen, giấy khen và các hình thức khen thưởng đột xuất, theo chuyên đề hoặc theo niên hạn.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về TĐKT?
    Cần kiện toàn tổ chức bộ máy, đổi mới nội dung phong trào thi đua, tăng cường đào tạo cán bộ chuyên môn, đẩy mạnh tuyên truyền và đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác khen thưởng.

Kết luận

  • Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình đã có những bước phát triển tích cực nhưng còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
  • Tổ chức bộ máy làm công tác TĐKT cần được kiện toàn đồng bộ từ trung ương đến cơ sở, đặc biệt ở cấp xã.
  • Phong trào thi đua cần đổi mới nội dung, hình thức và tăng cường khen thưởng kịp thời, chính xác để phát huy động lực sáng tạo.
  • Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác TĐKT là yếu tố then chốt nâng cao chất lượng quản lý và tổ chức thi đua.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về TĐKT, góp phần phát triển ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình trong giai đoạn 2021-2025.

Luận văn kêu gọi các cấp lãnh đạo, cán bộ quản lý và chuyên viên công tác thi đua, khen thưởng ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình tiếp tục nghiên cứu, áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, góp phần xây dựng ngành giáo dục phát triển toàn diện và bền vững.