I. Tính cấp thiết của đề tài
Hệ thống thông tin kế toán (AIS) đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin cho các quyết định kinh doanh. AIS không chỉ giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) quản lý tài chính, mà còn hỗ trợ trong việc giám sát và kiểm soát hoạt động kinh doanh. Theo nghiên cứu của Bodnar (2014), AIS bao gồm năm cấu thành chính: người sử dụng, quy trình thu thập dữ liệu, dữ liệu tổ chức, phần mềm và hạ tầng công nghệ thông tin, cùng với hệ thống kiểm soát nội bộ. Thông tin kế toán từ AIS có thể giúp DNVVN quản lý doanh thu, chi phí và dòng tiền, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và thực hiện kế hoạch chiến lược dài hạn (Mitchell và cộng sự, 2000b). Việc áp dụng AIS hiện đại không chỉ cải thiện khả năng kiểm soát mà còn giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định kịp thời và chính xác (Kharuddin, Ashhari, và Nassir, 2010). Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào AIS trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, nhiều DNVVN vẫn chưa khai thác hết tiềm năng của AIS do thiếu nguồn lực và công nghệ mới (Harash, 2017). Do đó, nghiên cứu về AIS trong DNVVN tại Việt Nam là rất cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp này.
II. Tổng quan nghiên cứu
Các nghiên cứu quốc tế về hệ thống thông tin kế toán chủ yếu tập trung vào chi phí và lợi ích của AIS trong các doanh nghiệp lớn, trong khi các DNVVN lại ít được chú ý. Các nghiên cứu như của Salehi (2011) đã chỉ ra rằng có nhiều rào cản trong việc thực hiện AIS, bao gồm vấn đề quản lý, nhân sự và môi trường tổ chức. Kết quả nghiên cứu cho thấy cần có sự đào tạo và khuyến khích từ lãnh đạo để nhân viên sử dụng AIS hiệu quả hơn. Nghiên cứu của Fitrios (2015) lại khẳng định rằng cam kết quản lý và đào tạo người dùng có ảnh hưởng lớn đến chất lượng thông tin kế toán, từ đó ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dùng. Các nghiên cứu này đã góp phần làm rõ những yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của AIS, nhưng vẫn thiếu các nghiên cứu thực nghiệm tại các DNVVN. Iskandar (2015) đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của AIS nhưng chưa xem xét đầy đủ các khía cạnh khác. Các nghiên cứu gần đây như của Andarwati và cộng sự (2018) đã chỉ ra rằng chất lượng hệ thống và hỗ trợ quản lý hàng đầu có ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng của người dùng, nhưng vẫn cần nghiên cứu sâu hơn về tác động của công nghệ thông tin đến hiệu quả hoạt động của DNVVN.
III. Giá trị và ứng dụng thực tiễn
Luận án này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về vai trò của AIS trong các DNVVN mà còn đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện sự phù hợp của AIS với yêu cầu quản lý. Việc nghiên cứu mối quan hệ giữa sự phù hợp của AIS và thành quả hoạt động của doanh nghiệp là cần thiết trong bối cảnh hiện nay, khi mà các DNVVN đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản lý thông tin. Các nghiên cứu trước đó đã chỉ ra rằng sự phù hợp của AIS có thể ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp (Ismail và King, 2005). Điều này cho thấy rằng việc xây dựng một AIS phù hợp với đặc điểm hoạt động của DNVVN là rất quan trọng. Luận án này sẽ cung cấp các bằng chứng thực nghiệm và lý thuyết để hỗ trợ các DNVVN trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động thông qua việc cải thiện hệ thống thông tin kế toán. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp tồn tại mà còn phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
