Luận Văn Thạc Sĩ: Nghiên Cứu Chính Sách Công Và Thực Hiện Xây Dựng Đời Sống Văn Hóa Cơ Sở Ở Huyện Chương Mỹ, Hà Nội

• Tác giả: Phạm Thị Mai Hương
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Thị An
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Chính sách công
• Đề tài: Thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ
• 1.1. Những vấn đề chung về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 1.2. Nội dung cơ bản về thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ Ở HUYỆN CHƯƠNG MỸ
• 2.1. Khái quát về huyện Chương Mỹ
• 2.2. Tình hình thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Chương Mỹ
• 2.3. Đánh giá chung
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ Ở HUYỆN CHƯƠNG MỸ
• 3.1. Định hướng tăng cường thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Chương Mỹ đến năm 2025
• 3.2. Mục tiêu phấn đấu thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Chương Mỹ trong thời gian tới
• 3.3. Một số giải pháp tăng cường thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Chương Mỹ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Luận Văn Thạc Sĩ và Chính Sách Công

Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc phân tích và đánh giá chính sách công trong lĩnh vực xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Nghiên cứu này nhằm mục đích tìm hiểu thực trạng và đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách này. Chính sách công được xem là công cụ quan trọng để thúc đẩy phát triển văn hóa và quản lý văn hóa tại địa phương. Luận văn sử dụng phương pháp tiếp cận liên ngành, kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, để đưa ra các phân tích sâu sắc về vấn đề này.

1.1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích chính của luận văn thạc sĩ là đánh giá thực trạng thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ và đề xuất các giải pháp cải thiện. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích thực trạng, và đề xuất các giải pháp cụ thể. Nghiên cứu này nhằm góp phần vào việc phát triển văn hóa và quản lý văn hóa tại địa phương, đồng thời cung cấp tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý và hoạch định chính sách.

1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn thạc sĩ là việc thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các xã và thị trấn thuộc huyện Chương Mỹ, với dữ liệu được thu thập từ năm 2015 đến năm 2019. Nghiên cứu tập trung vào các lĩnh vực như xây dựng thiết chế văn hóa, nếp sống văn minh, và các phong trào văn hóa cơ sở.

II. Xây Dựng Đời Sống Văn Hóa Cơ Sở

Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong chính sách văn hóa của Việt Nam. Tại huyện Chương Mỹ, việc thực hiện chính sách này đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, góp phần nâng cao đời sống cơ sở và văn hóa địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế và thách thức cần được giải quyết. Nghiên cứu này phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách, bao gồm cả yếu tố kinh tế, xã hội, và văn hóa.

2.1. Thực trạng thực hiện chính sách

Thực trạng thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ được đánh giá qua các chỉ số như số lượng gia đình văn hóa, làng văn hóa, và tổ dân phố văn hóa. Kết quả cho thấy sự tiến bộ đáng kể trong việc xây dựng các mô hình văn hóa cơ sở. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như thiếu nguồn lực, sự thiếu đồng bộ trong quản lý, và ảnh hưởng tiêu cực của kinh tế thị trường.

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở bao gồm yếu tố kinh tế, xã hội, và văn hóa. Kinh tế thị trường đã tạo ra nhiều thách thức, trong khi sự thiếu đồng bộ trong quản lý và thiếu nguồn lực cũng là những rào cản lớn. Nghiên cứu này đề xuất các giải pháp để khắc phục những hạn chế này, nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách.

III. Giải Pháp Tăng Cường Thực Hiện Chính Sách

Để tăng cường hiệu quả thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp cụ thể. Các giải pháp này bao gồm việc tăng cường nguồn lực, cải thiện công tác quản lý, và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát triển của các mô hình văn hóa mới.

3.1. Định hướng và mục tiêu

Định hướng chính của các giải pháp là tăng cường hiệu quả thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ đến năm 2025. Mục tiêu cụ thể bao gồm việc nâng cao chất lượng các mô hình văn hóa cơ sở, tăng cường sự tham gia của cộng đồng, và cải thiện công tác quản lý. Nghiên cứu cũng đề xuất các biện pháp cụ thể để đạt được các mục tiêu này.

