I. Luận án tiến sĩ về truyện ngắn nữ Việt Nam từ 1986 đến nay
Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu truyện ngắn nữ Việt Nam từ năm 1986 đến nay, một giai đoạn đánh dấu sự đổi mới và hội nhập của văn học Việt Nam. Luận án nhằm khám phá những đặc trưng riêng biệt của lối viết nữ, đồng thời khẳng định vị trí và đóng góp của các nữ tác giả trong dòng chảy văn học đương đại. Nghiên cứu này không chỉ làm sáng tỏ các yếu tố nội tại và ngoại sinh ảnh hưởng đến sáng tác của các nhà văn nữ mà còn phân tích các mô hình giao tiếp và dạng thái biểu hiện trong tác phẩm văn học của họ.
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Truyện ngắn là thể loại năng động và nhạy bén trong văn học Việt Nam, đặc biệt từ năm 1986, khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới. Sự xuất hiện đông đảo của các nữ tác giả đã tạo nên một hiện tượng văn học đáng chú ý. Luận án này nhằm lý giải sự gắn kết giữa các nhà văn nữ với thể loại truyện ngắn, đồng thời khám phá những thông điệp cuộc sống và con người được chuyển tải qua các tác phẩm của họ. Đây là một đề tài có ý nghĩa quan trọng trong việc nghiên cứu và đánh giá văn học đương đại.
1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của luận án là chỉ ra những nét đặc trưng làm nên bản sắc của lối viết nữ, đồng thời khẳng định vị trí của các nữ tác giả trong văn học Việt Nam đương đại. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc hệ thống hóa các quan điểm về văn xuôi nữ, phân tích sự hình thành và phát triển của truyện ngắn nữ trong bối cảnh đổi mới, và làm sáng tỏ các mô hình giao tiếp cùng dạng thái biểu hiện trong sáng tác của các nhà văn nữ.
II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là truyện ngắn nữ Việt Nam từ năm 1986 đến nay, tập trung vào các phương diện như mô hình giao tiếp, không gian, thời gian nghệ thuật, và diễn ngôn mang đặc trưng giới tính. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tác phẩm của những nữ tác giả tiêu biểu như Lê Minh Khuê, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Ngọc Tư, và một số tác giả hải ngoại. Luận án cũng khảo sát các tuyển tập truyện ngắn nữ từ năm 1986 đến 2017 để đảm bảo tính toàn diện và thuyết phục.
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận án tập trung vào truyện ngắn nữ Việt Nam từ năm 1986 đến nay, với mục tiêu khám phá các đặc trưng nghệ thuật và nội dung trong sáng tác của các nữ tác giả. Các tác phẩm được lựa chọn để nghiên cứu bao gồm những truyện ngắn tiêu biểu của các nhà văn nữ trong và ngoài nước, nhằm làm rõ sự đa dạng và phong phú của văn học nữ trong giai đoạn này.
2.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của luận án được giới hạn trong các tác phẩm truyện ngắn nữ xuất bản từ năm 1986 đến năm 2017. Luận án tập trung vào các tác giả tiêu biểu như Lê Minh Khuê, Phạm Thị Hoài, và Nguyễn Ngọc Tư, đồng thời mở rộng sang các tác giả hải ngoại để đảm bảo tính toàn diện. Các tuyển tập truyện ngắn nữ cũng được khảo sát để làm phong phú thêm nguồn tư liệu nghiên cứu.
III. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu đa dạng, bao gồm phương pháp cấu trúc – kí hiệu học, phương pháp loại hình, và phương pháp so sánh. Các phương pháp này giúp phân tích cấu trúc nội tại của tác phẩm, làm nổi bật đặc trưng của lối viết nữ, và so sánh với sáng tác của các nhà văn nam cùng thời. Ngoài ra, luận án còn áp dụng thi pháp học để phân tích các yếu tố hình thức như không gian và thời gian nghệ thuật trong truyện ngắn nữ.
3.1. Phương pháp cấu trúc kí hiệu học
Phương pháp này được sử dụng để nghiên cứu cấu trúc nội tại của tác phẩm văn học, giúp lý giải các kí hiệu được mã hóa trong quá trình giao tiếp. Điều này cho phép luận án khám phá những thông điệp sâu sắc mà các nữ tác giả muốn truyền tải qua tác phẩm của mình.
3.2. Phương pháp so sánh
Phương pháp so sánh được áp dụng để làm nổi bật đặc trưng của lối viết nữ trong tương quan với sáng tác của các nhà văn nam cùng thời. Điều này giúp luận án khẳng định sự độc đáo và đóng góp của các nữ tác giả trong văn học Việt Nam đương đại.
IV. Đóng góp và ý nghĩa của luận án
Luận án là công trình chuyên biệt nghiên cứu một cách hệ thống các phương diện cơ bản làm nên đặc trưng của lối viết nữ, đồng thời khẳng định thành tựu và đóng góp của truyện ngắn nữ từ năm 1986 đến nay. Nghiên cứu này không chỉ có ý nghĩa lý luận trong việc làm sáng tỏ các vấn đề thể loại và đặc điểm khu biệt của tác phẩm văn học mà còn có giá trị thực tiễn, là tài liệu tham khảo hữu ích cho sinh viên và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực văn học đương đại.
4.1. Ý nghĩa lý luận
Luận án làm sáng rõ các vấn đề lý luận về thể loại và đặc điểm khu biệt của truyện ngắn nữ, đồng thời khám phá những yếu tố làm nên bản sắc của lối viết nữ. Điều này góp phần vào việc nghiên cứu và đánh giá văn học Việt Nam đương đại một cách toàn diện hơn.
4.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận án là tài liệu tham khảo quan trọng cho sinh viên, nhà nghiên cứu, và độc giả quan tâm đến truyện ngắn nữ và văn học đương đại. Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự phát triển và đóng góp của các nữ tác giả trong dòng chảy văn học Việt Nam.
