Luận Văn Thạc Sĩ Về Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Ba Bể, Tỉnh Bắc Kạn

• Tác giả: Nguyễn Lê Minh Hằng
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Đình Tuấn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Ba Bể, Tỉnh Bắc Kạn
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
• 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.1.1. Ngân sách nhà nước
• 1.1.2. Chi ngân sách nhà nước
• 1.1.3. Đặc điểm chi ngân sách nhà nước
• 1.1.4. Vai trò của chi ngân sách nhà nước
• 1.2. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước ở một số địa phương và bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu đề tài
• 2.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.4. Phương pháp xử lý thông tin
• 2.5. Phương pháp phân tích thông tin
• 2.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.6.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiện trạng của địa phương
• 2.6.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hoạt động quản lý chi ngân sách địa phương
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN
• 3.1. Khái quát chung về huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 3.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 3.1.3. Những thuận lợi và khó khăn của huyện Ba Bể trong quản lý chi Ngân sách nhà nước
• 3.2. Thực trạng công tác quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 3.2.1. Giới thiệu về đơn vị tham mưu quản lý chi ngân sách ngân sách huyện Ba Bể
• 3.2.2. Quản lý công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước
• 3.2.3. Quản lý công tác chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước
• 3.2.4. Quản lý quyết toán chi ngân sách nhà nước huyện Ba Bể
• 3.2.5. Công tác thanh tra, kiểm tra quá trình quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước tại huyện Ba Bể
• 3.2.6. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Ba Bể
• 3.2.6.1. Các yếu tố khách quan
• 3.2.6.2. Các yếu tố chủ quan
• 3.2.7. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý chi ngân sách nhà nước ở huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 3.2.7.1. Những kết quả đạt được
• 3.2.7.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quản lý chi ngân sách nhà nước ở huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN
• 4.1. Định hướng và mục tiêu tăng cường công tác quản lý chi ngân sách huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 4.1.1. Định hướng tăng cường quản lý chi NSNN huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 4.1.2. Mục tiêu tăng cường công tác quản lý chi NSNN huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý chi ngân sách nhà nước ở huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn
• 4.2.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch, xây dựng dự toán ngân sách nhà nước
• 4.2.2. Tăng cường công tác quản lý chi ngân sách nhà nước
• 4.2.3. Hoàn thiện công tác kế toán, quyết toán ngân sách
• 4.2.4. Đổi mới công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán và giám sát tài chính
• 4.2.5. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý ngân sách nhà nước
• 4.2.6. Đối với Chính phủ, Bộ Tài chính
• 4.2.7. Kiến nghị với UBND tỉnh Bắc Kạn
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Huyện Ba Bể

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đảm bảo quốc phòng, an ninh và là công cụ điều tiết vĩ mô. Chi ngân sách nhà nước là bộ phận quan trọng, không chỉ nuôi dưỡng bộ máy hành chính mà còn xây dựng cơ sở hạ tầng cho tăng trưởng. Quản lý chi NSNN hiệu quả là ưu tiên hàng đầu. Huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, cũng không nằm ngoài quy luật này. Việc quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính công có ý nghĩa then chốt đối với sự phát triển của huyện. Theo Luật Ngân sách nhà nước Việt Nam năm 2015, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Ngân sách địa phương bao gồm các khoản thu ngân sách nhà nước phân cấp cho cấp địa phương hưởng, thu bổ sung từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương và các khoản chi ngân sách nhà nước thuộc nhiệm vụ chi của cấp địa phương.

1.1. Khái Niệm và Vai Trò của Ngân Sách Nhà Nước Cấp Huyện

Ngân sách cấp huyện đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chính quyền cấp huyện thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh tại địa phương. Nó cung cấp nguồn lực tài chính để thực hiện các dự án phát triển, duy trì hoạt động của các cơ quan hành chính và cung cấp các dịch vụ công cho người dân. Việc quản lý hiệu quả ngân sách cấp huyện là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển bền vững của địa phương. Theo Luật NSNN năm 2015, hệ thống ngân sách nhà nước gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Ngân sách địa phương bao gồm: Ngân sách cấp thành phố, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là ngân sách cấp thành phố); Ngân sách cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố (gọi chung là ngân sách cấp huyện) và Ngân sách cấp xã, phường (gọi chung là ngân sách cấp xã).