3.2. Các giải pháp cụ thể

Các giải pháp cụ thể bao gồm việc tăng cường nguồn lực tài chính, cải thiện công tác quản lý, và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng. Nghiên cứu cũng đề xuất việc tổ chức các hoạt động văn hóa thường xuyên, nhằm tạo sự gắn kết trong cộng đồng và nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa. Các giải pháp này được kỳ vọng sẽ góp phần vào việc phát triển văn hóa và quản lý văn hóa tại địa phương.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, văn hóa ngày càng khẳng định vai trò nền tảng tinh thần của xã hội, đồng thời là mục tiêu và động lực thúc đẩy phát triển bền vững. Tại Việt Nam, xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được xem là hoạt động trọng tâm nhằm tạo sự cố kết cộng đồng, ổn định xã hội và làm nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội. Huyện Chương Mỹ, thuộc ngoại thành Hà Nội, với dân số trên 330.000 người và diện tích 237,38 km², có nhiều lợi thế phát triển kinh tế - xã hội nhưng cũng đối mặt với những thách thức trong việc duy trì và phát triển đời sống văn hóa cơ sở.

Nghiên cứu tập trung vào việc thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ trong giai đoạn 2015-2019, gắn với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXIII. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng, nhận diện những khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện chính sách, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cấp chính quyền huyện và thành phố Hà Nội trong việc phát triển văn hóa, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai cách tiếp cận chính: chính sách công và liên ngành khoa học xã hội, trong đó trọng tâm là chính sách công nhằm phân tích quá trình hoạch định, tổ chức thực thi và đánh giá chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Các khái niệm chính bao gồm:

• Đời sống văn hóa cơ sở: Toàn bộ các hoạt động văn hóa diễn ra tại cộng đồng, gia đình, làng, bản, xóm, doanh nghiệp, cơ quan, gắn liền với sinh hoạt vật chất và tinh thần của người dân.
• Chính sách công: Tập hợp các quyết định của Nhà nước nhằm giải quyết các vấn đề xã hội, trong đó có chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.
• Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”: Một trong những nội dung trọng tâm của chính sách nhằm nâng cao chất lượng đời sống văn hóa tại cơ sở.
• Các danh hiệu văn hóa: Gia đình văn hóa, làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa.
• Thiết chế văn hóa cơ sở: Nhà văn hóa, khu thể thao, các công trình phục vụ sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Khung lý thuyết giúp làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách như nhận thức, truyền thống, nguồn lực tài chính, năng lực cán bộ và vai trò của các chủ thể thực thi.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp tài liệu thứ cấp, phỏng vấn sâu và quan sát thực tế. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các cán bộ quản lý, lãnh đạo và người dân tại 32 xã, thị trấn của huyện Chương Mỹ. Phương pháp chọn mẫu theo phương pháp phi xác suất, tập trung vào các đối tượng có vai trò trực tiếp trong thực thi chính sách.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các thao tác thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm các chỉ tiêu văn hóa như tỷ lệ gia đình văn hóa, làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa, cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa trong giai đoạn 2015-2019. Timeline nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2015-2019, phù hợp với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015-2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ gia đình văn hóa tăng đều qua các năm: Năm 2015, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 85,4%, tăng lên 88,7% năm 2018 và dự kiến đạt 89% năm 2020, vượt 2% so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện giao. Số hộ gia đình đăng ký xây dựng gia đình văn hóa cũng tăng liên tục, minh chứng cho sự lan tỏa của phong trào trong cộng đồng.

2. Phát triển mạnh phong trào làng văn hóa và tổ dân phố văn hóa: Tỷ lệ làng văn hóa tăng từ 38,4% năm 2015 lên 89,16% năm 2019, dự kiến đạt 92,1% năm 2020. Tổ dân phố văn hóa cũng tăng từ 15,3% năm 2015 lên 92,3% năm 2019. Sự phát triển này góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, cải thiện môi trường cảnh quan và tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng.

3. Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa có xu hướng ổn định: Tỷ lệ đạt chuẩn văn hóa dao động quanh mức 75-87% trong giai đoạn 2015-2019, với năm 2019 đạt 76,4%. Mặc dù thấp hơn chỉ tiêu Nghị quyết giao (90%), nhưng số lượng cơ quan, đơn vị tăng lên do rà soát mở rộng đối tượng.

4. Phong trào “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” và “Người tốt, việc tốt” được tổ chức hiệu quả: Trong 5 năm, huyện tổ chức 649 lượt ngày hội với hơn 143.000 người tham dự, khen thưởng hơn 6.000 tập thể, cá nhân tiêu biểu, góp phần củng cố khối đại đoàn kết và nâng cao ý thức cộng đồng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đặc biệt trong việc phát triển các mô hình văn hóa cơ sở và nâng cao nhận thức cộng đồng. Sự tăng trưởng ổn định của các chỉ tiêu văn hóa phản ánh hiệu quả của công tác tuyên truyền, vận động và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể.

