I. Tổng quan về Phát triển đội ngũ giảng viên Khoa Pháp
Phát triển kinh tế, xã hội và nâng cao chất lượng sống là mục tiêu hàng đầu. Trí tuệ và tri thức là yếu tố thể hiện quyền lực và sự phát triển của quốc gia. Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng đến phát triển con người, phát triển giáo dục, đồng thời đặc biệt quan tâm đến nguồn nhân lực. "Con người là nguồn lực quý báu nhất đồng thời là mục tiêu cao cả nhất, trong đó trí tuệ là tài nguyên lớn nhất của quốc gia". Giáo dục đào tạo là vấn đề chiến lược góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Trong giáo dục và đào tạo, vấn đề nổi lên hàng đầu là giáo viên, yếu tố quyết định chất lượng giáo dục.
1.1. Tầm quan trọng của việc bồi dưỡng chuyên môn giảng viên
Giáo viên giữ vị trí quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục và đào tạo. Nghị quyết TW2 khóa VIII khẳng định: "Giáo viên giữ vị trí quan trọng trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục - đào tạo và được xã hội tôn vinh." Chỉ thị 40/CT-TW nêu rõ mục tiêu: Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt là chủ trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo.
1.2. Sứ mệnh đào tạo giảng viên Ngôn ngữ Văn hóa Pháp chất lượng cao
Trường Đại học Ngoại ngữ là trung tâm đào tạo và nghiên cứu có uy tín về giáo dục ngoại ngữ, ngôn ngữ, quốc tế học. Trường đóng góp vào sự phát triển đất nước thông qua đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học. Sứ mệnh chính của Trường là đào tạo chuyên gia ngoại ngữ chất lượng cao theo danh mục ngành đào tạo, loại hình đào tạo ở trình độ đại học và sau đại học. Trường phải tiếp tục phấn đấu để phát triển về nhiều mặt: quy mô đào tạo, đa dạng hóa các loại hình đào tạo, quy mô cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học, đội ngũ giảng viên.
II. Thách thức quản lý phát triển đội ngũ giảng viên hiện nay
Công việc đào tạo ngày càng phức tạp, đòi hỏi sự đồng thuận và nỗ lực cao của mỗi cá nhân. Việc nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên và quản lý nhằm phát triển đội ngũ giảng viên tạo ra một tập thể có tính đồng thuận cao, cùng nhau học hỏi để thích ứng với sự thay đổi là yêu cầu thiết yếu. Hiện nay các khoa ngành trực thuộc quản lý của trường ĐHNN bao gồm các khoa, trường PTTH, phòng ban chức năng. Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp là một trong những khoa lớn, có đội ngũ giảng viên đông đảo.
2.1. Yêu cầu cấp thiết xây dựng tập thể Khoa thành tổ chức học hỏi
Đứng trước sự cạnh tranh ngày càng lớn về nội dung, phương pháp đào tạo với các trường đào tạo ngoại ngữ khác trong nước và nước ngoài, đứng trước những khó khăn và thách thức về những thay đổi đội ngũ, về chất lượng tuyển sinh đầu vào, về điều kiện cơ sở vật chất, về chế độ chính sách đối với giáo viên và việc chuyển đổi mô hình giáo dục, việc xây dựng tập thể Khoa thành một tổ chức "biết học hỏi" là một yêu cầu cấp thiết. Điều này đặt ra cho các nhà quản lý nhiệm vụ to lớn về việc quản lý phát triển đội ngũ giảng viên.
2.2. Thiếu nghiên cứu về biện pháp quản lý phát triển giảng viên
Hiện nay đã có nhiều bài báo khoa học, công trình nghiên cứu, luận án nghiên cứu về vấn đề quản lý phát triển đội ngũ. Tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu về các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giảng viên khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp thành một tổ chức "biết học hỏi" với một quy trình, một kế hoạch xây dựng cụ thể, hệ thống và khoa học.