1.2. Đặc Điểm và Nguyên Tắc Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước

Chi NSNN là việc phân phối và sử dụng quỹ NSNN theo dự toán đã được phê duyệt, nhằm duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước và đảm bảo thực hiện các chức năng của Nhà nước. Chi NSNN có quan hệ chặt chẽ với thu NSNN. Thu NSNN để đảm bảo nhu cầu chi NSNN, ngược lại sử dụng vốn ngân sách để chi tiêu cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế lại là điều kiện để tăng nhanh thu nhập của ngân sách. Do vậy, việc sử dụng vốn, chi tiêu ngân sách một cách có hiệu quả, tiết kiệm luôn luôn được Nhà nước quan tâm. Các khoản chi NSNN mang tính không hoàn trả hoặc hoàn trả không trực tiếp và thể hiện ở chỗ không phải mọi khoản thu với mức độ và số lượng của những địa chỉ cụ thể đều được hoàn lại dưới hình thức chi tiêu công.

II. Thách Thức Quản Lý Chi Ngân Sách Huyện Ba Bể Hiện Nay

Mặc dù công tác quản lý, điều hành chi ngân sách nhà nước huyện Ba Bể đã có những đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nhưng vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Việc phân bổ vốn đầu tư còn dàn trải, hiệu quả chưa cao. Chi thường xuyên đôi khi vượt dự toán, và các quy định về tiết kiệm, chống lãng phí chưa được thực hiện nghiêm túc. Cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp chưa phát huy hiệu quả tối đa. Trình độ, năng lực của cán bộ làm công tác tài chính còn hạn chế. Sự phối hợp giữa phòng TC-KH và KBNN trong hệ thống tài chính ở địa phương chưa đồng bộ. Theo nghiên cứu, việc quản lý chi NSNN như thế nào để đảm bảo đạt được hiệu quả cao nhất, triệt để tiết kiệm, khắc phục tình trạng chi vượt dự toán, chi không đúng thẩm quyền, sai quy định của Luật NSNN đang là vấn đề được Đảng và chính quyền địa phương hết sức coi trọng và quan tâm nhằm mục tiêu đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển trong thời kỳ đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế của huyện nhà.

2.1. Phân Tích Các Hạn Chế Trong Quản Lý Chi Ngân Sách

Một trong những hạn chế lớn nhất là việc phân bổ vốn đầu tư còn dàn trải, dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn không cao. Các dự án đầu tư công thường kéo dài, vượt mức đầu tư ban đầu, gây lãng phí nguồn lực. Bên cạnh đó, chi thường xuyên thường vượt dự toán, đặc biệt là các khoản chi cho hoạt động hành chính, sự nghiệp. Điều này cho thấy công tác lập dự toán còn chưa sát với thực tế, và việc kiểm soát chi tiêu còn lỏng lẻo. Các quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa được chấp hành nghiêm túc, dẫn đến tình trạng sử dụng ngân sách không hiệu quả.

2.2. Nguyên Nhân Khách Quan và Chủ Quan Gây Ra Hạn Chế

Các yếu tố khách quan như biến động kinh tế, thiên tai, dịch bệnh có thể ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách và làm tăng nhu cầu chi tiêu. Tuy nhiên, các yếu tố chủ quan đóng vai trò quan trọng hơn trong việc gây ra các hạn chế trong quản lý chi NSNN. Trình độ, năng lực của cán bộ làm công tác tài chính còn hạn chế, đặc biệt là ở cấp xã, phường. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, như phòng TC-KH và KBNN, còn chưa đồng bộ, dẫn đến việc kiểm soát chi tiêu không hiệu quả. Cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp chưa phát huy hiệu quả tối đa, do thiếu các quy định cụ thể và chế tài xử lý vi phạm.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Lập Dự Toán Chi Ngân Sách Huyện Ba Bể

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách huyện Ba Bể, cần tập trung vào việc hoàn thiện công tác lập dự toán. Dự toán ngân sách phải được xây dựng một cách khoa học, sát với thực tế và phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Cần tăng cường công tác phân tích, dự báo tình hình kinh tế - xã hội, đánh giá tác động của các chính sách mới đến nguồn thu, chi ngân sách. Đồng thời, cần rà soát, điều chỉnh các định mức chi tiêu cho phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Theo nghiên cứu, việc lập dự toán chi NSNN là khâu đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình quản lý NSNN. Dự toán chi NSNN phải được xây dựng một cách khoa học, sát với thực tế và phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

3.1. Nâng Cao Chất Lượng Dự Báo Thu Ngân Sách Nhà Nước

Dự báo thu ngân sách chính xác là cơ sở để xây dựng dự toán chi ngân sách hợp lý. Cần tăng cường công tác thu thập thông tin, phân tích dữ liệu về tình hình kinh tế - xã hội, các hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thuế, hải quan để nắm bắt thông tin về các nguồn thu tiềm năng. Việc sử dụng các công cụ dự báo hiện đại, như mô hình kinh tế lượng, cũng cần được xem xét để nâng cao chất lượng dự báo thu ngân sách.

3.2. Xây Dựng Định Mức Chi Tiêu Hợp Lý và Cụ Thể

Định mức chi tiêu là căn cứ để các đơn vị lập dự toán chi ngân sách. Cần rà soát, điều chỉnh các định mức chi tiêu hiện hành cho phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Đồng thời, cần xây dựng các định mức chi tiêu cụ thể cho từng lĩnh vực, từng hoạt động, tránh tình trạng chi tiêu tùy tiện, lãng phí. Việc công khai, minh bạch các định mức chi tiêu cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN.

IV. Tăng Cường Quản Lý Chấp Hành Chi Ngân Sách Tại Ba Bể

Quản lý chấp hành chi ngân sách nhà nước là khâu quan trọng để đảm bảo chi tiêu đúng mục đích, đúng định mức và hiệu quả. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách của các đơn vị, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Đồng thời, cần đẩy mạnh việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp, gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả sử dụng ngân sách. Theo Luật NSNN, việc chấp hành dự toán chi NSNN phải tuân thủ các quy định về quản lý tài chính, kế toán, kiểm toán và các quy định pháp luật khác có liên quan.

4.1. Kiểm Soát Chi Tiêu Chặt Chẽ và Hiệu Quả

Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách của các đơn vị, từ khâu lập kế hoạch chi tiêu đến khâu thanh quyết toán. Việc kiểm tra phải được thực hiện thường xuyên, định kỳ và đột xuất, tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ thất thoát, lãng phí cao. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách hiện đại, giúp theo dõi, kiểm soát chi tiêu một cách trực tuyến và kịp thời.

4.2. Đẩy Mạnh Cơ Chế Tự Chủ Tài Chính Đơn Vị Sự Nghiệp

Việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách. Cần giao quyền tự chủ cao hơn cho các đơn vị, đồng thời tăng cường trách nhiệm giải trình của người đứng đầu. Việc đánh giá hiệu quả hoạt động của các đơn vị phải dựa trên các tiêu chí khách quan, minh bạch, gắn với kết quả sử dụng ngân sách.

V. Hoàn Thiện Quyết Toán và Kiểm Tra Chi Ngân Sách Huyện Ba Bể

Công tác quyết toán và kiểm tra chi ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách và phát hiện các sai phạm. Cần hoàn thiện quy trình quyết toán, đảm bảo tính chính xác, trung thực và kịp thời. Đồng thời, cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc sử dụng ngân sách, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Theo quy định của Luật NSNN, các đơn vị sử dụng ngân sách phải lập báo cáo quyết toán chi ngân sách theo đúng quy định và nộp cho cơ quan tài chính cấp trên để thẩm định, phê duyệt.

