I. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc dạy học yếu tố hình học ở các lớp 1-3 theo hướng định hướng phát triển năng lực toán học. Phần cơ sở lý luận đề cập đến khái niệm năng lực toán học, phân biệt giữa năng lực chung và năng lực chuyên biệt. Năng lực toán học được hiểu là khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng để giải quyết các vấn đề toán học. Giáo dục tiểu học cần chú trọng phát triển các kỹ năng hình học cơ bản, giúp học sinh hình thành tư duy logic và khả năng ứng dụng vào thực tiễn.
1.1. Khái niệm năng lực
Năng lực được định nghĩa là tổ hợp các kỹ năng giúp cá nhân thực hiện hiệu quả một hoạt động cụ thể. Trong toán học, năng lực bao gồm khả năng phân tích, tổng hợp, và giải quyết vấn đề. Học sinh tiểu học cần được rèn luyện các kỹ năng toán học cơ bản như nhận biết hình dạng, tính chu vi, diện tích, và vận dụng vào các tình huống thực tế.
1.2. Năng lực toán học
Năng lực toán học là khả năng vận dụng kiến thức toán vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. Đối với học sinh lớp 1-3, việc hình thành năng lực này thông qua hình học cơ bản là rất quan trọng. Các bài học về hình vuông, hình tròn, và hình tam giác giúp học sinh phát triển tư duy không gian và khả năng tưởng tượng.
II. Thiết kế và tổ chức dạy học
Phần này trình bày quy trình thiết kế và tổ chức dạy học các yếu tố hình học ở lớp 1-3. Các bài học được thiết kế theo hướng phát triển năng lực toán học, tập trung vào việc hình thành các kỹ năng hình học cơ bản như nhận biết hình dạng, tính chu vi, và diện tích. Phương pháp dạy học hiện đại như dạy học khám phá, hợp tác nhóm được áp dụng để tăng tính chủ động và sáng tạo của học sinh.
2.1. Thiết kế bài học
Các bài học về hình chữ nhật, hình tứ giác, và chu vi hình tam giác được thiết kế chi tiết, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Mỗi bài học đều có mục tiêu rõ ràng nhằm phát triển năng lực toán học của học sinh. Ví dụ, bài học về chu vi hình chữ nhật giúp học sinh hiểu và vận dụng công thức tính chu vi vào các bài toán thực tế.
2.2. Phương pháp dạy học
Phương pháp dạy học được áp dụng bao gồm dạy học khám phá, hợp tác nhóm, và giải quyết vấn đề. Các phương pháp này giúp học sinh chủ động tìm hiểu kiến thức, phát triển tư duy logic, và rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm. Đồng thời, giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, tạo điều kiện để học sinh tự khám phá và sáng tạo.
III. Thực nghiệm sư phạm
Phần thực nghiệm sư phạm được tiến hành để đánh giá hiệu quả của các bài học đã thiết kế. Thực nghiệm được thực hiện trên hai nhóm học sinh: nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Kết quả cho thấy nhóm thực nghiệm có sự tiến bộ rõ rệt về kỹ năng hình học và năng lực toán học so với nhóm đối chứng.
3.1. Mục đích thực nghiệm
Mục đích của thực nghiệm sư phạm là kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của các bài học được thiết kế. Các bài kiểm tra được sử dụng để đánh giá mức độ hiểu biết và khả năng vận dụng kiến thức của học sinh. Kết quả thực nghiệm cho thấy các bài học đã góp phần nâng cao năng lực toán học và kỹ năng hình học của học sinh.
3.2. Kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm cho thấy nhóm thực nghiệm có tỷ lệ học sinh đạt điểm cao hơn so với nhóm đối chứng. Điều này chứng tỏ các bài học được thiết kế theo hướng phát triển năng lực toán học đã mang lại hiệu quả tích cực. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn biết cách vận dụng vào các tình huống thực tế.