III. Cách quản lý chất lượng đội ngũ giảng viên Khoa Pháp
Quản lý là quá trình tác động liên tục có tổ chức, có định hướng của chủ thể (người quản lý, tổ chức quản lý) lên khách thể (đối tượng quản lý) về các mặt chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế,… bằng một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng. Quản lý là sự tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của hệ thống để đạt được mục tiêu đặt ra.
3.1. Xây dựng môi trường làm việc hiệu quả cho giảng viên
Quản lý là tác động có mục đích đến tập thể những con người để tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình lao động. "Quản lý" là từ Việt gốc Hán đã coi quản lý gồm hai quá trình tính hợp: quá trình “quản” là sự coi sóc, gìn giữ, duy trì ở trạng thái ổn định, quá trình; “lý” là sự sửa sang, sắp xếp, đổi mới nhằm phát triển. Nhiều nhà nghiên cứu Việt Nam, xuất phát từ các góc độ khác nhau cũng đã đưa ra những khái niệm quản lý.
3.2. Áp dụng phương pháp quản lý phù hợp cho Khoa Ngôn ngữ Pháp
Xuất phát từ các loại hình hoạt động quản lý, các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra”. Một xu hướng nghiên cứu phương pháp luận quản lý ở Việt Nam trong cuốn “Khoa học tổ chức và quản lý” của nhiều tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Văn Bình, Nguyễn Quốc Chí. Theo rằng: hoạt động quản lý nhằm làm cho hệ thống vận động theo mục tiêu đặt ra, tiến đến trạng thái có chất lượng mới.
IV. Giải pháp nâng cao năng lực cho giảng viên Khoa Pháp
Hoạt động quản lý chỉ có thể đạt được mục tiêu, hiệu quả khi người quản lý sử dụng các phương pháp quản lý phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh cụ thể sao cho phát huy được những điểm mạnh để thành công trong quản lý. Một số phương pháp cần áp dụng trong quá trình quản lý. Phương pháp thuyết phục: là cách tác động vào nhận thức con người bằng lý lẽ làm cho con người nhận thức đúng đắn và tự nguyện thừa nhận các yêu cầu của nhà quản lý từ đó có thái độ và hành vi phù hợp.
4.1. Đa dạng hóa nội dung và hình thức đào tạo sau đại học
Phương pháp tổ chức- hành chính: là phương pháp chủ thể quản lý dùng quyền lực đưa ra các mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu khách thể hiện thông qua văn bản đã được pháp lý hóa. Phương pháp này thể hiện quyền lực, sức mạnh của chủ thể quản lý.Song, nó có thể hạn chế,... Kiểm tra bao gồm xem xét, thu thập thông tin, nhận xét, đối chiếu, đánh giá kết quả của quá trình quản lý, đánh giá việc thực hiện mục tiêu quản lý, từ đó đưa ra quyết định uốn nắn, điều chỉnh, bổ sung… nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
4.2. Thúc đẩy nghiên cứu khoa học và chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy
Kiểm tra là chức năng không thể thiếu của quá trình quản lý. Các nhà lý luận quản lý quốc tế như: W. Taylor (1856-1951) người Mỹ: “Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác cái gì cần làm và làm cái đó thế nào bằng phương pháp tốt nhất và rẻ nhất”. Fayol (1841-1925) người Pháp: “Quản lý là đưa xí nghiệp tới đích”, cố gắng sử dụng tốt khái niệm nêu trên, ta có thể thấy rõ bốn yếu tố của quản lý: chủ thể quản lý, đối tượng bị quản lý (gọi tắt là đối tượng quản lý), khách thể quản lý và mục tiêu quản lý.
