Luận Án Tiến Sĩ Về Phân Tích Diễn Ngôn Văn Bản Hành Chính Cấp Địa Phương Tại Quảng Nam Và Đà Nẵng

Trường đại học

Đại học Huế

Chuyên ngành

Ngôn ngữ học

Người đăng

Ẩn danh

Thể loại

luận án

2023

209
0
0

Phí lưu trữ

40.000 VNĐ

Mục lục chi tiết

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ LUẬN

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

1.2. Tình hình nghiên cứu về văn bản hành chính

1.3. Tình hình nghiên cứu ứng dụng lí thuyết phân tích diễn ngôn

1.4. Tình hình nghiên cứu diễn ngôn văn bản hành chính

1.5. Diễn ngôn và phân tích diễn ngôn

1.6. Văn bản hành chính và diễn ngôn văn bản hành chính

1.7. Tiểu kết chương 1

2. CHƯƠNG 2: CHỨC NĂNG KINH NGHIỆM CỦA DIỄN NGÔN VĂN BẢN HÀNH CHÍNH

2.1. Chức năng kinh nghiệm của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua các kiểu quá trình

2.2. Các kiểu quá trình trong diễn ngôn

2.3. Các kiểu quá trình trong diễn ngôn văn bản hành chính

2.4. Chức năng kinh nghiệm của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua hiện tượng danh hoá

2.5. Danh hóa và hiện tượng danh hoá trong tiếng Việt

2.6. Danh hóa trong diễn ngôn văn bản hành chính

2.7. Tiểu kết chương 2

3. CHƯƠNG 3: CHỨC NĂNG LIÊN NHÂN CỦA DIỄN NGÔN VĂN BẢN HÀNH CHÍNH

3.1. Chức năng liên nhân của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua từ ngữ xưng hô

3.2. Xưng hô và các chức năng của từ ngữ xưng hô trong giao tiếp

3.3. Xưng hô trong diễn ngôn văn bản hành chính

3.4. Chức năng liên nhân của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua lực ngôn trung

3.5. Lực ngôn trung trong diễn ngôn

3.6. Lực ngôn trung trong diễn ngôn văn bản hành chính

3.7. Tiểu kết chương 3

4. CHƯƠNG 4: CHỨC NĂNG TẠO VĂN BẢN CỦA DIỄN NGÔN VĂN BẢN HÀNH CHÍNH

4.1. Chức năng tạo văn bản của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua cấu trúc

4.2. Về cấu trúc diễn ngôn

4.3. Cấu trúc diễn ngôn văn bản hành chính

4.4. Chức năng tạo văn bản của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua Đề - Thuyết

4.5. Về cấu trúc Đề - Thuyết

4.6. Đề - Thuyết trong diễn ngôn văn bản hành chính

4.7. Chức năng tạo văn bản của diễn ngôn văn bản hành chính thể hiện qua liên kết và mạch lạc

4.8. Về liên kết và mạch lạc

4.9. Liên kết và mạch lạc trong diễn ngôn văn bản hành chính

4.10. Tiểu kết chương 4

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng Quan Về Phân Tích Diễn Ngôn Văn Bản Hành Chính

Diễn ngôn hiện diện trong nhiều lĩnh vực của đời sống, từ giao tiếp hàng ngày đến văn chương, khoa học, giáo dục, truyền thông, chính trị và văn bản hành chính. Phân tích diễn ngôn không chỉ giới hạn trong ngôn ngữ học mà còn liên quan đến nhiều ngành khoa học khác. Đây là một lĩnh vực được các nhà ngôn ngữ học trên thế giới quan tâm, được xem như ngữ pháp văn bản giai đoạn 2, tập trung vào tính mạch lạc của diễn ngôn. Ở Việt Nam, diễn ngôn ngày càng thu hút sự quan tâm, và đã có một vài công trình nghiên cứu về diễn ngôn văn bản hành chính, bởi tính cần thiết của loại hình văn bản này trong hoạt động xã hội. Văn bản hành chính có vai trò quan trọng trong việc thiết lập các mối quan hệ giữa các cá nhân, các đơn vị với nhau. Xã hội càng phát triển thì vai trò của các văn bản hành chính ngày càng lớn. Mọi hoạt động của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội từ lĩnh vực kinh tế đến lĩnh vực chính trị đều được điều hành thông qua loại văn bản này. Do đó, việc soạn thảo, xử lí văn bản có vai trò quan trọng trong cuộc sống nói chung và trong mỗi ngành nghề nói riêng.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Văn Bản Hành Chính Trong Xã Hội

