Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu đột quỵ thiếu máu não tái phát ở bệnh nhân hẹp động mạch não

• Tác giả: Võ Văn Tân
• Người hướng dẫn: PGS. Cao Phi Phong
• Trường học: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Nội tim mạch
• Đề tài: Đột quỵ thiếu máu não tái phát trên bệnh nhân hẹp động mạch não
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO
• PHỤ LỤC
• PHỤ LỤC 1: PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU
• PHỤ LỤC 2: BẢN THÔNG TIN DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ CHẤP THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 3: QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG Y ĐỨC
• PHỤ LỤC 4: DANH SÁCH NGƯỜI BỆNH THAM GIA NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 5: PHÂN LOẠI NGUYÊN NHÂN ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO THEO TOAST
• PHỤ LỤC 6: THANG ĐIỂM RANKIN SỬA ĐỔI
• PHỤ LỤC 7: THANG ĐIỂM HÔN MÊ GLASGOW
• PHỤ LỤC 8: THANG ĐIỂM NIHS
• PHỤ LỤC 9: THANG ĐIỂM ĐÁNH GIÁ TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ MORISKY - 8 MỤC

I. Đột quỵ thiếu máu não và hẹp động mạch não

Đột quỵ thiếu máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Hẹp động mạch não do xơ vữa là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến tái phát đột quỵ. Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định nguyên nhân đột quỵ và các giải pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân có bệnh lý mạch máu não. Các triệu chứng đột quỵ như yếu liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ thường xuất hiện đột ngột, đòi hỏi chẩn đoán đột quỵ nhanh chóng và chính xác.

1.1. Cơ chế bệnh sinh của đột quỵ thiếu máu não

Đột quỵ thiếu máu não xảy ra do sự tắc nghẽn dòng máu lên não, thường bắt nguồn từ hẹp động mạch não hoặc thuyên tắc từ tim. Cơ chế chính bao gồm tắc mạch và giảm tưới máu não. Xơ vữa động mạch là nguyên nhân phổ biến gây hẹp động mạch não, dẫn đến thiếu máu não cục bộ. Các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, và tăng lipid máu làm tăng khả năng tái phát đột quỵ.

1.2. Vai trò của hẹp động mạch não trong đột quỵ tái phát

Hẹp động mạch não là yếu tố quan trọng dẫn đến tái phát đột quỵ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh nhân có hẹp động mạch não từ 50% trở lên có nguy cơ tái phát đột quỵ cao hơn. Tác động của hẹp động mạch làm giảm lưu lượng máu não, dẫn đến thiếu máu não và tổn thương tế bào thần kinh. Việc phòng ngừa đột quỵ thông qua kiểm soát các yếu tố nguy cơ và can thiệp y tế kịp thời là cần thiết.

II. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của đột quỵ tái phát

Nguyên nhân đột quỵ tái phát ở bệnh nhân hẹp động mạch não bao gồm các yếu tố như xơ vữa động mạch, thuyên tắc từ tim, và bệnh lý mạch máu nhỏ. Các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, và hút thuốc lá làm tăng khả năng tái phát đột quỵ. Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ để giảm tỷ lệ tái phát đột quỵ.

2.1. Xơ vữa động mạch và đột quỵ tái phát

Xơ vữa động mạch là nguyên nhân chính gây hẹp động mạch não, dẫn đến thiếu máu não và tái phát đột quỵ. Các mảng xơ vữa làm thu hẹp lòng mạch, giảm lưu lượng máu lên não. Việc điều trị thiếu máu não bao gồm sử dụng thuốc chống kết tập tiểu cầu và statin để ổn định mảng xơ vữa. Can thiệp y tế như đặt stent cũng được áp dụng trong các trường hợp nặng.

2.2. Thuyên tắc từ tim và đột quỵ tái phát

Thuyên tắc từ tim là nguyên nhân quan trọng gây đột quỵ thiếu máu não. Các bệnh lý như rung nhĩ, huyết khối nhĩ trái, và viêm nội tâm mạc làm tăng nguy cơ tái phát đột quỵ. Việc sử dụng thuốc chống đông máu như warfarin hoặc NOAC giúp giảm nguy cơ thuyên tắc từ tim. Chẩn đoán đột quỵ sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quyết định trong việc ngăn ngừa tái phát đột quỵ.

III. Giải pháp điều trị và phòng ngừa đột quỵ tái phát

Giải pháp điều trị cho bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não bao gồm điều trị thiếu máu não bằng thuốc chống kết tập tiểu cầu, statin, và thuốc hạ huyết áp. Phòng ngừa đột quỵ thông qua kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, và tăng lipid máu là chiến lược quan trọng. Can thiệp y tế như đặt stent và phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh cũng được áp dụng trong các trường hợp nặng.

3.1. Điều trị nội khoa và phòng ngừa đột quỵ

Điều trị nội khoa bao gồm sử dụng thuốc chống kết tập tiểu cầu như aspirin và clopidogrel để ngăn ngừa tái phát đột quỵ. Statin được sử dụng để kiểm soát tăng lipid máu và ổn định mảng xơ vữa. Phòng ngừa đột quỵ thông qua kiểm soát tăng huyết áp và đái tháo đường là yếu tố quan trọng. Việc tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống giúp giảm nguy cơ tái phát đột quỵ.

3.2. Can thiệp y tế trong điều trị đột quỵ

Can thiệp y tế như đặt stent và phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh được áp dụng trong các trường hợp hẹp động mạch não nặng. Các phương pháp này giúp cải thiện lưu lượng máu lên não và giảm nguy cơ tái phát đột quỵ. Chẩn đoán đột quỵ sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quyết định trong việc ngăn ngừa tái phát đột quỵ và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.