5.1. Nâng Cao Chất Lượng Báo Cáo Quyết Toán Ngân Sách

Báo cáo quyết toán ngân sách phải phản ánh đầy đủ, chính xác tình hình thu, chi ngân sách của các đơn vị. Cần hướng dẫn các đơn vị lập báo cáo quyết toán theo đúng quy định, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ. Đồng thời, cần tăng cường công tác kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa các đơn vị, phát hiện và xử lý kịp thời các sai sót.

5.2. Tăng Cường Thanh Tra Kiểm Tra Việc Sử Dụng Ngân Sách

Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc sử dụng ngân sách, tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ thất thoát, lãng phí cao. Việc thanh tra, kiểm tra phải được thực hiện thường xuyên, định kỳ và đột xuất, đảm bảo tính khách quan, minh bạch. Đồng thời, cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, công khai kết quả thanh tra, kiểm tra để nâng cao tính răn đe.

VI. Đào Tạo Nguồn Nhân Lực Quản Lý Chi Ngân Sách Ba Bể

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước, cần chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý ngân sách. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng quản lý tài chính cho cán bộ các cấp. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho cán bộ tham gia các khóa học nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức mới về quản lý tài chính công. Theo nghiên cứu, trình độ, năng lực của cán bộ làm công tác tài chính là một trong những yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả quản lý NSNN.

6.1. Bồi Dưỡng Chuyên Môn Nghiệp Vụ Cho Cán Bộ Tài Chính

Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng quản lý tài chính cho cán bộ các cấp, từ cấp huyện đến cấp xã, phường. Nội dung đào tạo phải phù hợp với yêu cầu thực tế của công việc, tập trung vào các kiến thức về Luật NSNN, các quy định về quản lý tài chính, kế toán, kiểm toán. Đồng thời, cần trang bị cho cán bộ các kỹ năng mềm, như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề.

6.2. Tạo Điều Kiện Nâng Cao Trình Độ Cán Bộ Quản Lý

Cần tạo điều kiện cho cán bộ tham gia các khóa học nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức mới về quản lý tài chính công, như các khóa học thạc sĩ, tiến sĩ về tài chính, kế toán, quản lý công. Đồng thời, cần khuyến khích cán bộ tự học tập, nghiên cứu, tìm hiểu các thông tin mới về quản lý tài chính công trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Tổng quan nghiên cứu

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế, là công cụ quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đảm bảo an ninh quốc phòng và thực hiện chính sách xã hội. Tại huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, công tác quản lý chi ngân sách nhà nước có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Giai đoạn 2017-2019, tổng dân số huyện đạt khoảng 51.123 người với hơn 90% dân cư sinh sống ở khu vực nông thôn, trong khi giá trị sản xuất tăng bình quân 16,81%/năm, GDP bình quân đầu người năm 2019 đạt 18,55 triệu đồng/người. Tuy nhiên, công tác quản lý chi ngân sách tại địa phương còn tồn tại nhiều hạn chế như chi thường xuyên vượt dự toán, phân bổ vốn đầu tư dàn trải, hiệu quả thấp, và năng lực cán bộ quản lý còn yếu.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa lý luận về quản lý chi NSNN cấp huyện, đánh giá thực trạng quản lý chi ngân sách tại huyện Ba Bể trong giai đoạn 2017-2019, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp tăng cường quản lý chi ngân sách giai đoạn 2021-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác lập dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán và thanh tra, kiểm tra chi ngân sách nhà nước tại huyện Ba Bể. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc hoàn thiện lý luận quản lý chi ngân sách cấp huyện và thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chi ngân sách nhà nước, trong đó có:

• Lý thuyết ngân sách nhà nước: Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Hệ thống ngân sách gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, trong đó ngân sách cấp huyện có vai trò quan trọng trong quản lý kinh tế - xã hội địa phương.

• Lý thuyết quản lý chi ngân sách nhà nước: Quản lý chi ngân sách là quá trình tổ chức, giám sát việc phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung nhằm đảm bảo chi tiêu tiết kiệm, hiệu quả, đúng mục đích theo quy định pháp luật. Các nguyên tắc quản lý chi bao gồm đầy đủ, thống nhất, cân đối, công khai và rõ ràng.

