Nghiên cứu truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài

1.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.3. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu

1.4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu

1.5. Phạm vi nghiên cứu

1.6. Cấu trúc của luận văn

1.7. Đóng góp của đề tài

2. PHẦN NỘI DUNG

2.1. KHÁI QUÁT VỀ CÁC HUYỆN VEN BIỂN, HUYỆN ĐẢO QUẢNG NINH VÀ VĂN HỌC DÂN GIAN QUẢNG NINH

2.1.1. Khái quát điều kiện địa lí, dân cư các huyện ven biển, huyện đảo của Quảng Ninh

2.1.2. Khái quát về vùng đất Quảng Ninh

2.1.2.1. Đặc điểm tự nhiên

2.2. ĐẶC ĐIỂM TRUYỆN KỂ DÂN GIAN VÙNG BIỂN QUẢNG NINH

2.2.1. Giới thuyết về truyện kể dân gian

2.2.2. Khái niệm truyện kể dân gian

2.2.3. Khái niệm thần thoại, truyền thuyết và truyện cổ tích

2.2.4. Hiện trạng và phân loại nguồn truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh

2.2.5. Nội dung phản ánh trong truyện kể vùng biển Quảng Ninh

2.2.6. Lí giải sự hình thành các địa danh

2.2.7. Ca ngợi những người có công khai phá, kiến tạo nên tên làng, tên xã ở vùng biển Quảng Ninh

2.2.8. Ca ngợi lòng yêu nước, ý chí bảo vệ độc lập chủ quyền ở vùng biển Quảng Ninh

2.2.9. Phản ánh tín ngưỡng thờ thần biển ở Quảng Ninh

2.2.10. Một số phương diện nghệ thuật

2.2.10.1. Nghệ thuật kết cấu

2.2.10.2. Nghệ thuật xây dựng biểu tượng. Một số motif cơ bản

2.2.10.3. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

2.3. TỪ TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN ĐẾN LỄ HỘI VÙNG BIỂN QUẢNG NINH

2.3.1. Lễ hội và mối quan hệ giữa truyền thuyết - lễ hội

2.3.2. Khái niệm Lễ hội. Mối quan hệ giữa truyền thuyết và lễ hội

2.3.3. Tình hình lễ hội ở các địa phương vùng biển Quảng Ninh. Từ truyền thuyết Bà Men đến lễ hội Đền Bà Men

2.3.3.1. Truyền thuyết Bà Men

2.3.3.2. Lễ hội Đền bà Men

2.3.4. Từ truyền thuyết các vị Tiên Công đến lễ hội Tiên Công

2.3.4.1. Truyền thuyết các vị Tiên Công

2.3.4.2. Lễ hội Tiên Công

2.3.5. Từ truyền thuyết Đình Trà Cổ đền lễ hội Đình Trà Cổ

2.3.5.1. Truyền thuyết Đình Trà Cổ

2.3.5.2. Lễ hội Đình Trà Cổ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tổng quan về nghiên cứu truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh

Nghiên cứu về truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh không chỉ giúp hiểu rõ hơn về văn hóa địa phương mà còn phản ánh những giá trị tinh thần của người dân nơi đây. Quảng Ninh, với vị trí địa lý đặc biệt và lịch sử phong phú, đã hình thành một kho tàng văn học dân gian đa dạng. Những câu chuyện này không chỉ mang tính giải trí mà còn chứa đựng những bài học quý giá về cuộc sống, tình yêu quê hương và lòng tự hào dân tộc.

1.1. Khái quát về văn hóa Quảng Ninh và truyện kể dân gian

Văn hóa Quảng Ninh được hình thành từ sự giao thoa giữa các nền văn hóa khác nhau. Truyện kể dân gian là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân nơi đây, phản ánh những giá trị lịch sử và tâm linh của cộng đồng.

