I. Khái quát về người Sán Chỉ ở huyện Tiên Yên tỉnh Quảng Ninh
Người Sán Chỉ là một trong những dân tộc thiểu số tại tỉnh Quảng Ninh, cư trú chủ yếu ở huyện Tiên Yên. Từ năm 1986 đến 2018, đời sống kinh tế và văn hóa của họ đã có nhiều biến đổi. Đặc điểm tự nhiên của huyện Tiên Yên, với vị trí địa lý thuận lợi, đã tạo điều kiện cho người Sán Chỉ phát triển các hoạt động kinh tế như nông nghiệp, thủ công nghiệp và khai thác tài nguyên thiên nhiên. Họ duy trì các phong tục tập quán đặc sắc, thể hiện bản sắc văn hóa riêng biệt. Việc nghiên cứu đời sống kinh tế và văn hóa của người Sán Chỉ không chỉ giúp hiểu rõ hơn về họ mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong bối cảnh hiện đại.
1.1. Tự nhiên kinh tế và xã hội
Huyện Tiên Yên có địa hình đa dạng, với núi non và biển cả, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp và thủy sản. Kinh tế của người Sán Chỉ chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với các sản phẩm như lúa, ngô, và rau màu. Ngoài ra, họ còn tham gia vào các hoạt động thủ công nghiệp, như dệt may và chế biến thực phẩm. Đời sống xã hội của người Sán Chỉ được hình thành từ sự giao thoa giữa các nền văn hóa khác nhau, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và phong phú.
II. Đời sống kinh tế của người Sán Chỉ ở huyện Tiên Yên tỉnh Quảng Ninh 1986 2018
Đời sống kinh tế của người Sán Chỉ trong giai đoạn 1986 - 2018 đã có nhiều thay đổi đáng kể. Họ đã chuyển từ nền kinh tế tự cung tự cấp sang nền kinh tế hàng hóa, với sự tham gia của các hoạt động thương mại và dịch vụ. Việc khai thác các nguồn lợi tự nhiên, như rừng và biển, đã giúp cải thiện đời sống vật chất của người dân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống trong bối cảnh phát triển kinh tế hiện đại.
2.1. Thủ công nghiệp và khai thác các nguồn lợi tự nhiên
Người Sán Chỉ đã phát triển nhiều ngành nghề thủ công truyền thống, như dệt vải, làm đồ gỗ và chế biến thực phẩm. Những sản phẩm này không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong cộng đồng mà còn được tiêu thụ ra thị trường bên ngoài. Việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, như gỗ và hải sản, cũng đóng góp vào nguồn thu nhập của người dân. Tuy nhiên, việc khai thác này cần được quản lý bền vững để bảo vệ môi trường và duy trì nguồn tài nguyên cho thế hệ tương lai.
III. Đời sống văn hóa của người Sán Chỉ ở huyện Tiên Yên tỉnh Quảng Ninh 1986 2018
Đời sống văn hóa của người Sán Chỉ được thể hiện qua các phong tục tập quán, tôn giáo và nghệ thuật dân gian. Trong giai đoạn 1986 - 2018, văn hóa của họ đã có sự giao thoa với các nền văn hóa khác, nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng. Các lễ hội truyền thống, như lễ hội mùa xuân và lễ hội cúng thần, vẫn được tổ chức thường niên, thể hiện sự gắn kết cộng đồng và lòng tự hào về văn hóa dân tộc. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa này là rất quan trọng trong bối cảnh hiện đại hóa.
3.1. Phong tục tập quán và tôn giáo tín ngưỡng
Phong tục tập quán của người Sán Chỉ rất phong phú, bao gồm các nghi lễ trong vòng đời, từ sinh, lão, bệnh, tử. Tôn giáo và tín ngưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của họ. Các tín ngưỡng dân gian, như thờ cúng tổ tiên và các vị thần linh, được thực hiện trong các dịp lễ hội và ngày lễ truyền thống. Những giá trị văn hóa này không chỉ giúp người Sán Chỉ duy trì bản sắc dân tộc mà còn góp phần vào sự đa dạng văn hóa của Việt Nam.