Văn bản hành chính đóng vai trò then chốt trong việc điều hành và quản lý mọi mặt của đời sống xã hội, từ kinh tế đến chính trị. Việc soạn thảo và xử lý văn bản một cách hiệu quả là kỹ năng cần thiết cho mọi công dân, đặc biệt là những người làm việc trong các cơ quan nhà nước và tổ chức xã hội. Nghiên cứu về diễn ngôn văn bản hành chính giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý nhà nước.

1.2. Sự Phát Triển Của Phân Tích Diễn Ngôn Tại Việt Nam

Phân tích diễn ngôn đang trở thành một hướng đi mới và đầy tiềm năng trong ngôn ngữ học Việt Nam. Sự quan tâm ngày càng tăng đối với lĩnh vực này đã thúc đẩy nhiều nghiên cứu về các loại hình diễn ngôn khác nhau, trong đó có diễn ngôn văn bản hành chính. Các nghiên cứu này góp phần làm sáng tỏ các đặc điểm ngôn ngữ và chức năng của văn bản hành chính trong bối cảnh xã hội Việt Nam.

II. Thách Thức Trong Phân Tích Ngôn Ngữ Văn Bản Hành Chính

Đã có nhiều công trình nghiên cứu về văn bản hành chính và vấn đề soạn thảo văn bản hành chính. Tuy nhiên, những nội dung nghiên cứu và trình bày trong các công trình của người đi trước chủ yếu tập trung nghiên cứu những vấn đề mang tính lí luận nói chung, hoặc chỉ lướt qua đặc điểm ngôn ngữ lồng ghép trong cả thể thức, kỹ thuật trình bày. Bên cạnh đó, khi nghiên cứu về thể loại văn bản quản lí nhà nước, các công trình nghiên cứu thường tập trung khảo sát văn bản quy phạm pháp luật. Cho đến nay, việc nghiên cứu văn bản hành chính thông thường của chính quyền địa phương với tư cách là đối tượng nghiên cứu của phân tích diễn ngôn vẫn chưa được quan tâm nhiều. Trong quá trình nghiên cứu và khảo sát, chúng tôi nhận thấy, ngôn ngữ văn bản hành chính nói chung, văn bản hành chính thông thường cấp địa phương nói riêng cần vừa chuẩn mực, vừa giản dị, gần gũi, dễ hiểu.

2.1. Hạn Chế Trong Nghiên Cứu Văn Bản Hành Chính Địa Phương

Các nghiên cứu hiện tại về văn bản hành chính thường tập trung vào lý thuyết chung hoặc văn bản quy phạm pháp luật ở cấp trung ương, bỏ qua văn bản hành chính thông thường của chính quyền địa phương. Điều này tạo ra một khoảng trống trong việc hiểu rõ cách thức ngôn ngữ được sử dụng và tác động của nó trong bối cảnh quản lý địa phương.

2.2. Yêu Cầu Về Ngôn Ngữ Trong Văn Bản Hành Chính

Ngôn ngữ trong văn bản hành chính cần đáp ứng đồng thời nhiều yêu cầu: chuẩn mực, chính xác, rõ ràng, dễ hiểu và gần gũi với người dân. Sự cân bằng giữa các yếu tố này là một thách thức lớn đối với người soạn thảo văn bản, đặc biệt là trong bối cảnh cải cách hành chính và nâng cao hiệu quả giao tiếp với công dân.

