I. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài luận án
Luận án tiến sĩ tập trung vào trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (TNXH) và quyền con người (QCN) tại Việt Nam. Phần tổng quan đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài, nhấn mạnh sự thiếu hụt các nghiên cứu toàn diện về TNXH của doanh nghiệp trong bảo đảm QCN. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào khía cạnh đạo đức mà chưa chú trọng đến khía cạnh pháp lý. Luận án này đặt ra câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nhằm làm rõ mối quan hệ giữa TNXH và QCN, đồng thời đề xuất các giải pháp pháp lý để tăng cường TNXH của doanh nghiệp.
1.1. Nghiên cứu về khái niệm và đặc điểm của TNXH
Khái niệm TNXH của doanh nghiệp được định nghĩa là trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội, vượt ra ngoài nghĩa vụ kinh tế. Các nghiên cứu quốc tế như của Carroll (1979) và Freeman (1984) đã làm rõ các khía cạnh của TNXH, bao gồm trách nhiệm kinh tế, pháp lý, đạo đức và từ thiện. Tại Việt Nam, các nghiên cứu về TNXH còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào khía cạnh đạo đức và môi trường, chưa đề cập sâu đến QCN.
1.2. Nhận xét về tình hình nghiên cứu
Các nghiên cứu trước đây về TNXH và QCN tại Việt Nam còn thiếu tính hệ thống và chưa đưa ra được các giải pháp pháp lý cụ thể. Luận án này nhằm lấp đầy khoảng trống đó bằng cách kết hợp lý luận và thực tiễn, đánh giá toàn diện thực trạng TNXH của doanh nghiệp trong bảo đảm QCN.
II. Những vấn đề lý luận về TNXH của doanh nghiệp trong bảo đảm QCN
Chương này làm rõ các khía cạnh lý luận về TNXH của doanh nghiệp và mối quan hệ với QCN. Luận án định nghĩa TNXH là trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội, bao gồm cả trách nhiệm pháp lý và đạo đức. Các tiêu chí đánh giá TNXH được đề xuất, bao gồm việc tuân thủ pháp luật, đóng góp cho cộng đồng và bảo vệ môi trường. Luận án cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến TNXH, như chính sách nhà nước, văn hóa doanh nghiệp và áp lực từ các bên liên quan.
2.1. Khái niệm và đặc điểm của TNXH
TNXH của doanh nghiệp được định nghĩa là trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội, bao gồm cả trách nhiệm pháp lý và đạo đức. Các đặc điểm chính của TNXH bao gồm tính tự nguyện, tính hệ thống và tính đa chiều. Luận án nhấn mạnh rằng TNXH không chỉ là trách nhiệm đạo đức mà còn là nghĩa vụ pháp lý của doanh nghiệp.
2.2. Tiêu chí đánh giá TNXH
Các tiêu chí đánh giá TNXH của doanh nghiệp bao gồm việc tuân thủ pháp luật, đóng góp cho cộng đồng và bảo vệ môi trường. Luận án đề xuất một khung đánh giá toàn diện, kết hợp cả yếu tố định tính và định lượng, để đo lường hiệu quả của TNXH trong bảo đảm QCN.
III. Thực trạng TNXH của doanh nghiệp trong bảo đảm QCN tại Việt Nam
Chương này phân tích thực trạng TNXH của doanh nghiệp tại Việt Nam, tập trung vào hai lĩnh vực chính: lao động và môi trường. Luận án chỉ ra rằng, mặc dù đã có nhiều tiến bộ, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế trong việc thực hiện TNXH, đặc biệt là trong việc bảo đảm QCN. Các vấn đề như vi phạm quyền lao động, ô nhiễm môi trường và thiếu minh bạch trong hoạt động kinh doanh vẫn còn phổ biến.
3.1. Thực trạng trong lĩnh vực lao động
Thực trạng TNXH của doanh nghiệp trong lĩnh vực lao động tại Việt Nam còn nhiều bất cập, đặc biệt là việc vi phạm quyền lao động, sử dụng lao động trẻ em và không đảm bảo an toàn lao động. Luận án chỉ ra rằng, các quy định pháp luật về lao động chưa được thực thi hiệu quả, dẫn đến nhiều vi phạm nghiêm trọng.
3.2. Thực trạng trong lĩnh vực môi trường
Trong lĩnh vực môi trường, nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa thực hiện tốt TNXH, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Luận án nhấn mạnh sự thiếu hụt trong việc thực thi các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, cũng như sự thiếu ý thức của các doanh nghiệp trong việc bảo vệ môi trường.
IV. Quan điểm và giải pháp tăng cường TNXH của doanh nghiệp trong bảo đảm QCN
Chương cuối cùng của luận án đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm tăng cường TNXH của doanh nghiệp trong bảo đảm QCN tại Việt Nam. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện pháp luật, nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và tăng cường giám sát của nhà nước. Các giải pháp cụ thể bao gồm việc xây dựng các tiêu chuẩn TNXH, tăng cường đào tạo và nâng cao ý thức của doanh nghiệp.
4.1. Quan điểm tăng cường TNXH
Luận án đề xuất các quan điểm nhằm tăng cường TNXH của doanh nghiệp, bao gồm việc coi TNXH là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp. Các quan điểm này nhấn mạnh sự cần thiết của việc kết hợp giữa trách nhiệm pháp lý và đạo đức trong hoạt động kinh doanh.
4.2. Giải pháp tăng cường TNXH
Các giải pháp cụ thể được đề xuất bao gồm việc hoàn thiện pháp luật, tăng cường giám sát của nhà nước và nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về TNXH. Luận án cũng đề xuất việc xây dựng các tiêu chuẩn TNXH phù hợp với điều kiện của Việt Nam, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.
