I. Giới thiệu và tính cấp thiết của đề tài
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THPT thuộc huyện Phù Cát, Bình Định. Đề tài nhấn mạnh sự cần thiết của việc cải cách giáo dục trong bối cảnh toàn cầu hóa, đặc biệt là việc chuyển đổi từ nền giáo dục định hướng nội dung sang định hướng phát triển năng lực học sinh. Nghị quyết số 29-NQ/TW của Đảng đã chỉ rõ yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Phương pháp giảng dạy truyền thống không còn phù hợp, đòi hỏi sự thay đổi để nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện học sinh.
1.1. Bối cảnh và mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu này được thực hiện trong bối cảnh giáo dục trung học phổ thông tại huyện Phù Cát đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc áp dụng phương pháp dạy học mới. Mục tiêu chính của đề tài là đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả để thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục. Đề tài cũng nhằm giải quyết các vấn đề thực tiễn như sự thiếu đồng bộ trong triển khai đổi mới và sự hạn chế trong việc áp dụng công nghệ giáo dục.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THPT ở huyện Phù Cát, Bình Định. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các trường THPT trong địa bàn huyện, với thời gian khảo sát từ năm 2017 đến 2020. Chủ thể của các biện pháp đề xuất là hiệu trưởng các trường THPT, với mục tiêu áp dụng các biện pháp quản lý trong giai đoạn 2021-2025.
II. Cơ sở lý luận về đổi mới phương pháp dạy học
Chương này trình bày cơ sở lý luận về đổi mới phương pháp dạy học và quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THPT. Các khái niệm chính như quản lý giáo dục, phương pháp dạy học, và đổi mới phương pháp dạy học được phân tích chi tiết. Nghiên cứu cũng đề cập đến các yêu cầu và mục tiêu của việc đổi mới phương pháp dạy học trong giai đoạn hiện nay, nhấn mạnh sự cần thiết của việc phát triển kỹ năng giảng dạy và phương pháp học tập tích cực.
2.1. Khái niệm và yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học
Đổi mới phương pháp dạy học là quá trình thay đổi cách thức giảng dạy để phù hợp với mục tiêu giáo dục mới, hướng đến phát triển năng lực và phẩm chất học sinh. Yêu cầu chính của việc đổi mới là tăng cường tính chủ động, sáng tạo của học sinh, đồng thời áp dụng công nghệ giáo dục để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Các yếu tố như chương trình giảng dạy, kỹ năng giảng dạy, và đánh giá giáo dục cũng được xem xét để đảm bảo sự thành công của quá trình đổi mới.
2.2. Quản lý đổi mới phương pháp dạy học
Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi sự tiếp cận hệ thống và toàn diện, từ việc xây dựng kế hoạch đến triển khai và đánh giá hiệu quả. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới bao gồm cả yếu tố khách quan như chính sách giáo dục và yếu tố chủ quan như năng lực của giáo viên và cán bộ quản lý. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của quản lý giáo dục trong việc thúc đẩy sự thay đổi và đảm bảo tính bền vững của các phương pháp dạy học mới.
III. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại huyện Phù Cát
Chương này phân tích thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THPT ở huyện Phù Cát, Bình Định. Kết quả khảo sát cho thấy, mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc đổi mới phương pháp dạy học, vẫn còn nhiều hạn chế như sự thiếu đồng bộ trong triển khai, sự hạn chế trong việc áp dụng công nghệ giáo dục, và sự thiếu quan tâm đến việc phát triển kỹ năng thực hành của học sinh. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới bao gồm cả yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế - xã hội và yếu tố chủ quan như năng lực của giáo viên và cán bộ quản lý.
3.1. Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học
Kết quả khảo sát cho thấy, nhiều giáo viên đã nhận thức được sự cần thiết của việc đổi mới phương pháp dạy học, nhưng việc áp dụng vẫn còn hạn chế. Các phương pháp dạy học truyền thống vẫn chiếm ưu thế, trong khi các phương pháp hiện đại như học tập tích cực và ứng dụng công nghệ giáo dục chưa được triển khai rộng rãi. Học sinh cũng gặp nhiều khó khăn trong việc thích nghi với các phương pháp học tập mới, đặc biệt là trong việc phát triển kỹ năng thực hành và tư duy sáng tạo.
3.2. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học
Quản lý đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THPT ở huyện Phù Cát còn nhiều bất cập. Các cán bộ quản lý chưa có sự tiếp cận hệ thống và toàn diện trong việc triển khai đổi mới. Các yếu tố như thiếu nguồn lực, thiếu sự hỗ trợ từ các cấp quản lý, và sự thiếu đồng bộ trong chính sách giáo dục đã làm giảm hiệu quả của quá trình đổi mới. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự cần thiết của việc xây dựng các quy chế quản lý và cơ chế khen thưởng để thúc đẩy sự thay đổi.
IV. Đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phương pháp dạy học
Chương này đề xuất các biện pháp quản lý nhằm thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học tại các trường THPT ở huyện Phù Cát, Bình Định. Các biện pháp được đề xuất dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, tính thực tiễn, tính hệ thống và toàn diện, cũng như tính hiệu quả. Các biện pháp bao gồm việc thống nhất nhận thức về đổi mới, tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ quản lý và giáo viên, xây dựng quy chế quản lý, tăng cường ứng dụng công nghệ giáo dục, và đổi mới công tác kiểm tra - đánh giá.
4.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
Các biện pháp được đề xuất dựa trên các nguyên tắc cơ bản như đảm bảo tính kế thừa, tính thực tiễn, tính hệ thống và toàn diện, cũng như tính hiệu quả. Các nguyên tắc này nhằm đảm bảo rằng các biện pháp quản lý không chỉ phù hợp với thực tiễn giáo dục tại huyện Phù Cát mà còn có thể áp dụng rộng rãi trong các trường THPT khác. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng các quy chế quản lý và cơ chế khen thưởng để thúc đẩy sự thay đổi.
4.2. Các biện pháp cụ thể
Các biện pháp cụ thể bao gồm việc thống nhất nhận thức về đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ quản lý và giáo viên, xây dựng quy chế quản lý, tăng cường ứng dụng công nghệ giáo dục, và đổi mới công tác kiểm tra - đánh giá. Các biện pháp này nhằm tạo ra một môi trường giáo dục tích cực, nơi học sinh có thể phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất. Nghiên cứu cũng đề xuất việc xây dựng các cơ chế khen thưởng để khuyến khích sự tham gia tích cực của giáo viên và học sinh trong quá trình đổi mới.