III. Phân Tích Diễn Ngôn Văn Bản Hành Chính Tại Quảng Nam

Hiện nay, một bộ phận công chức văn phòng còn hạn chế về mặt ngôn ngữ trong soạn thảo văn bản hành chính và họ cần được bồi dưỡng nhiều hơn ở khía cạnh này. Từ thực tế trên, chúng tôi thiết nghĩ, nghiên cứu ngôn ngữ văn bản hành chính cấp địa phương từ góc nhìn phân tích diễn ngôn là vấn đề cần làm đối với người nghiên cứu ngôn ngữ và đặc biệt là nghiên cứu ngôn ngữ văn bản hành chính. Việc đi sâu nghiên cứu đề tài này hứa hẹn sẽ có nhiều điều bổ ích và thiết thực. Nó không chỉ phục vụ tốt hơn cho công tác chuyên môn của bản thân tác giả, mà còn giúp những người hoạt động trong lĩnh vực soạn thảo văn bản hành chính có thể tham khảo để thực hiện tốt hơn công việc của mình, góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

3.1. Nâng Cao Năng Lực Soạn Thảo Văn Bản Hành Chính

Nghiên cứu phân tích diễn ngôn giúp xác định các lỗi ngôn ngữ thường gặp trong văn bản hành chính, từ đó đề xuất các giải pháp đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng soạn thảo cho công chức. Việc nâng cao năng lực ngôn ngữ của đội ngũ cán bộ góp phần cải thiện chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý nhà nước.

3.2. Góp Phần Giữ Gìn Sự Trong Sáng Của Tiếng Việt

Văn bản hành chính là một kênh quan trọng để truyền tải thông tin và thể hiện văn hóa của một quốc gia. Việc sử dụng ngôn ngữ chính xác, chuẩn mực và trong sáng trong văn bản hành chính góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của tiếng Việt.

IV. Phân Tích Diễn Ngôn Văn Bản Hành Chính Tại Đà Nẵng

Vì những lí do trên, chúng tôi chọn đề tài Ngôn ngữ văn bản hành chính cấp địa phương từ góc nhìn phân tích diễn ngôn (khảo sát tại tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng) với mong muốn làm rõ hơn các chức năng của ngôn ngữ văn bản hành chính thông thường cấp địa phương trên cơ sở của lí thuyết phân tích diễn ngôn. Nghiên cứu đề tài nhằm làm sáng tỏ đặc trưng diễn ngôn văn bản hành chính từ quan điểm ngôn ngữ học chức năng hệ thống của Halliday. Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần vào việc làm nguồn tài liệu tham khảo phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập về văn bản hành chính.

4.1. Ứng Dụng Ngôn Ngữ Học Chức Năng Vào Phân Tích Văn Bản

Luận án sử dụng lý thuyết ngôn ngữ học chức năng hệ thống của Halliday để phân tích các chức năng của ngôn ngữ trong văn bản hành chính, bao gồm chức năng kinh nghiệm, chức năng liên nhân và chức năng tạo văn bản. Cách tiếp cận này giúp làm sáng tỏ cách thức ngôn ngữ được sử dụng để truyền tải thông tin, thiết lập quan hệ và tạo ra văn bản có cấu trúc và ý nghĩa.

4.2. Tài Liệu Tham Khảo Cho Giảng Dạy Và Học Tập

Kết quả nghiên cứu của luận án cung cấp một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho việc giảng dạy và học tập về văn bản hành chính. Các phân tích và kết luận trong luận án có thể được sử dụng để minh họa các khái niệm lý thuyết và cung cấp các ví dụ thực tế về cách thức ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản hành chính.

V. Phương Pháp Nghiên Cứu Diễn Ngôn Văn Bản Hành Chính

Luận án xác định những nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản sau: Hệ thống hóa những vấn đề lí luận về diễn ngôn, phân tích diễn ngôn và về văn bản hành chính, ngôn ngữ văn bản hành chính; Nghiên cứu tổng quan làm cơ sở cho việc thực hiện đề tài; Trên cơ sở những vấn đề lí luận, luận án tiến hành khảo sát, phân tích ngữ liệu ở các phương diện: chức năng kinh nghiệm, chức năng liên nhân và chức năng tạo văn bản của diễn ngôn văn bản hành chính cấp địa phương. Đối tượng nghiên cứu của luận án là ngôn ngữ văn bản hành chính cấp địa phương tại tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng.

5.1. Phạm Vi Nghiên Cứu Văn Bản Hành Chính

Phạm vi nghiên cứu bao gồm các văn bản hành chính thông thường như quyết định, công văn, kế hoạch, báo cáo, thông báo và tờ trình, được ban hành tại tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng từ năm 2016 đến năm 2018. Việc giới hạn phạm vi nghiên cứu giúp tập trung vào các đặc điểm ngôn ngữ cụ thể và bối cảnh địa phương.

