Nghiên cứu thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông tại Quảng Ninh qua mô hình đối tác công tư

• Tác giả: Lê Quang Tùng
• Người hướng dẫn: Nguyễn Duy Lạc
• Trường học: Trường Đại học Mỏ - Địa chất
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Nghiên cứu thu hút khu vực tư nhân đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ THU HÚT KHU VỰC TƯ NHÂN ĐẦU TƯ KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐỐI TÁC CÔNG TƯ
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Các công trình nghiên cứu ngoài nước liên quan đến luận án
• 1.3. Các công trình nghiên cứu trong nước
• 1.4. Kết quả, bài học kinh nghiệm rút ra từ các công trình nghiên cứu và vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
• 1.4.1. Kết quả và bài học kinh nghiệm rút ra từ các nghiên cứu
• 1.4.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT KHU VỰC TƯ NHÂN ĐẦU TƯ KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐỐI TÁC CÔNG TƯ
• 2.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài luận án
• 2.1.1. Khái niệm về kết cấu hạ tầng
• 2.1.2. Khái niệm và đặc điểm đầu tư về kết cấu hạ tầng giao thông
• 2.1.3. Định nghĩa về PPP
• 2.1.4. Các loại hình PPP
• 2.1.5. Đặc điểm và vai trò phương thức đối tác công tư
• 2.1.5.1. Đặc điểm phương thức đối tác công tư
• 2.1.5.2. Vai trò của phương thức đối tác công tư
• 2.1.6. Lợi ích và trở ngại của PPP
• 2.1.7. Tiêu chí đánh giá thu hút khu vực tư nhân đầu tư KCHT giao thông theo phương thức đối tác công tư
• 2.2. Nhân tố ảnh hưởng đến thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công tư
• 2.2.1. Yếu tố thuộc về nhà nước
• 2.2.2. Yếu tố thuộc về khu vực tư nhân
• 2.2.3. Yếu tố thuộc về bên thụ hưởng sản phẩm của dự án
• 2.2.4. Yếu tố thuộc về tổ chức tín dụng
• 2.3. Kinh nghiệm quốc tế về thu hút khu vực tư nhân đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công tư
• 2.3.1. Kinh nghiệm của các nước
• 2.3.2. Bài học rút ra cho Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG THU HÚT KHU VỰC TƯ NHÂN THAM GIA ĐẦU TƯ KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐỐI TÁC CÔNG TƯ CỦA TỈNH QUẢNG NINH
• 3.1. Tình hình kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh
• 3.1.1. Điều kiện kinh tế xã hội
• 3.1.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế
• 3.2. Thực trạng KCHT giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 3.2.1. Thực trạng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ
• 3.2.2. Thực trạng kết cấu hạ tầng giao thông đường sắt
• 3.2.3. Thực trạng kết cấu hạ tầng giao thông đường thủy
• 3.2.4. Thực trạng kết cấu hạ tầng giao thông đường biển
• 3.2.5. Thực trạng kết cấu hạ tầng giao thông đường hàng không
• 3.3. Thực trạng thu hút khu vực tư nhân đầu tư KCHT giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 3.3.1. Kết quả thu hút khu vực tư nhân đầu tư KCHT giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 3.3.2. Qui trình thu hút khu vực tư nhân đầu tư KCHT giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 3.3.3. Đánh giá thành công, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong thu hút khu vực tư nhân đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công tư của tỉnh Quảng Ninh
• 3.3.3.1. Hạn chế và nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: ĐIỀU TRA ĐÁNH GIÁ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THU HÚT KHU VỰC TƯ NHÂN ĐẦU TƯ KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐỐI TÁC CÔNG TƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH
• 4.1. Tổng hợp các nhân tố quan trọng tác động đến thu hút thành công khu vực tư nhân kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 4.2. Thiết kế khảo sát nghiên cứu
• 4.2.1. Khảo sát lựa chọn nhân tố ảnh hưởng
• 4.2.2. Khảo sát đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
• 4.2.3. Xếp hạng tầm quan trọng của các nhân tố thu hút khu vực tư nhân cho các dự án PPP
• 4.3. Phân tích nhân tố ảnh hưởng đến thu hút khu vực tư nhân đầu tư KCHT giao thông theo phương thức đối tác công tư
• 5. CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG THU HÚT KHU VỰC TƯ NHÂN ĐẦU TƯ KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐỐI TÁC CÔNG TƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH
• 5.1. Quan điểm, mục tiêu, định hướng thu hút khu vực tư nhân đầu tư KCHT giao thông theo phương thức đối tác công tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 5.2. Giải pháp nâng cao khả năng thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư KCHT Giao thông theo phương thức đối tác công tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 5.2.1. Tạo lập môi trường chính trị và cơ chế chính sách hấp dẫn khu vực tư nhân
• 5.2.2. Tăng cường năng lực quản lý của khu vực Nhà nước đối với dự án phát triển KCHT giao thông theo phương thức đối tác công tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 5.2.3. Nâng cao năng lực quản lý phát triển Dự án KCHT giao thông theo phương thức đối tác công tư tại tỉnh Quảng Ninh
• 5.2.4. Hỗ trợ tài chính của chính quyền tỉnh Quảng Ninh cho các dự án PPP
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng quan nghiên cứu về thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông

Luận án tập trung phân tích các nghiên cứu trong và ngoài nước về đầu tư tư nhân và hạ tầng giao thông thông qua đối tác công tư (PPP). Các nghiên cứu quốc tế nhấn mạnh vai trò của PPP trong việc giảm gánh nặng ngân sách và nâng cao hiệu quả đầu tư. Trong khi đó, các nghiên cứu trong nước tập trung vào thực trạng và thách thức trong việc áp dụng PPP tại Việt Nam, đặc biệt là tại Quảng Ninh. Luận án cũng chỉ ra khoảng trống nghiên cứu về việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư tư nhân trong lĩnh vực hạ tầng giao thông.

1.1. Các nghiên cứu quốc tế

Các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng PPP là công cụ hiệu quả để thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông, giúp giảm gánh nặng ngân sách và nâng cao chất lượng dịch vụ. Các mô hình như BOT, BOOT, và DBFO đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.

1.2. Các nghiên cứu trong nước

Tại Việt Nam, các nghiên cứu tập trung vào thực trạng áp dụng PPP trong phát triển hạ tầng giao thông. Các thách thức bao gồm thiếu kinh nghiệm, thể chế chưa hoàn thiện, và sự thiếu đồng bộ trong chính sách. Quảng Ninh được xem là một trong những địa phương đi đầu trong việc áp dụng PPP, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn cần giải quyết.

II. Cơ sở lý luận và thực tiễn về PPP trong hạ tầng giao thông

Luận án hệ thống hóa các khái niệm cơ bản về PPP, hạ tầng giao thông, và đầu tư tư nhân. Các loại hình PPP như BOT, BOOT, và DBFO được phân tích chi tiết. Luận án cũng đề cập đến lợi ích và thách thức của PPP, bao gồm việc hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư, và người dân. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả của PPP trong phát triển hạ tầng giao thông cũng được đề xuất.

2.1. Khái niệm và loại hình PPP

PPP là hình thức hợp tác giữa nhà nước và tư nhân nhằm phát triển hạ tầng giao thông. Các loại hình phổ biến bao gồm BOT, BOOT, và DBFO, mỗi loại có đặc điểm và ứng dụng riêng tùy thuộc vào tính chất của dự án.

2.2. Lợi ích và thách thức của PPP

PPP mang lại nhiều lợi ích như giảm gánh nặng ngân sách, nâng cao hiệu quả đầu tư, và cải thiện chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là việc hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan, đặc biệt là trong bối cảnh thể chế chưa hoàn thiện.

III. Thực trạng thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông tại Quảng Ninh

Luận án phân tích thực trạng kinh tế - xã hội và hạ tầng giao thông tại Quảng Ninh. Tỉnh này đã đạt được nhiều thành tựu trong việc thu hút đầu tư tư nhân thông qua PPP, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế như thiếu kinh nghiệm, thể chế chưa hoàn thiện, và sự thiếu đồng bộ trong chính sách. Các dự án PPP tại Quảng Ninh chủ yếu tập trung vào cải thiện giao thông đường bộ và đường biển.

3.1. Tình hình kinh tế xã hội

Quảng Ninh là một trong những tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, với nhiều dự án hạ tầng giao thông được triển khai. Tuy nhiên, việc thu hút đầu tư tư nhân vẫn gặp nhiều khó khăn do điều kiện kinh tế - xã hội không đồng đều.

3.2. Thực trạng hạ tầng giao thông

Hệ thống hạ tầng giao thông tại Quảng Ninh đã có nhiều cải thiện, nhưng vẫn còn nhiều bất cập. Các dự án PPP chủ yếu tập trung vào cải thiện giao thông đường bộ và đường biển, nhưng hiệu quả chưa đồng đều do thiếu kinh nghiệm và thể chế chưa hoàn thiện.

IV. Giải pháp tăng cường thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông

Luận án đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông tại Quảng Ninh thông qua PPP. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực quản lý của nhà nước, và tạo môi trường đầu tư hấp dẫn. Luận án cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan để đảm bảo sự thành công của các dự án PPP.

4.1. Hoàn thiện thể chế

Việc hoàn thiện thể chế là yếu tố then chốt để thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông. Cần xây dựng các chính sách đồng bộ và minh bạch để tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

4.2. Nâng cao năng lực quản lý

Nâng cao năng lực quản lý của nhà nước là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả của các dự án PPP. Cần đào tạo và nâng cao kỹ năng cho đội ngũ quản lý dự án.