Tuy nhiên, một số hạn chế vẫn tồn tại như công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, chưa đồng đều giữa các xã, thị trấn; việc tổng kết, đánh giá chưa được thực hiện đều đặn, ảnh hưởng đến việc điều chỉnh, hoàn thiện chính sách. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác, huyện Chương Mỹ có điểm mạnh về sự đồng thuận của nhân dân và sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, nhưng cần tăng cường nguồn lực tài chính và nâng cao năng lực cán bộ thực thi.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ gia đình văn hóa, làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa qua các năm, bảng tổng hợp số lượng cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa, cũng như biểu đồ tròn phân bổ các hoạt động ngày hội đại đoàn kết và phong trào người tốt việc tốt.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng: Đẩy mạnh truyền thông đa phương tiện, tổ chức các buổi tập huấn, tọa đàm về vai trò của đời sống văn hóa cơ sở nhằm nâng cao nhận thức và sự đồng thuận của người dân. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể: Phòng Văn hóa và Thông tin, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể.

2. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ thực thi chính sách: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng quản lý, tổ chức thực hiện chính sách cho cán bộ cấp huyện và xã. Thời gian: 2023-2025. Chủ thể: UBND huyện phối hợp với các cơ sở đào tạo.

3. Tăng cường nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất: Đề xuất cấp trên tăng ngân sách đầu tư xây dựng, nâng cấp thiết chế văn hóa cơ sở như nhà văn hóa, sân thể thao, hệ thống truyền thanh. Thời gian: giai đoạn 2023-2025. Chủ thể: UBND huyện, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội.

4. Củng cố công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ, tăng cường giám sát việc thực hiện chính sách tại các xã, thị trấn, đảm bảo tính liên tục và khách quan. Thời gian: hàng năm. Chủ thể: Phòng Văn hóa và Thông tin, Ban Chỉ đạo phong trào huyện.

5. Khuyến khích xã hội hóa và phát huy vai trò cộng đồng: Tăng cường huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức xã hội trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Thời gian: liên tục. Chủ thể: UBND huyện, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước về văn hóa các cấp: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn giúp nâng cao hiệu quả quản lý, tổ chức thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

2. Nhà nghiên cứu và học viên cao học ngành Chính sách công, Văn hóa học: Tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, phân tích chính sách và thực trạng triển khai tại địa phương.

3. Các tổ chức đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc và cộng đồng dân cư: Hiểu rõ vai trò, trách nhiệm và cách thức phối hợp trong thực hiện chính sách, từ đó nâng cao hiệu quả vận động, tuyên truyền.

4. Lãnh đạo địa phương và các cơ quan chuyên môn: Cung cấp dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp thiết thực để xây dựng kế hoạch phát triển văn hóa phù hợp với đặc điểm địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là gì?
   Chính sách này là tập hợp các biện pháp do Nhà nước ban hành nhằm phát triển các hoạt động văn hóa tại cộng đồng, gia đình, cơ sở nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và vật chất của người dân.

2. Tại sao xây dựng đời sống văn hóa cơ sở lại quan trọng đối với huyện Chương Mỹ?
   Vì đây là huyện ngoại thành có dân số đông, phát triển kinh tế nhanh, đời sống văn hóa lành mạnh giúp ổn định xã hội, tăng cường đoàn kết cộng đồng và tạo nền tảng phát triển bền vững.

3. Những khó khăn chính trong thực hiện chính sách tại Chương Mỹ là gì?
   Bao gồm công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, nguồn lực tài chính hạn chế, năng lực cán bộ chưa đồng đều và sự phân bổ chưa đồng đều giữa các xã, thị trấn.

4. Các mô hình văn hóa cơ sở nào được triển khai hiệu quả tại huyện?
   Các mô hình như gia đình văn hóa, làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa đều được triển khai và đạt tỷ lệ cao qua các năm.

5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở?
   Cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao năng lực cán bộ, tăng nguồn lực tài chính, củng cố công tác kiểm tra, giám sát và phát huy vai trò cộng đồng trong thực thi chính sách.

Kết luận

• Chính sách xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại huyện Chương Mỹ đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
• Tỷ lệ gia đình văn hóa, làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa và cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa đều tăng qua các năm, phản ánh sự lan tỏa và hiệu quả của phong trào.
• Một số hạn chế như công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên và nguồn lực tài chính còn hạn chế cần được khắc phục.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm tăng cường tuyên truyền, nâng cao năng lực cán bộ, tăng nguồn lực tài chính và củng cố công tác kiểm tra, giám sát.
• Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn quan trọng cho các cấp quản lý, nhà nghiên cứu và cộng đồng trong việc phát triển văn hóa cơ sở bền vững.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý và tổ chức liên quan cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển của huyện Chương Mỹ.