5.2. Phương Pháp Phân Tích Ngôn Cảnh

Luận án sử dụng phương pháp miêu tả, đặc biệt là thủ pháp phân tích ngôn cảnh, để làm rõ các chức năng của diễn ngôn văn bản hành chính trong những ngữ cảnh cụ thể. Phương pháp này cho phép hiểu rõ hơn cách thức ngôn ngữ được sử dụng để đạt được các mục tiêu giao tiếp và quản lý trong văn bản hành chính.

VI. Đóng Góp Của Luận Án Về Phân Tích Văn Bản Hành Chính

Văn bản quản lí hành chính nhà nước đã và đang được nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau, nhưng chủ yếu là ở góc độ hành chính học. Từ góc nhìn lí thuyết phân tích diễn ngôn, chúng tôi mong muốn luận án sẽ mang lại một số đóng góp mới như sau: Về mặt lí luận, các kết quả của luận án sẽ góp phần làm sáng tỏ một số đặc điểm của ngôn ngữ văn bản hành chính từ góc nhìn phân tích diễn ngôn. Thông qua việc phân tích diễn ngôn văn bản hành chính, luận án góp phần hình thành một phương pháp phân tích có hệ thống và hiệu quả về một loại hình diễn ngôn cụ thể. Về mặt thực tiễn, các kết quả của luận án có thể làm tài liệu tham khảo, phục vụ việc nghiên cứu, giảng dạy và soạn thảo văn bản hành chính.

6.1. Đóng Góp Về Mặt Lý Luận

Luận án góp phần làm sáng tỏ các đặc điểm ngôn ngữ của văn bản hành chính thông qua phân tích diễn ngôn, từ đó cung cấp một phương pháp phân tích có hệ thống và hiệu quả cho loại hình diễn ngôn này.

6.2. Đóng Góp Về Mặt Thực Tiễn

Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy và soạn thảo văn bản hành chính, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý nhà nước.

08/06/2025
Luận án tiến sĩ ngôn ngữ văn bản hành chính cấp địa phương từ góc nhìn phân tích diễn ngôn khảo sát tại tỉnh quảng nam và thành phố đà nẵng

Bạn đang xem trước tài liệu:

Luận án tiến sĩ ngôn ngữ văn bản hành chính cấp địa phương từ góc nhìn phân tích diễn ngôn khảo sát tại tỉnh quảng nam và thành phố đà nẵng

Tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về các nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực y tế và công nghệ, với những điểm nổi bật về sự phát triển và cải tiến trong các phương pháp điều trị và nghiên cứu. Đặc biệt, tài liệu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng công nghệ hiện đại trong việc nâng cao hiệu quả điều trị và nghiên cứu.

Một trong những nghiên cứu đáng chú ý là khảo sát về dạng khí hóa và thể tích xoang trán trên CT scan mũi xoang tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Thành phố Hồ Chí Minh, được trình bày trong tài liệu Khảo sát dạng khí hóa và thể tích xoang trán trên CT scan mũi xoang. Nghiên cứu này không chỉ cung cấp thông tin quý giá về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà còn mở ra hướng đi mới trong việc chẩn đoán và điều trị.

Ngoài ra, tài liệu cũng đề cập đến việc chế tạo xúc tác nickel hydroxyapatite biến tính zirconia và ruthenium cho phản ứng methane hóa carbon dioxide, được trình bày trong tài liệu Chế tạo xúc tác nickel hydroxyapatite biến tính zirconia và ruthenium. Nghiên cứu này có thể mang lại những giải pháp mới cho các vấn đề môi trường và năng lượng.

Cuối cùng, tài liệu Kết quả phẫu thuật u buồng trứng ở phụ nữ có thai tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cũng là một nghiên cứu quan trọng, cung cấp thông tin về các phương pháp phẫu thuật an toàn và hiệu quả cho phụ nữ mang thai.

Những tài liệu này không chỉ giúp độc giả hiểu rõ hơn về các nghiên cứu hiện tại mà còn mở ra cơ hội để khám phá sâu hơn về các chủ đề liên quan, từ đó nâng cao kiến thức và ứng dụng trong thực tiễn.