V. Ứng dụng công nghệ tiên tiến trong đào tạo giảng viên
Trong thực tiễn, các yếu tố trên không tách rời nhau mà ngược lại, chúng có quan hệ tương tác gắn bó với nhau. Chủ thể quản lý tạo ra những tác nhân tác động lên đối tượng quản lý, nơi tiếp nhận các tác động của chủ thể quản lý và cùng với chủ thể quản lý hoạt động theo một quỹ đạo nhằm cùng thực hiện mục tiêu quản lý. Quản lý bao gồm hai thành phần: chủ thể quản lý và khách thể quản lý (đối tượng của quản lý), có quan hệ qua lại, tương tác lẫn nhau. “Ai quản lý” - đó là chủ thể quản lý.
5.1. Đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phương pháp giảng dạy
Chủ thể quản lý do một cá nhân hoặc một tổ chức lập nên, có nhiệm vụ và quyền hạn sử dụng các công cụ quản lý (quyền lực, tổ chức, điều kiện cơ sở vật chất…) phương pháp quản lý và đề ra các biện pháp quản lý. “Quản lý ai ”, “Quản lý cái gì” – đó là khách thể quản lý. Khách thể quản lý có thể là con người, là tổ chức hoặc vật thể. Bản chất và chức năng của quản lý. Bản chất của hoạt động quản lý: quản lý là sự tác động có mục đích đến một tổ chức nhằm đạt được mục tiêu quản lý.
5.2. Phát triển chương trình đào tạo đáp ứng chuẩn đầu ra
Quản lý giáo dục đó là sự tác động của nhà quản lý đến tập thể cán bộ giảng viên, công nhân viên trong nhà trường và các lực lượng khác trong xã hội nhằm thực hiện các mục tiêu giả định đã đề ra. Chức năng quản lý: là biểu hiện cụ thể của hoạt động quản lý. Đó là hoạt động cơ bản mà thông qua đó chủ thể quản lý tác động đến khách thể quản lý nhằm thực hiện mục tiêu đề ra. Chức năng quản lý được quy định một cách khái quát bởi các hoạt động của khách thể quản lý. Tổ hợp tất cả các chức năng quản lý tạo nên nội dung của quá trình quản lý.
VI. Kết luận Phát triển bền vững đội ngũ giảng viên Khoa Pháp
Có nhiều quan điểm để xác định chức năng quản lý. Theo quan niệm chung, phổ biến: có 4 nhóm chức năng cơ bản sau: Chức năng kế hoạch hóa: là chức năng đầu tiên, quan trọng của quá trình quản lý. Nó là quá trình xác định các mục tiêu phát triển và quyết định các biện pháp hữu hiệu nhất để thực hiện mục tiêu đó. Chức năng tổ chức: một tổ chức tốt có ý nghĩa quyết định để thực hiện mục tiêu. Xét về chức năng quản lý, tổ chức là quá trình hình thành nên cấu trúc của các mối quan hệ giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý.
6.1. Chính sách phát triển đội ngũ giảng viên trong tương lai
Giữa các thành viên với nhau, giữa các bộ phận trong cùng một tổ chức…nhằm làm cho họ thực hiện thành công kế hoạch và mục tiêu đã đề ra. Nhờ có công tác tổ chức, người quản lý có thể phối hợp điều phối tốt hơn nguồn nhân lực, vật lực. Chức năng chỉ đạo: Chỉ đạo là lãnh đạo và điều hành, thực chất là hoạt động dắt dẫn, điều khiển của người quản lý đối với các hoạt động và các thành viên của tổ chức để đạt được mục tiêu quản lý. Hoạt động chỉ đạo nảy sinh từ khi thai nghén mục tiêu, đến quá trình lập kế hoạch, tổ chức nhân sự, kiểm tra và đánh giá kết quả.
6.2. Hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm đào tạo
Chỉ đạo là hoạt động thường xuyên, mang tính kế thừa, sáng tạo và phát triển. Chức năng kiểm tra: là chức năng không thể thiếu được của quá trình quản lý. Kiểm tra bao gồm: xem xét, thu thập thông tin, nhận xét, đối chiếu, đánh giá kết quả của quá trình quản lý, đánh giá việc thực hiện mục tiêu quản lý, từ đó đưa ra quyết định uốn nắn, điều chỉnh, bổ sung… nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