• Mô hình phân cấp quản lý ngân sách: Phân cấp quản lý ngân sách giúp tăng quyền chủ động của các cấp chính quyền, gắn trách nhiệm với hiệu quả quản lý, đồng thời phân định rõ nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách.

Các khái niệm chính bao gồm: dự toán chi ngân sách, chấp hành dự toán, quyết toán chi ngân sách, kiểm tra, thanh tra và kiểm toán ngân sách.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp. Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo quyết toán ngân sách huyện Ba Bể giai đoạn 2017-2019, các tài liệu pháp luật, báo cáo của các cơ quan chức năng tỉnh Bắc Kạn và Bộ Tài chính. Số liệu sơ cấp được thu thập qua điều tra phỏng vấn 68 cán bộ quản lý ngân sách và các đơn vị thụ hưởng ngân sách tại huyện Ba Bể.

Phương pháp chọn mẫu là điều tra toàn bộ cán bộ liên quan đến quản lý chi ngân sách tại huyện. Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, so sánh qua các năm và phân tổ thống kê nhằm đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách.

Timeline nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2017-2019 để đánh giá thực trạng, đồng thời đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2021-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng lập dự toán chi ngân sách: Dự toán chi ngân sách huyện Ba Bể giai đoạn 2017-2019 có xu hướng tăng trưởng ổn định, tuy nhiên tỷ lệ chi thường xuyên thường vượt dự toán, gây áp lực lên cân đối ngân sách. Ví dụ, chi đầu tư phát triển chiếm tỷ trọng thấp so với chi thường xuyên, dẫn đến hiệu quả đầu tư chưa cao.

2. Chấp hành dự toán chi ngân sách: Tỷ lệ hoàn thành dự toán chi ngân sách đạt khoảng 95-98% qua các năm, tuy nhiên có hiện tượng chi vượt dự toán ở một số khoản chi thường xuyên. Việc chấp hành dự toán chưa thực sự nghiêm túc, ảnh hưởng đến tính tiết kiệm và hiệu quả sử dụng ngân sách.

3. Công tác quyết toán chi ngân sách: Tỷ lệ đơn vị thực hiện quyết toán đúng yêu cầu đạt khoảng 85%, trong khi tỷ lệ nộp báo cáo quyết toán đúng thời gian quy định chỉ đạt khoảng 70%. Chất lượng lập báo cáo quyết toán còn hạn chế, nhiều đơn vị chưa tuân thủ đúng mục lục ngân sách.

4. Thanh tra, kiểm tra ngân sách: Công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện thường xuyên nhưng chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan. Một số sai phạm về chi vượt dự toán, chi không đúng thẩm quyền vẫn còn tồn tại.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên bao gồm năng lực quản lý và trình độ chuyên môn của cán bộ còn yếu, tổ chức bộ máy quản lý chi ngân sách chưa hợp lý, công nghệ quản lý chưa được ứng dụng hiệu quả. So với các địa phương khác như huyện Bạch Thông và huyện Thanh Sơn, huyện Ba Bể còn thiếu sự chủ động trong phân bổ nguồn lực và kiểm soát chi tiêu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ hoàn thành dự toán chi ngân sách qua các năm, bảng phân tích tỷ lệ đơn vị nộp báo cáo quyết toán đúng hạn và biểu đồ đánh giá mức độ ứng dụng công nghệ trong quản lý chi ngân sách. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc nâng cao năng lực cán bộ, cải tiến quy trình quản lý và tăng cường kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch và dự toán ngân sách: Tăng cường phân tích, đánh giá nhu cầu chi tiêu thực tế, đảm bảo dự toán sát với khả năng cân đối ngân sách. Thời gian thực hiện: 2021-2023. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện phối hợp với các đơn vị dự toán.

2. Tăng cường quản lý chấp hành dự toán chi ngân sách: Xây dựng quy chế kiểm soát chi tiêu chặt chẽ, hạn chế chi vượt dự toán, nâng cao trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị sử dụng ngân sách. Thời gian: 2021-2025. Chủ thể: UBND huyện, Kho bạc Nhà nước.