1.2. Lịch sử nghiên cứu truyện kể dân gian tại Quảng Ninh

Lịch sử nghiên cứu về truyện kể dân gian Quảng Ninh còn hạn chế. Nhiều tác phẩm chỉ được ghi chép qua lời kể của người dân, thiếu sự công nhận và nghiên cứu bài bản từ các nhà khoa học.

II. Những thách thức trong việc bảo tồn truyện kể dân gian Quảng Ninh

Việc bảo tồn truyện kể dân gian Quảng Ninh đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự phát triển của xã hội hiện đại đã khiến nhiều câu chuyện cổ truyền dần bị lãng quên. Hơn nữa, sự thiếu hụt tài liệu và sự quan tâm từ cộng đồng cũng là một vấn đề lớn.

2.1. Sự biến mất của các câu chuyện truyền thống

Nhiều câu chuyện truyền thuyết vùng biển Quảng Ninh đang dần bị mai một do sự thay đổi trong lối sống và thói quen của người dân. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực từ cả cộng đồng và các nhà nghiên cứu.

2.2. Thiếu tài liệu và sự quan tâm từ cộng đồng

Sự thiếu hụt tài liệu nghiên cứu và sự quan tâm từ cộng đồng đối với văn hóa Quảng Ninh đã làm giảm đi giá trị của các tác phẩm văn học dân gian. Cần có những chương trình tuyên truyền và giáo dục để nâng cao nhận thức về giá trị này.

III. Phương pháp nghiên cứu truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh

Để nghiên cứu truyện kể dân gian, các phương pháp như khảo sát, phỏng vấn và phân tích ngữ văn được áp dụng. Những phương pháp này giúp thu thập thông tin chính xác và đầy đủ về các tác phẩm văn học dân gian.

3.1. Phương pháp khảo sát và phỏng vấn

Khảo sát và phỏng vấn người dân là cách hiệu quả để thu thập các truyền thuyết dân gian còn lưu giữ trong cộng đồng. Điều này giúp nắm bắt được những câu chuyện chưa được ghi chép.

3.2. Phân tích ngữ văn trong truyện kể

Phân tích ngữ văn giúp hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của truyện kể dân gian. Qua đó, có thể nhận diện được các motif và biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Quảng Ninh.

IV. Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu truyện kể dân gian

Nghiên cứu truyện kể dân gian không chỉ có giá trị về mặt văn hóa mà còn có thể ứng dụng trong giáo dục và phát triển du lịch. Những câu chuyện này có thể trở thành tài sản văn hóa quý giá cho các hoạt động giáo dục và quảng bá du lịch.

4.1. Giá trị giáo dục của truyện kể dân gian

Các truyền thuyết có thể được sử dụng trong giáo dục để truyền tải những bài học về đạo đức và văn hóa cho thế hệ trẻ. Điều này giúp gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

4.2. Quảng bá du lịch qua văn hóa dân gian

Việc khai thác truyện kể dân gian trong các tour du lịch có thể thu hút du khách, tạo ra những trải nghiệm độc đáo và góp phần phát triển kinh tế địa phương.

V. Kết luận và tương lai của nghiên cứu truyện kể dân gian Quảng Ninh

Nghiên cứu truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh cần được tiếp tục và mở rộng. Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa này không chỉ là trách nhiệm của các nhà nghiên cứu mà còn là của toàn xã hội.

5.1. Tầm quan trọng của việc bảo tồn văn hóa

Bảo tồn văn hóa Quảng Ninh là nhiệm vụ quan trọng để gìn giữ bản sắc dân tộc. Cần có những chính sách hỗ trợ từ chính quyền và cộng đồng.

5.2. Hướng đi cho nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu cần được mở rộng ra các thể loại khác của văn học dân gian và kết hợp với các ngành khoa học khác để có cái nhìn toàn diện hơn về văn hóa Quảng Ninh.

Luận văn thạc sĩ về truyện kể dân gian vùng biển Quảng Ninh