I. Khái quát về chất thải rắn công nghiệp và pháp luật quản lý chất thải rắn công nghiệp
Chương này trình bày tổng quan về chất thải rắn công nghiệp, bao gồm khái niệm, nguồn gốc và tác động của nó. Luận văn bắt đầu bằng việc định nghĩa "chất thải" theo nhiều nguồn khác nhau, từ Từ điển Tiếng Việt đến Công ước Basel và luật pháp của EU. Điểm chung giữa các định nghĩa này là chất thải là vật chất bị chủ sở hữu thải bỏ hoặc buộc phải thải bỏ. Luật Bảo vệ Môi trường 2014 của Việt Nam định nghĩa chất thải là "vật chất được thải ra từ sản xuất, kinh doanh; dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác".
1.1. Phân loại chất thải được thực hiện dựa trên trạng thái (rắn, lỏng, khí), mức độ độc hại (thông thường, nguy hại) và nguồn gốc phát sinh (công nghiệp, y tế, sinh hoạt). Chất thải rắn công nghiệp được định nghĩa là chất thải rắn phát sinh từ hoạt động sản xuất công nghiệp, kinh doanh, dịch vụ, bao gồm cả chất thải rắn nguy hại và chất thải rắn công nghiệp thông thường. Nghị định 38/2015/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung) phân biệt rõ chất thải rắn công nghiệp thông thường (không gây nguy hại lớn) và chất thải rắn công nghiệp nguy hại (có đặc tính nguy hiểm như dễ cháy, nổ, ăn mòn, độc hại).
1.2. Tác động của chất thải rắn công nghiệp đến môi trường và con người được nhấn mạnh, đặt ra yêu cầu cấp thiết về quản lý chất thải. Luận văn cũng đề cập đến khái niệm "quản lý chất thải rắn công nghiệp", bao gồm các hoạt động từ phân loại, thu gom, vận chuyển đến xử lý. Tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải rắn công nghiệp, đặc biệt tại các khu công nghiệp, được nêu ra như một vấn đề đáng lo ngại. Cuối cùng, luận văn giới thiệu khái niệm "pháp luật quản lý chất thải rắn công nghiệp" và vai trò của nó trong việc bảo vệ môi trường, đồng thời đề cập đến kinh nghiệm quốc tế trong lĩnh vực này.
II. Thực trạng pháp luật về quản lý chất thải rắn công nghiệp và thực tiễn thực hiện tại một số khu công nghiệp ở Hà Nội
Chương này phân tích thực trạng pháp luật về quản lý chất thải rắn công nghiệp ở Việt Nam và việc thực thi pháp luật tại một số khu công nghiệp ở Hà Nội. Luận văn đánh giá nội dung các quy phạm pháp luật, chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và bất cập trong hệ thống pháp luật hiện hành.
2.1. Một số vấn đề được đề cập bao gồm việc thiếu đồng bộ, chồng chéo giữa các văn bản quy phạm pháp luật, chưa cập nhật kịp thời với thực tiễn, cũng như việc thiếu các quy định cụ thể, chi tiết hướng dẫn thực hiện.
2.2. Luận văn cũng phân tích thực tiễn thực hiện pháp luật tại các khu công nghiệp ở Hà Nội, nêu ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi. Ví dụ, việc áp dụng các quy định pháp luật chưa triệt để, ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp còn hạn chế, nguồn lực đầu tư cho công tác quản lý chất thải rắn công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu.
2.3. Việc sử dụng kinh phí cho hoạt động quản lý chất thải cũng được đề cập, với việc ngân sách tập trung chủ yếu vào thu gom, vận chuyển chất thải sinh hoạt, dẫn đến thiếu kinh phí cho quản lý chất thải rắn công nghiệp. Từ đó, luận văn chỉ ra sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm để nâng cao hiệu quả quản lý chất thải rắn công nghiệp tại các khu công nghiệp ở Hà Nội.
III. Các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật quản lý chất thải rắn công nghiệp
Chương này tập trung đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về quản lý chất thải rắn công nghiệp.
3.1. Luận văn đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng đồng bộ, thống nhất, khắc phục sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa các quy định. Cụ thể, cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật hiện hành, đồng thời ban hành mới các quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
3.2. Một số giải pháp cụ thể được đề xuất bao gồm: hoàn thiện hệ thống quản lý chất thải rắn công nghiệp từ nguồn, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong hoạt động phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải, hoàn thiện các quy định xử lý vi phạm pháp luật, và hoàn thiện các quy định trong quản lý chất thải rắn tại khu công nghiệp.
3.3. Bên cạnh việc hoàn thiện pháp luật, luận văn cũng đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, như tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các doanh nghiệp và cộng đồng trong việc quản lý chất thải rắn công nghiệp; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn công nghiệp; khuyến khích áp dụng công nghệ tiên tiến trong xử lý chất thải rắn công nghiệp.