3. Hoàn thiện công tác kế toán, quyết toán ngân sách: Đào tạo nâng cao năng lực kế toán ngân sách, áp dụng phần mềm quản lý ngân sách hiện đại, đảm bảo báo cáo quyết toán chính xác, kịp thời. Thời gian: 2021-2024. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch, các đơn vị dự toán.

4. Đổi mới công tác kiểm tra, thanh tra và giám sát tài chính: Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan thanh tra, kiểm toán, xây dựng hệ thống giám sát đa chiều, xử lý nghiêm các vi phạm. Thời gian: 2021-2025. Chủ thể: Thanh tra huyện, Kiểm toán Nhà nước, UBND huyện.

5. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý ngân sách: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý tài chính công cho cán bộ liên quan. Thời gian: 2021-2023. Chủ thể: UBND huyện, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện và xã: Nghiên cứu giúp nâng cao hiểu biết về quy trình lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách, từ đó cải thiện hiệu quả quản lý tài chính công tại địa phương.

2. Các cơ quan tài chính, kho bạc nhà nước: Là tài liệu tham khảo để hoàn thiện quy trình kiểm soát chi ngân sách, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát tài chính.

3. Nhà nghiên cứu và giảng viên ngành quản lý kinh tế, tài chính công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách cấp huyện, phục vụ cho công tác nghiên cứu và giảng dạy.

4. Lãnh đạo địa phương và các đơn vị sử dụng ngân sách: Hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách, quy chế quản lý chi ngân sách phù hợp với điều kiện thực tế, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả sử dụng ngân sách.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi ngân sách nhà nước là gì?
   Quản lý chi ngân sách nhà nước là quá trình tổ chức, giám sát việc phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung nhằm đảm bảo chi tiêu tiết kiệm, hiệu quả và đúng mục đích theo quy định pháp luật. Ví dụ, việc lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán chi ngân sách đều thuộc phạm vi quản lý chi ngân sách.

2. Tại sao quản lý chi ngân sách cấp huyện lại quan trọng?
   Ngân sách cấp huyện là nguồn lực tài chính chủ yếu để thực hiện các chức năng quản lý kinh tế - xã hội tại địa phương. Quản lý chi hiệu quả giúp đảm bảo các nhiệm vụ phát triển kinh tế, an sinh xã hội và quốc phòng an ninh được thực hiện đúng kế hoạch, tránh lãng phí ngân sách.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi ngân sách tại huyện Ba Bể?
   Bao gồm yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế - xã hội, chính sách và thể chế kinh tế; yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của cán bộ, tổ chức bộ máy quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác lập dự toán chi ngân sách?
   Cần tăng cường phân tích, đánh giá nhu cầu chi tiêu thực tế, áp dụng các tiêu chuẩn, định mức hợp lý, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan và sử dụng công nghệ thông tin để lập dự toán chính xác, kịp thời.

5. Vai trò của công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lý chi ngân sách là gì?
   Thanh tra, kiểm tra giúp phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm trong chi ngân sách, đảm bảo việc sử dụng ngân sách đúng quy định, tiết kiệm và hiệu quả, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính công.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện, tập trung nghiên cứu tại huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2017-2019.
• Thực trạng quản lý chi ngân sách tại huyện còn tồn tại hạn chế như chi vượt dự toán, hiệu quả đầu tư thấp, năng lực cán bộ còn yếu và công tác kiểm tra chưa đồng bộ.
• Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm điều kiện kinh tế - xã hội, chính sách, năng lực quản lý và công nghệ quản lý.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm hoàn thiện lập dự toán, tăng cường chấp hành dự toán, nâng cao công tác quyết toán, đổi mới kiểm tra, thanh tra và đào tạo cán bộ.
• Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2021-2025 nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội huyện Ba Bể.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý và đơn vị liên quan cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường giám sát, đánh giá định kỳ để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại địa phương.