Luận án tiến sĩ pháp luật: Thu hồi đất nông nghiệp phát triển kinh tế xã hội Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

1. PHẦN MỞ ĐẦU

2. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VỀ THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM

1.1. Cơ sở lý luận về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.2. Khái niệm và đặc điểm của thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.3. Bồi thường và hỗ trợ cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.4. Cơ sở của việc Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.5. Ý nghĩa của việc Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.6. Những vấn đề lý luận về pháp luật điều chỉnh đối với hoạt động thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.7. Chế độ sở hữu đất đai và sự ảnh hưởng đối với chế định thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.8. Cơ cấu điều chỉnh pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.9. Các yếu tố tác động đến pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

1.10. Pháp luật thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội ở một số nước trên thế giới và những gợi mở cho Việt Nam

1.10.1. Pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội của Nga

1.10.2. Pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội của Hàn Quốc

1.10.3. Pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa

1.10.4. Một số gợi mở cho Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện các quy định của pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM

2.1. Căn cứ thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam

2.2. Quy định của pháp luật

2.3. Thực tiễn áp dụng

2.4. Các quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp

2.4.1. Quy định pháp luật về quy hoạch

2.4.2. Thực tiễn áp dụng

2.5. Các quy định về thẩm quyền thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

2.5.1. Quy định của pháp luật

2.5.2. Thực tiễn áp dụng

2.6. Các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

2.6.1. Quy định của pháp luật

2.6.2. Thực tiễn áp dụng

2.7. Các quy định về bồi thường và hỗ trợ người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

2.7.1. Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

2.7.2. Các quy định về hỗ trợ người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

4. CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM

3.1. Định hướng hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam

3.2. Giải pháp chung về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.3. Mở rộng việc áp dụng cơ chế thỏa thuận đối với các dự án thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.4. Tiêu chí xác định thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội cần quy định cụ thể theo hướng

3.5. Về nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6. Các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.1. Giải pháp hoàn thiện các quy định về công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.2. Giải pháp hoàn thiện các quy định về thẩm quyền thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.3. Giải pháp hoàn thiện các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.4. Giải pháp về xây dựng cơ chế xác định giá đất nông nghiệp khi thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.5. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.5.1. Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đất đai nói chung và các quy định của pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội nói riêng

3.6.5.2. Nâng cao năng lực, hiệu quả của Bộ máy quản lý đất đai và cán bộ trực tiếp thực hiện công tác thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.5.3. Đẩy mạnh thực thi dân chủ, công khai, minh bạch quá trình thực hiện thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.5.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát đối với việc thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

3.6.5.5. Tạo cơ chế để cộng đồng dân cư và người bị thu hồi đất tham gia trực tiếp vào quá trình thu hồi đất, bồi thường và hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội

5. KẾT LUẬN CHUNG

CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

I. Giới thiệu và tính cấp thiết của đề tài

Luận án tiến sĩ pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam là một nghiên cứu quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh đất nông nghiệp đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế nông thôn. Việt Nam có hơn 70% dân số sống bằng nghề nông, do đó, việc bảo vệ và quản lý đất nông nghiệp là vấn đề cấp bách. Quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa đòi hỏi thu hồi đất nông nghiệp, gây ra nhiều tranh chấp và khiếu kiện. Luật Đất đai năm 2013 đã có những cải tiến nhưng vẫn còn nhiều bất cập, đặc biệt trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân bị thu hồi đất. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp.

1.1. Bối cảnh và mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng liên quan đến thu hồi đất nông nghiệp tại Việt Nam. Mục tiêu là làm rõ những tồn tại, bất cập trong hệ thống pháp luật hiện hành và đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Nghiên cứu cũng hướng đến việc nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, giảm thiểu tranh chấp và đảm bảo phát triển bền vững.

1.2. Phạm vi và phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu giới hạn trong phạm vi pháp luật Việt Nam từ năm 2014 đến 2020, tập trung vào các quy định về quy hoạch, thẩm quyền thu hồi đất, và bồi thường. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích, so sánh, và đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật. Nghiên cứu cũng tham khảo kinh nghiệm từ các nước như Nga, Hàn Quốc, và Trung Quốc để đưa ra các gợi ý phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

II. Cơ sở lý luận và thực trạng pháp luật

Luận án đi sâu vào phân tích cơ sở lý luận về thu hồi đất nông nghiệp, bao gồm khái niệm, đặc điểm, và ý nghĩa của việc thu hồi đất trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc thu hồi đất nông nghiệp là tất yếu trong quá trình công nghiệp hóa, nhưng cần đảm bảo sự công bằng và minh bạch. Luật Đất đai năm 2013 đã quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thu hồi đất, nhưng thực tiễn áp dụng vẫn còn nhiều vướng mắc, đặc biệt là trong việc xác định giá đất và bồi thường.

2.1. Khái niệm và đặc điểm của thu hồi đất nông nghiệp

Thu hồi đất nông nghiệp được định nghĩa là việc Nhà nước lấy lại đất từ người sử dụng để phục vụ các mục đích phát triển kinh tế xã hội. Đặc điểm của việc thu hồi đất nông nghiệp là tính chất bắt buộc và liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Nghiên cứu nhấn mạnh rằng, việc thu hồi đất phải tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch và được bồi thường hợp lý.

2.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng

Thực trạng pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp tại Việt Nam cho thấy nhiều bất cập, đặc biệt là trong việc xác định giá đất và bồi thường. Các quy định về quy hoạch và thẩm quyền thu hồi đất còn chồng chéo, dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc thiếu cơ chế giám sát và đánh giá hiệu quả thực thi pháp luật là nguyên nhân chính dẫn đến các vấn đề trên.

III. Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp, bao gồm việc xây dựng cơ chế xác định giá đất minh bạch, tăng cường công tác giám sát, và đẩy mạnh sự tham gia của cộng đồng trong quá trình thu hồi đất. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo quyền sử dụng đất và bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế xã hội.

3.1. Giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật

Các giải pháp bao gồm việc sửa đổi, bổ sung các quy định về quy hoạch, thẩm quyền thu hồi đất, và bồi thường. Nghiên cứu đề xuất áp dụng cơ chế thỏa thuận giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân để giảm thiểu tranh chấp. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế xác định giá đất dựa trên thị trường, đảm bảo sự công bằng và minh bạch.

3.2. Nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật

Để nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, nghiên cứu đề xuất tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao năng lực của cán bộ quản lý đất đai, và đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo sự tham gia của cộng đồng trong quá trình thu hồi đất, nhằm đảm bảo tính công khai và minh bạch.

Luận án tiến sĩ pháp luật về thu hồi đất nông nghiệp để phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam